Deze voorbeeldregels gaan over het verbod om ten behoeve van recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein kampeermiddelen te plaatsen of geplaatst te houden, zoals geregeld in de artikelen 4:17, 4:18 en 4:19 van de model-APV.
Aan de hand van onderstaande drie hoofdvragen en bijbehorende deelvragen (zie ook de introductiepagina, onder Voorbeeldregels) proberen we antwoord te geven op de vraag óf en hoe u dit onderwerp over kunt nemen in uw omgevingsplan. We eindigen met een set voorbeeldregels. Deze regels sluiten aan op de geïntegreerde staalkaarten van de VNG. U kunt ze gebruiken ter inspiratie voor uw eigen omgevingsplan.
A. Wat zijn de doelen van de regels over dit onderwerp?
Bij de regels over recreatief nachtverblijf en het aanwijzen van kampeerplaatsen (waar het verbod niet geldt) gaat het met name om de natuurbescherming, het beschermen van de omgevingskwaliteit en het beschermen van de landschappelijke waarden.
B. Om welke concrete oogmerken of belangen gaat het?
Om de doelen, genoemd in onderdeel A, te behalen kunnen de regels over recreatief nachtverblijf en het aanwijzen van kampeerplaatsen (waar het verbod niet geldt) gesteld worden met het oog op het in stand houden van de natuur, het beschermen van het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte en het beschermen van de landschappelijke waarden.
NB: In de APV wordt de bescherming van een stadsgezicht genoemd als oogmerk. Voor de omzetting van dit belang is ervoor gekozen om dit te interpreteren als het beschermen van het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte in plaats van alleen het aangewezen stadsgezicht. Dit om te voorkomen dat er verwarring ontstaat met het oogmerk het beschermen van een stads- en dorpsgezicht.
C. Om welke activiteit gaat het?
In de model-APV gaat het om het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein.
D. Is het wenselijk om de activiteit te reguleren in het omgevingsplan?
Aansluiting bij de Omgevingswet
De Omgevingswet gaat niet alleen over activiteiten die gevolgen (kunnen) hebben voor de fysieke leefomgeving, maar ook over de fysieke leefomgeving zelf. Uit art. 1.3 van de Omgevingswet blijkt wat de maatschappelijke doelen zijn van de wet: beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving.
De natuurbescherming, het beschermen van het stadsgezicht, het beschermen van de omgevingskwaliteit en het beschermen van de landschappelijke waarden vallen onder deze maatschappelijke doelen (zie o.a. art. 2.1, derde lid, onder e en h, van de Ow). Het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein kan om deze reden gereguleerd worden in het omgevingsplan.
Wat regelen het Bal en Bkl?
Verder zijn in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) geen regels opgenomen over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Hiermee blijft het een aangelegenheid van gemeenten om dit onderwerp in het omgevingsplan te reguleren.
Wel bevatten de Omgevingswet (zie art. 5.1 van de Ow) en het Bal regels over het beschermen van Natura 2000-gebieden en flora en fauna. Het bevoegd gezag voor deze regels is de provincie. Het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein kan met name tot verstoring van flora en fauna leiden. Als een dergelijke verstoring optreedt, is daarvoor een omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit van de provincie nodig. Gemeenten kunnen in het omgevingsplan geen maatwerkregels stellen over het verstoren van flora en fauna, omdat dit de bevoegdheid is van de provincie.
E. Is er samenhang met andere regels?
De APV-bepaling over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein is een aanvullende regeling op in bestemmingsplannen aangewezen kampeerterreinen. Het ligt daarom voor de hand om de APV-bepaling in samenhang met de bestemmingsplanregels voor kampeerterreinen te benaderen.
F. Is nadere beleidsinkadering nodig?
Er is een nadere beleidsinkadering nodig voor die gemeenten die naar huidig recht het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein niet hebben gereguleerd, maar dit wel willen reguleren in het omgevingsplan.
