Beperkte leesvaardigheid maakt omgaan met financiële problemen moeilijk. Een gebrekkig tekstbegrip, schaamte en stress weerhouden mensen met leesproblemen ervan hulp te zoeken. Dit blijkt uit vervolgonderzoek naar de invloed van leesvaardigheden op schuldenproblematiek onder klanten met schulden. De Nationale ombudsman Reinier van Zutphen heeft het rapport zojuist in ontvangst genomen. Het onderzoek maakt onderdeel uit van het Onderzoeksproject ‘Lezen ≠ Begrijpen’

Dit voorjaar bracht de onderzoeksgroep ‘Lezen ≠ Begrijpen’ haar eerste resultaten naar buiten: de helft van de mensen die kampt met financiële problemen bleek ook moeite te hebben met lezen. Maar liefst 50,3% van de deelnemers – klanten van Kredietbank Nederland en Syncasso Gerechtsdeurwaarders – kreeg de indicatie laaggeletterd. 

Barrières 

In het vervolgonderzoek zijn gesprekken gevoerd met de doelgroep. Dit onderzoek was gericht op het in kaart brengen van de barrières die mensen met leesvaardigheidsproblemen en schulden ervaren. De meest genoemde barrières zijn: moeite hebben met geschreven taal, moeite met schrijven en een gebrek aan begrip en ondersteuning in het contact met instanties. Het niet- begrijpen van formulieren en brieven leidt tot fouten en gemiste kansen. Ook ontstaat veel stress en onzekerheid, met als gevolg dat mensen hun post niet meer openen. Onderzoeker Martijn Keizer (Rijksuniversiteit Groningen): ‘Deelnemers gaven aan dat het contact met instanties vaak moeilijk verloopt. Een deelnemer vatte dit probleem als volgt samen: Zij weten misschien niet hoe ze met ons moeten praten, en wij niet met hen.’

Aanbevelingen 

De deelnemers kwamen ook met een aantal suggesties voor verbetering. Paul Otter, gerechtsdeurwaarder bij Syncasso: ‘Uit de persoonlijke verhalen in het rapport komt een duidelijke boodschap voor iedereen in de schulden- en incassosector naar voren. Duidelijker communiceren. Simpele woorden, korte brieven, structuur en ondersteunende pictogrammen. Bied ondersteuning aan mensen die hulp zoeken en ga in op de situatie van het individu.’  

De onderzoeksgroep bestaat uit Rijksuniversiteit Groningen, Syncasso Gerechtsdeurwaarders, Kredietbank Nederland en Stichting Lezen & Schrijven. De onderzoekspresentatie vond plaats in de Week van de Alfabetisering (3 t/m 9 september), een landelijke campagneweek gericht op de aanpak van laaggeletterdheid.