Wilt u weten wat andere gemeenten doen als het gaat om toezicht op de naleving van de Participatiewet? Of hoe zij de integrale samenwerking voortdurend verbeteren? Hieronder vindt u de praktijkverhalen van meerdere gemeenten op diverse thema’s en onderwerpen.
M&O Beleid
Ketenhuis Den Helder als centrale schakel om problemen te verminderen
De gemeente Den Helder ontlast haar toezichthouders en handhavers met één centrale plek waar zorg en veiligheid samenkomen: het Ketenhuis. Het neemt toezichthouders werk uit handen doordat ze schrijnende gevallen die zij achter de voordeur aantreffen direct kunnen doorgeven aan de collega’s van het Ketenhuis. Die schakelen vervolgens de juiste zorgpartijen in.
Informatieanalist W&I vertaalt data naar bruikbare inzichten
Hoe ziet het werk van een informatieanalist binnen Werk & Inkomen bij de gemeente eruit? Wat is de meerwaarde voor handhaving en dienstverlening? En wanneer is een informatieanalist aan te bevelen voor uw gemeente? Birgitta Zuidmeer en Gonnie Philippa werken allebei bij een gemeente als informatieanalist en vertellen meer over hun functie en toegevoegde waarde.
Liesbeth Spies – Oog voor echte mensen
De toeslagenaffaire maakte duidelijk dat systemen de boventoon voeren in het contact met inwoners, en niet de menselijke maat. Het kabinet werkt aan een wetswijziging, maar Liesbeth Spies vreest dat die averechts werkt.
Zo brengt gemeente Almere handhaving Participatiewet in balans
Om te voorkomen dat handhaving heen en weer blijft bewegen tussen te streng en te coulant zoekt de gemeente Almere naar een middenweg. Die krijgt vorm in het Beleidsplan naleving en handhaving Participatiewet, Handhaving in balans, uit 2022.
Menselijke maat en maatwerk zijn cultuuropgave en groeimodel
De gemeente Leeuwarden ziet het invullen van de begrippen menselijke maat en maatwerk binnen de Participatiewet als cultuuropgave en groeimodel. Bij Team Inkomen is die cultuur al goed zichtbaar.
Podcast: gedragswetenschap en de handhavingskoers Participatiewet
Hoe kunnen inzicht in verschillende waarden, en kennis van de gedragswetenschap gemeenten helpen bij het vormgeven van een nieuwe handhavingskoers in de Participatiewet? Tijdens het VNG Uitvoeringscongres spraken VNG-adviseur Petra Jagt en Evelien Meester van Stimulansz hierover in een boeiende live podcast.
Toezicht en handhaving op een eiland: op pad met Amelander Harmen Wijnberg
Bijna 40 jaar geleden wordt Harmen Wijnberg aangenomen bij de gemeente Ameland waar zijn carrière begint in de typekamer. Algauw start de inmiddels 66-jarige Wijnberg bij sociale zaken. Hier wordt hij verantwoordelijk voor de ruim 40 mensen die er op dat moment in de bijstand zitten.
Hoe verenigen we de menselijke maat met de letter van de wet?
De 49-jarige Klee studeerde bedrijfskunde in Nijmegen en werkte daarna enige tijd voor Oracle en de Rabobank. Al snel komt hij erachter dat die omgeving hem niet ligt. Na inmiddels verschillende functies zoals re-integratie- en inkomensconsulent te hebben vervuld, houdt hij zich sinds 2011 bezig met handhaving. Dit doet Klee vanaf 2019 als sociaal rechercheur in Renkum. Hij vertelt ons meer over handhaving en preventie in de Participatiewet binnen de gemeente Renkum.
Praktijkportret handhaver: maximale participatie & maatwerk in Lelystad
Na ruim een decennium onderzoek te hebben gedaan bij de Koninklijke Marechaussee is Chris van Gulik nu alweer 13 jaar betrokken bij de handhavingsafdeling van de gemeente Lelystad. Op dit moment is hij als coördinator het aanspreekpunt voor alle signalen die binnenkomen via collega’s en de verschillende instanties, zoals bijvoorbeeld woningbouwvereniging of politie.
‘De menselijke maat is ook gewoon logisch nadenken’
De gemeente Zaanstad zet in haar dienstverlening het belang van de inwoner voorop. Sinds 2018 is het proces van de uitkeringsaanvraag hierop ingericht. Ook de Taskforce die mensen uit het lopende uitkeringsbestand opnieuw beoordeelt, is op deze leest geschoeid. ‘Aandacht is uitstroom’, ziet Aad Sweijen in de praktijk.