G. Wat is de beleidsruimte om de activiteiten te reguleren in het omgevingsplan?
Onder de Omgevingswet zijn geen instructieregels opgenomen voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein in het Bkl. Ook in het Bal zijn geen regels opgenomen voor dit onderwerp.
Wel bevat de Omgevingswet (zie art. 5.1 van de Ow) en het Bal regels over het beschermen van Natura 2000-gebieden en flora en fauna. Het bevoegd gezag voor deze regels is de provincie. Het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein kan met name tot verstoring van flora en fauna leiden en daarvoor is een omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit van de provincie nodig. Gemeenten kunnen in het omgevingsplan geen maatwerkregels stellen over het verstoren van flora en fauna, omdat dit de bevoegdheid is van de provincie.
Conclusie
Gemeenten hebben dus voldoende beleidsruimte om het onderwerp te reguleren in het omgevingsplan, zolang het niet gaat om een flora- en fauna-activiteit.
H. Wat regelt de bruidsschat en wat willen we daarmee?
In de bruidsschat zijn geen bepalingen opgenomen over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Wel is in art. 22.27 van de bruidsschat geregeld dat geen omgevingsvergunning voor het bouwen van een recreatief nachtverblijf nodig is als dit nachtverblijf op de grond staat, niet hoger is dan vijf meter en de oppervlakte niet meer is dan 70 m2.
De APV-regels gaan echter expliciet niet over bouwwerken (artikel 4:17 model-APV). Er is dus alleen een zijdelings verband met de bruidsschatsregels, omdat die zien op de bouwregels voor recreatieve nachtverblijven en niet op het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein.
I. Wat zijn mogelijke gemeentelijke beleidskaders?
Gemeenten met ruimte voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein zullen vaak al beleid hebben hierover (bijvoorbeeld in de kampeernota).
J. Thematisch of gebiedsgerichte omzetting van de regels?
Heeft de activiteit wel of geen gebruiksruimte nodig?
Het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein kan overal in de gemeente voorkomen en is niet specifiek gekoppeld aan een gebiedstype. Het aanwijzen van kampeerterreinen daarentegen heeft wel zowel milieu- als planologische gebruiksruimte nodig en kan daarom gebiedsgericht gereguleerd worden in het omgevingsplan (als onderdeel van ‘recreatie-activiteiten’). De regels over recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein zien niet op de aangewezen kampeerterreinen in het gebiedsgerichte deel. In deze voorbeeldregels is daarom gekozen voor een thematische omzetting van het onderwerp.
Bij welk thema hoort de activiteit?
De activiteit kan opgenomen en ‘aangezet’ worden in het thema ‘infrastructuur en voor publiek toegankelijke ruimte’ (paragraaf 4.1.3 van de geïntegreerde staalkaarten). Het beschermen van het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte speelt namelijk alleen een rol bij kamperen op gronden die zichtbaar kunnen zijn vanuit de openbare ruimte.
Daarnaast kan de activiteit opgenomen worden in het thema natuur (paragraaf 4.1.5 van de geïntegreerde staalkaarten) vanwege het oogmerk natuurbescherming. Het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein vindt namelijk niet alleen plaats op openbaar gebied, maar met name op agrarische gronden of andere particuliere grond. Ook daar is bescherming van de natuur wenselijk.
Conclusie
Dus we activeren de regels voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein in zowel het thema ‘infrastructuur en voor publiek toegankelijke ruimte’ als het thema natuur.
K. Regeltype
Wat regelt de model-APV?
In art. 4:17 van de model-APV staat een definitie van kampeermiddelen. Het advies is om deze definitiebepaling niet over te nemen, omdat hiervoor aangesloten kan worden bij het normaal spraakgebruik.
