Wegwijzers bij minimale acties Omgevingswet

vrijdag 2 september 2022

Bij deze wegwijzer hoort minimale actie 21. Er is gekozen deze minimale actie onder te brengen in een overkoepelende wegwijzer: wegwijzer 28, onder het kopje ‘Bodem’.

Zaken die in ieder geval voor IWT geregeld dienen te zijn

Bevoegdheden van bevoegd gezag Wet bodembescherming gaan naar gemeente

  • Door de systematiek van de Ow vindt een bevoegdheidsverschuiving plaats. Taken m.b.t. bodemsanering gaan van het huidig bevoegd gezag Wet bodembescherming naar gemeenten. Zorg voor een tijdige overdracht van beschikbare bodeminformatie m.b.t. historische bodemverontreinigingen. Let op; als het gaat om grondwaterkwaliteit is er ook sprake van bodeminformatie-overdracht tussen bevoegd gezag Wet bodembescherming (rechtstreekse gemeenten) en de provincie.
  • Wees op de hoogte van huidig provinciaal saneringsbeleid en maak hier als gemeente eigen beleid van of pas het desgewenst aan.

Basistakenpakket

  • Weet voor welke milieubelastende activiteiten uw organisatie bevoegd gezag is en welke taken tot het basistakenpakket horen, die worden uitgevoerd door omgevingsdiensten.
  • Gemeenten worden bevoegd gezag voor de mba’s graven en saneren (rijksregels - nieuw). Maak afspraken met omgevingsdiensten over de basistaken (kwaliteitseisen en handhavingsstrategie), over eventuele plustaken (bijv. kleinschalig graven) en samenloop bij locaties die onder het overgangsrecht van de Aanvullingswet bodem vallen.
  • Zorg dat uw bodeminformatiebeheer op orde is. 

Nota Bodembeheer

  • Zet uw Nota bodembeheer om naar de Omgevingswet-systematiek.
  • Zorg ervoor dat het onderwerp bodem een plaats heeft in de handhavingsstrategie.

Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

  • Zorg ervoor dat de VTH-systemen en werkprocessen zijn aangepast aan de Omgevingswet om de (nieuwe) bodemtaken te kunnen uitvoeren. Wees voorbereid op het (tijdig) kunnen nemen van een besluit over (een verzoek om) een maatwerkvoorschrift.
  • Stel de juiste behandeldiensten in voor bodem-aanvragen en meldingen in het DSO.

Kadaster

  • U bent op de hoogte van en kunt uw beperkingenbesluiten registreren met de verplichte beperkingenregistratie Basisregistratie Kadaster voor: gedoogplichtbeschikking nazorg (art. 10.13b Ow), gedoogplichtbeschikking verontreiniging bodem zorgplicht/ongewoon voorval (art. 10.21a) en de toevalsvondstbeschikking tijdelijke beveiligingsmaatregelen (art. 19.9c Ow).
  • U heeft inzicht in de beperkingenbesluiten Wbb die door de komst van de Omgevingswet zullen vervallen en doorgehaald moeten worden.

Omgevingsplan en buitenplanse omgevingsplanactiviteit

  • U bent op de hoogte van en kunt invulling geven aan de instructieregels uit het Bkl (bruidsschat voorziet hier voorlopig in) en indien relevant uit de provinciale omgevingsverordening m.b.t. bodem. In de provinciale omgevingsverordening kunnen (instructie)regels staan t.a.v. het beheer van de grondwaterkwaliteit.
  • Wees voorbereid: de bruidsschat voor bouwen op verontreinigde bodem regelt niet de mogelijkheid om voorschriften te verbinden aan de binnenplanse bouwactiviteit in geval de bodemkwaliteit < IW of > IW maar onder de 25 m3 is (uit de bouwverordening art 2.4.2). Deze bevoegdheid verhuist niet automatisch mee naar het tijdelijke omgevingsplan.

Aandachtspunten

  • De aanleg en het gebruik van open bodemenergiesystemen (WKO) vallen onder de Omgevingswet onder de milieubelastende activiteit in plaats van wateractiviteiten. Let op de gewijzigde grondslagen.
  • Gebiedsgerichte grondwaterbeheerplannen worden 4 jaar na inwerkingtreding Omgevingswet van rechtswege een onverplicht programma.
  • Vastgestelde gebiedsspecifieke regels (Nota Bodembeheer) onder het huidige Besluit bodemkwaliteit (vastgesteld voor inwerkingtreding van de Omgevingswet) komt van rechtswege (via overgangsrecht) in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Let op; dit is alleen zo voor zover dit een directe relatie heeft met de bevoegdheid tot het stellen van gebiedsspecifiek beleid (artikel 44 en 45 Bbk, het vaststellen van LMW en een % bodemvreemd materiaal).
  • Andere regels zoals bijvoorbeeld m.b.t. bodemonderzoek bij de aanvraag voor een bouwvergunning, omgaan met asbest bij gevoelig bodemgebruik, regels over opslaan van grond en bouwstoffen zullen overheden zelf moeten omzetten naar maatwerkregels of decentrale regels in het omgevingsplan. 
  • Ken het verschil tussen beleid en beleidsregels en regels in het omgevingsplan. Niet alles wordt zomaar een beleidsregel.
  • Geef aan in het omgevingsplan voor welk gebied de regels gelden; via Regels op de kaart in het Omgevingsloket kan de gemeente dit inzichtelijk maken. 
  • Andere delen uit de Nota Bodembeheer zoals ambities specifiek voor een gemeente (bijvoorbeeld voor grondwaterkwaliteit, voorwaarden van het gebruik van de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel, communicatie, handhaving) kunnen in een Omgevingswet-programma, ander beleidsdocument of op de website van de gemeente worden opgenomen. 

Handige producten en diensten