Maatwerk bij toepassing jongerennorm voor Arnhemse dakloze jongeren in de bijstand
Sinds enkele jaren heeft de gemeente Arnhem een meer gecoördineerde aanpak voor dak- en thuisloze jongeren. Verschillende organisaties werken bij het dak- en thuislozenloket samen met jongeren aan een stabiele woonplek en inkomen. Daarna helpen de professionals de jongeren zo nodig naar werk, studie of dagbesteding. Daarbij maken ze gebruik van de handreiking ‘Maatwerk binnen de Participatiewet voor dak- en thuisloze jongeren’ van Divosa. Zo past Arnhem maatwerk toe bij de jongerennorm en zoektermijn voor dakloze jongeren in de bijstand.
In de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel bewijst integraal toezicht in het sociaal domein zijn waarde. ‘We doen op deze manier veel meer recht aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur’, vat Michiel van der Velde het samen.
Hoe de coronacrisis leidde tot effectievere handhaving W&I
Stilzitten is geen optie, vond Team Handhaving Sociaal Domein in ’s-Hertogenbosch bij de eerste corona-lockdown. Misbruik en oneigenlijk gebruik van uitkeringen gingen tenslotte ook gewoon door.
Menselijke maat - Een socialer domein
Meer maatwerk in het sociaal domein, het is de wens van veel gemeenten. Maar is daar ook ruimte voor? Terwijl de gemeente Brummen met de Participatiewet wacht op duidelijkheid uit Den Haag, ging Enschede al aan de slag. ‘We zoeken vaker de grenzen van de wet op’, zegt wethouder Arjan Kampman.
'Niet meer van een exces de norm maken!'
Binnen de Participatiewet zijn toezicht en handhaving nodig. Maar van welk mensbeeld gaan we daarbij uit? Of van welk beeld zouden we volgens Rogier Tetteroo uit moeten gaan?
Rechtmatigheidsonderzoek
Almelo gaat grensverleggend te werk! | Gemeente Almelo
Eén gemeente, een bestand van ruim 2700 personen en drie jaar de tijd; een onderzoek onder de populatie bijstandsgerechtigden naar eventueel vermogen in het buitenland.
Rechtmatigheidsonderzoeken in Almere | Gemeente Almere
Het team handhaving, inkomen en intake van de afdeling Werk & Inkomen van de gemeente Almere is in 2018 gestart met rechtmatigheidsonderzoeken naar klanten die wellicht vermogen hebben in het buitenland.
Preventie
Multidisciplinair team zorgt voor minder terugvorderingen | Gemeente Apeldoorn
Stel een inwoner geeft niet door dat hij (deeltijd) werk heeft gevonden. Of de gemeente verwerkt de melding niet snel genoeg. Het gevolg? Een onnodige terugvordering. Vaak is zo’n terugvordering het gevolg van een vergissing van de inwoner óf gemeente. Stress en schulden liggen dan op de loer. In de gemeenten Apeldoorn gingen ze met een werkgroep structureel aan de slag met het voorkomen van deze vorderingen.
1e Podcast: Gedragsbeïnvloeding
Elementen uit de gedragsbeïnvloeding kunnen een belangrijke rol spelen bij preventie en het bevorderen van naleving binnen het sociaal domein. In deze podcast gaat Petra Jagt, adviseur Werk & Inkomen bij Naleving, hierover in gesprek met Ilvy Kuijpers, beleidsmedewerker Participatie & Schuldhulpverlening bij de gemeente Heerlen. Kuijpers was tot voor kort werkzaam als consulent sociaal domein in de gemeente Maastricht. Hier probeerde ze gedragsbeïnvloeding op de kaart te zetten. In haar huidige functie borduurt ze voort op de ervaringen die ze hier opdeed.
2e Podcast: Gedragsbeïnvloeding
Elementen uit de gedragsbeïnvloeding kunnen een belangrijke rol spelen bij preventie en het bevorderen van naleving binnen het sociaal domein. In de tweede aflevering van onze podcastserie over gedragsbeïnvloeding in het sociaal domein spreken we met Gertrude Slag, Adviseur gedragswetenschap Gemeente Rotterdam. Zij neemt ons mee in het ‘inspireren van het doenvermogen’ om naleving te bevorderen.
Beter schrijven is continu proces bij WerkSaam Westfriesland
Gemeenten vinden het hun verantwoordelijkheid om in duidelijke taal te communiceren en willen daar graag werk van maken. De Gemeenschappelijke Regeling WerkSaam WestFriesland neemt deel aan het project Duidelijke Overheidscommunicatie van de VNG en inmiddels hebben zij al hun brieven getest en herschreven.