De Participatiewet is bedoeld om burgers te ondersteunen. Aan die ondersteuning worden voorwaarden gesteld. Streng handhaven en meer boetes opleggen blijkt in de praktijk geen grote bijdrage te leveren. De kans dat cliënten zich spontaan aan de regels houden wordt juist groter als er in de uitvoering meer aandacht is voor preventie.

Onder preventie wordt verstaan: het optimaliseren van de dienstverlening voorafgaand aan en gedurende de uitkering om misbruik & oneigenlijk gebruik te voorkomen. U zorgt er bijvoorbeeld voor dat u zeker weet dat een cliënt begrijpt wat u van hem/haar vraagt, zodat hij/zij belangrijke afspraken niet mist. Ook zorgt u waar mogelijk voor een (snelle) toeleiding naar passend werk. Hierover kunt u afspraken maken met werkgevers en opleiders. Een belangrijke voorwaarde voor effectieve preventie is regelmatig persoonlijk contact met de cliënt. Zo weet u wat er speelt in de persoonlijke levenssfeer en wat de cliënt op dat moment nodig heeft. Ten slotte betekent preventie: fouten voorkomen en vroegtijdig onderkennen van misbruik en oneigenlijk gebruik, zodat u voorkomt u dat er grotere problemen ontstaan.

Stappenplan

  1. Formuleer wat u onder preventie verstaat en verwerk dat in uw M&O- en/of uitvoeringsbeleid Participatiewet
  2. Bekijk per werkproces welke preventieve maatregelen u kunt inzetten
  3. Bekijk waar u ‘preventieve’ verbindingen in de (dienstverlenings)processen – ook met andere onderdelen in het sociaal domein - kunt maken
  4. Richt relatiebeheer in, zowel voor het eerste contact, tijdens de uitkeringsperiode en daarna
  5. Stel met betrokken afdelingen de communicatie op over rechten en plichten en het voorkomen van fouten: 
  • communiceer in heldere en duidelijke taal
  • werk met pictogrammen en/of korte video’s
  • teksten op diverse taalniveaus A1/A2/B1
  • teksten in verschillende (de meest voorkomende) talen
  • knip informatie op in delen
  • houd rekening met de tone of voice
  • stem de wijze van communiceren af met de cliënt (schriftelijk/persoonlijk contact)

6. Let bij gesprekken met de cliënt op zaken zoals sfeer, duur, ontvangst, mogelijkheden voor opvang kinderen, taalbarrières, altercasting (imago/voldoen aan de sociale norm)

Informatie & instrumenten

Documentatie

Aan de slag

Verhalen uit de praktijk