Verder is in art. 4:18 van de model-APV een verbod opgenomen voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. In het derde lid van het artikel is bepaald dat het college ontheffing kan verlenen van dat verbod en in het vierde lid zijn de weigeringsgronden opgenomen voor de ontheffing. Tot slot is in art. 4:19 van de model-APV geregeld dat het college kampeerplaatsen kan aanwijzen en nadere regels kan stellen in het belang van de natuur en landschap of een stadsgezicht.
Hoe zetten we de regels om?
De ontheffing van het verbod kan omgezet worden in een vergunningplicht voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Zo kan het college vooraf beoordelen of de activiteit op een specifieke locatie uitgevoerd kan worden. De bevoegdheid voor het college om kampeerplaatsen aan te wijzen en daarbij nadere regels te stellen, waarbij de vergunningplicht niet geldt, kan in het delegatiebesluit bij het omgevingsplan worden opgenomen. Zo kunnen deze plaatsen worden aangewezen (of aangepast) zonder dat daarvoor een raadsbesluit nodig is.
Gemeenten kunnen er ook voor kiezen om deze bevoegdheid voor het college niet op te nemen in een delegatiebesluit en dus geen locaties uit te zonderen van de vergunningplicht voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein.
Uit het voorgaande blijkt waarom is gekozen voor een thematische omzetting van de APV-regels voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Daarnaast is een voorbeeld opgenomen van het insluiten van kampeerterreinen in het gebiedstype Buitengebied agrarisch. Zo wordt duidelijk gemaakt hoe het gebiedsgerichte deel van de activiteit een plaats kan krijgen in de structuur van de geïntegreerde staalkaarten (zie paragraaf 4.2.5). De inhoudelijke regels hiervoor zijn verder niet uitgewerkt, omdat de APV-regels daar niet over gaan.
Voorbeeldtekst
Gebiedsgerichte deel van het omgevingsplan
Paragraaf 4.2.5 Buitengebied agrarisch
Artikel 4.66 Regels voor activiteiten met gebruiksruimte
1. Met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties worden binnen het Buitengebied agrarisch, voor zover het gaat om activiteiten met gebruiksruimte als bedoeld in artikel 4.53, alleen de volgende activiteiten verricht:
a. agrarische activiteiten;
b. horeca-activiteiten;
c. recreatie-activiteiten; en
d. wonen.
…
5. Bij recreatie-activiteiten wordt voldaan aan:
a. paragraaf 5.3.5 Geluidveroorzakende activiteit verrichten;
b. paragraaf 5.3.15 Gebouw met parkeerbehoefte toevoegen – algemeen;
c. paragraaf 5.3.16 Gebouw met parkeerbehoefte toevoegen – categorie I;
d. paragraaf 5.3.35 Gelegenheid bieden tot extensieve dagrecreatie; en
e. paragraaf 5.3.x Kampeerterrein exploiteren.
Thematische deel van het omgevingsplan
Paragraaf 4.1.3 Infrastructuur en voor publiek toegankelijke ruimte
Artikel 4.20 Doelen
toevoegen onderdeel:
l. de natuurbescherming;
m. het beschermen van de omgevingskwaliteit; en
n. het beschermen van de landschappelijke waarden.
Artikel 4.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein
Met het oog op de doelen, bedoeld in artikel 4.20, wordt bij het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein voldaan aan paragraaf 5.2.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein.
Paragraaf 4.1.5 Natuur
Artikel 4.37 Doelen
toevoegen onderdeel:
j. het beschermen van de omgevingskwaliteit.
Artikel 4.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein
Met het oog op de doelen, bedoeld in artikel 4.37, wordt bij het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein voldaan aan paragraaf 5.2.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein.
Paragraaf 5.2.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein
Artikel 5.x Toepassingsbereik
Deze paragraaf gaat over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein.
Artikel 5.x Oogmerken
De regels in deze paragraaf zijn gesteld met het oog op:
a. het in stand houden van de natuur;
b. het beschermen van het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte; en
c. het beschermen van de landschappelijke waarden.
