Deze wegwijzer hoort bij actie 13 uit lijst met minimale acties. Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet moet de gemeente de toezichts- en handhavingsprocessen bij bouwactiviteiten hebben aangepast aan de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Dit omvat de inrichting van processen, de informatievoorziening, de afspraken met uitvoeringsdiensten en private partijen en de juridische en inhoudelijke aspecten.
De Wkb betekent een groot aantal veranderingen in het toezicht en de handhaving bij bouwactiviteiten. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en omgevingsveiligheid en blijft het bevoegd gezag. Bouwtoezicht voor gevolgklasse 1 bouwwerken wordt echter primair belegd bij private kwaliteitsborgers. De toets op het bouwplan vooraf wordt vervangen door toetsing op het bouwwerk zoals het gebouwd wordt.
De gemeente toetst niet meer inhoudelijk aan bouwtechnische voorschriften, maar controleert of de opdrachtgever werkt met een toegelaten, geschikt instrument en een onafhankelijke kwaliteitsborger. Ook toets de gemeente of alle risico’s voor dat specifieke bouwwerk goed worden geborgd en vastgelegd in het borgingsplan met risicobeoordeling. Eventueel kan de gemeente locatie specifieke omstandigheden aangeven. Als de Wkb in werking treedt, worden ook verschillende aanpassingen in het Burgerlijk Wetboek doorgevoerd om de positie van de opdrachtgever te versterken. Dit alles vraagt een aanzienlijk aantal wijzigingen in processen, competenties en informatievoorziening die de gemeente in 2020 en 2021 moet implementeren.
Urgentie
-
U moet handhavingsbeleid hebben opgesteld voor de nieuwe situatie van de Wkb en moet volgens dit beleid handelen. Keuzes in het omgevingsplan en het handhavingsbeleid geven richting aan hoe om te gaan met meldingen bij de start van een bouwwerk en tijdens de bouw.
-
Bij onvolledige implementatie verricht je als gemeente taken die nadelige consequenties kunnen hebben. De bouwkwaliteit wordt mogelijk niet meer getoetst door een wettelijk erkende kwaliteitsborger. Dit kan uitmonden in conflicten, rechtszaken en/of boetes. Zie hiervoor ook de samenhang met wegwijzer en minimale actie 7.
-
De wet treedt eerst in werking voor gevolgklasse 1, en pas op langere termijn voor gevolgklassen 2 en 3. Het niet of onvolledig aanpassen van het toezicht en de handhaving voor gevolgklasse 1, heeft ook gevolgen voor de voorbereiding van de organisatie tot het moment waarop ook de bouwplannen in de hogere gevolgklassen onder het stelsel komen te vallen.
-
De eisen aan de kwaliteitsborger over het leveren van informatie over aanvragen gevolgklasse 1 is vastgelegd en bekend bij aannemers, kwaliteitsborgers en gemeente.
-
U bepaalt wanneer u in het proces de informatie over de Wkb deelt; direct bij het indienen van een initiatief of later in het proces. U bepaalt ook hoe en wanneer ambtenaren verzoeken doen tot langsgaan op de bouwplaats. En u zorgt dat de locatiespecifieke omstandigheden zijn geborgd.
-
Veranderende processen voor de VTH-taken en aansluiting ICT-systemen voor toezicht en handhaving zijn volgens het handhavingsbeleid ingericht.
Inhoud
-
Heb aandacht voor het cultuuraspect: hoe kan de gemeente uitgaan van vertrouwen in de kwaliteitsborging van bouwprocessen? Het uitvoeren van voldoende proefprojecten kan hier al goed bij helpen. Heb aandacht voor het goed kunnen melden bij de TO (Toelatingsorganisatie) van misstanden die door gemeente worden gesignaleerd. Net zoals dit het geval is bij asbest.
-
Toezicht en handhaving op de omgevingsplanactiviteiten blijven een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Het primaire toezicht op de bouwtechnische kwaliteit van de bouwregelgeving gaat naar de onafhankelijke (private) kwaliteitsborger.
-
De gemeente kan binnen tien werkdagen na de gereedmelding (zoals vermeld in de wet Kwaliteitsborging, sectie ‘Ingebruikname bouwwerk) besluiten dat het bouwwerk niet in gebruik mag worden genomen, als bij de gereedmelding gegevens - zoals geformuleerd in de wet – ontbreken.
Acties
-
Uw gemeente heeft geborgd hoe om te gaan met een handhavingsverzoek. Er zijn verschillende ‘scenario’s’ van verzoeken die moeten worden uitgeschreven alvorens gemeenten daar vanuit beleid een keuze in kunnen maken.
-
Op basis van het dossier bevoegd gezag moet de basisinformatie, BAG en WOZ ingevuld en/of aangevuld te worden, en moet de archivering van het dossier bevoegd gezag worden geregeld.
-
De volgende zaken moet u op orde hebben:
-
Opleiding en scholing van medewerkers VTH;
-
Softwarepakketten;
-
Kennis en ervaringsopbouw, afhankelijk van het instrument dat is gekozen;
-
Aanpassing van de VTH-systemen;
-
Archivering;
-
Programmatische handhaving.
-
Meer informatie over de Wkb is te vinden op:
Heeft u vragen of wilt u een bijdrage leveren aan het implementatieteam Wkb, mailt u dan naar
wkb@vng.nl.