Artikel 5.x Vergunningplicht recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
1. Het is verboden zonder een omgevingsvergunning kampeermiddelen te plaatsen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein.
2. Het verbod geldt niet voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein voor eigen gebruik door de rechthebbende op een terrein.
Artikel 5.x Aanvraagvereisten recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
Bij de aanvraag om een omgevingsvergunning worden de volgende gegevens en bescheiden verstrekt:
a. een tekening of ingetekende luchtfoto met daarop de locatie van de kampeermiddelen; en
b. de voorgenomen tijdsduur van de activiteit.
Art. 5.x Beoordelingsregel recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
De omgevingsvergunning wordt alleen verleend als:
a. de activiteit geen nadelige gevolgen heeft voor de natuur en landschappelijke elementen; en
b. voor zover de activiteit zichtbaar is vanuit openbaar toegankelijk gebied: als het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte niet onevenredig wordt geschaad.
Artikelsgewijze toelichting
Gebiedsgerichte deel van het omgevingsplan
Paragraaf 4.2.5 Buitengebied agrarisch
Artikel 4.66 Regels voor activiteiten met gebruiksruimte
In dit artikel worden recreatie-activiteiten ingesloten in het gebiedstype Buitengebied agrarisch, waarbij bij het exploiteren van een kampeerterrein voldaan moet worden aan paragraaf 5.3.x Kampeerterrein exploiteren.
Thematische deel van het omgevingsplan
Hoofdstuk 4
Artikel 4.x Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterrein
Dit artikel legt vast welke paragrafen uit hoofdstuk 5 van toepassing zijn op de activiteit, in casu het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Dit artikel heeft daarmee het karakter van richtingaanwijzer.
Hoofdstuk 5
Artikel 5.x Toepassingsbereik
Deze paragraaf gaat over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Hiermee is een afbakening gemaakt met de gebiedsgerichte recreatie-activiteit op een aangewezen kampeerterrein (zoals dat vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet nog in bestemmingsplannen was geregeld). Het ligt namelijk voor de hand om het aanwijzen van kampeerterreinen gebiedsgericht te reguleren in het omgevingsplan, omdat deze activiteit zowel milieu- als planologische gebruiksruimte nodig heeft. Deze voorbeeldregels gelden voor de rest van het ambtsgebied, dus buiten de aangewezen kampeerterreinen.
Artikel 5.x Oogmerken
De oogmerken geven de achterliggende redenen aan met het oog waarop de regels over het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein zijn gesteld en dus welke belangen dienen te worden beschermd.
Artikel 5.x Vergunningplicht recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
Dit artikel bepaalt dat het verboden is zonder omgevingsvergunning kampeermiddelen te plaatsen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein. Er geldt slechts één uitzondering voor deze vergunningplicht en die is opgenomen in het tweede lid. Deze uitzondering ziet op particuliere gronden waar rechthebbenden zelf kunnen kamperen.
Artikel 5.x Aanvraagvereisten recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
In aanvulling op de algemene aanvraagvereisten, bedoeld in artikel 5.9, zijn in dit artikel de bijzondere aanvraagvereisten opgenomen. De gevraagde informatie is afgestemd op de beoordelingsregels die in artikel [5.x Beoordelingsregel recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein] zijn opgenomen. Met het oog op het in stand houden van de natuur, het beschermen van het uiterlijk aanzien van de openbare ruimte en het beschermen van de landschappelijke waarden is bijvoorbeeld informatie nodig over de locatie van de activiteit en de tijdsduur.
Art. 5.x Beoordelingsregel recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein
In dit artikel zijn de beoordelingsregels opgenomen waaraan een aanvraag om een omgevingsvergunning voor het plaatsen van kampeermiddelen voor recreatief nachtverblijf buiten een kampeerterrein moet voldoen. De beoordelingsregels zijn afgestemd op de oogmerken die in artikel [5.x Oogmerken] zijn opgenomen.