Met het beschikbaar komen van de geïntegreerde versie van de staalkaarten, hebben gemeenten een beeld hoe het omgevingsplan eruit kan komen te zien, wat de gedachte achter deze opbouw is en van welke annotaties deze voorzien kan worden. Het biedt inspiratie bij het ontwerpen van het omgevingsplan en brengt het digitaliseren van het omgevingsplan een stap verder. Deze regeling is onder meer te raadplegen binnen de demo-omgeving van het Omgevingsloket. U kunt in ‘Regels op de kaart’ de regels zoeken m.b.v. de annotaties, zoals activiteiten, en de regeling bekijken.
In vervolgleveringen wordt ondersteunende informatie toegevoegd en worden (na verwerking van feedback en herstel van eventuele kleine gebreken) verbeterde versies van de producten gepubliceerd. In de uitgaveopmerkingen kunt u de komende tijd nagaan wat de status is van de producten en zijn de wijzigingen benoemd ten opzichte van vorige versie(s).
In de geïntegreerde versie van de staalkaarten kunt u voorbeeldregels over verschillende onderwerpen (thema’s en gebieden) in samenhang raadplegen. De documenten op deze pagina beschrijven de geïntegreerde versie van de staalkaarten. U vindt op deze pagina informatie en de status per document met daarbij behorende opmerkingen en kanttekeningen.
Op 17 juni 2022 is de eerste geïntegreerde versie van de staalkaarten gepubliceerd. Deze versie is gebiedsgericht en themagericht opgebouwd. In deze versie kunt u voorbeeldregels vinden over de volgende thema’s: Bouwwerken, Woonruimte, Infrastructuur en voor publiek toegankelijke ruimte, Cultureel erfgoed, Natuur, Milieu en Duurzaamheid. Daarnaast kunt u ook voorbeeldregels vinden over de volgende gebiedstypen: Bedrijventerrein, Woongebied, Woongebied-Transformatie, Buitengebied agrarisch en Buitengebied natuur.
Hoewel de VNG en alle betrokkenen zeer zorgvuldig zijn geweest bij het opstellen van de geïntegreerde regels van de staalkaarten, geldt dat de inhoud van de regels niet zonder meer als model voor de gemeentelijke praktijk kan worden gebruikt. De regels zijn dan ook geen VNG modelverordeningen, zoals we deze kennen uit de praktijk van de lokale verordeningen. Maar eerder een systematiek om als vertrekpunt te nemen en de juiste afwegingen te maken om tot een omgevingsplan te komen. De regels zijn tot stand gekomen op basis van de concept-wetteksten zoals die zijn gepubliceerd tot en met 1 januari 2022. Latere wijzigingen ten gevolge van de gewijzigde wet- en regelgeving zijn hier niet in meegenomen.
Jurisprudentie over toepassing van de Omgevingswet is nog niet voorhanden. De regels die in deze structuur zijn opgenomen zijn zuiver illustratief. Zij dienen enkel om de structuur, opzet en mogelijke ontwerpkeuzes te ondersteunen en om inzicht te geven in wat in een omgevingsplan geregeld zou kunnen worden. In sommige gevallen zijn de regels ontleend aan bestaande praktijken. In andere gevallen zijn ze nieuw bedacht. In alle gevallen gaat het uitdrukkelijk niet om modelbepalingen die zijn geschreven om letterlijk overgenomen te worden. Het zijn “mock-ups” of prototypes die laten zien wat de reikwijdte van een omgevingsplan kan behelzen.
Aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend en de VNG of een van de aan de VNG gelieerde bedrijven aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolledigheden in de aangeboden informatie of publicatie. Gemeenten dienen voor het opstellen van het omgevingsplan zelf regels te stellen op basis van de lokale situatie, beleid, afwegingen en keuzes. Voor vragen kunt u contact opnemen met omgevingswet@vng.nl.
Op 17 juni 2022 is de eerste geïntegreerde versie van de staalkaarten gepubliceerd. De toelichting op de voorbeeldregels vindt u in hetzelfde document als de regels van de geïntegreerde versie van de staalkaarten.
Het Handboek opstellen omgevingsplan bevat uitgebreidere informatie over de te maken keuzes. De algemene toelichting heeft betrekking op de complete versie van de geïntegreerde staalkaarten, de artikelsgewijze toelichting geeft informatie per regel, voor zover relevant. De toelichting moet in samenhang met de regels worden gelezen.
De regels in de geïntegreerde versie van de staalkaarten zijn geannoteerd conform de STOP/TPOD-standaard. Annotaties maken het eenvoudiger om regels te kunnen vinden in het Omgevingsloket (‘Regels op de kaart'). Naast werkingsgebieden zijn annotaties v.w.b. thema, activiteit, regelkwalificatie en gebiedsaanwijzing aangebracht. De werkingsgebieden zijn gepositioneerd op het grondgebied van de gemeente Tilburg. De ligging daarvan is bij wijze van voorbeeld. Elke gelijkenis met een bestaande of gewenste situatie berust op louter toeval. In annotaties v.w.b. normen is (nog) niet voorzien (met een enkele uitzondering).
Activiteit-annotaties zijn noodzakelijk om toepasbare regels (‘vragenbomen’ en meer) te kunnen registreren en vooral behulpzaam bij het kunnen vinden van regels in het Omgevingsloket. Bij het annoteren van activiteiten ontstaat de zgn. ‘Functionele structuur', een hiërarchische structuur van activiteiten. Deze legt verbanden tussen de regels over activiteiten en is van belang voor de werking van toepasbare regels. Deze functionele structuur is gedocumenteerd in het document ‘VNG geïntegreerde staalkaarten - Functionele structuur van activiteiten’.
Bij het annoteren is de ‘Handreiking annoteren Omgevingsplan’ gevolgd. Deze vindt u via de link ‘Annotaties en toepasbare regels’ rechtsboven. Op die pagina treft u tevens meer informatie over het annoteren (in het algemeen) aan.
De wijze waarop we de geïntegreerde staalkaarten hebben geannoteerd, lichten we toe in het document ‘VNG geïntegreerde staalkaarten – Toelichting annoteren’.
De geïntegreerde versie van de staalkaarten is ook opgeleverd als zogenaamd uitwisselpakket (zie onder 'Bestand(en)'). Een uitwisselpakket is een STOP/TPOD-bestand dat een versie van een regeling bevat, zowel regels als annotaties. Het is bedoeld om in te kunnen lezen in plansoftware. Indien de plansoftware daartoe functionaliteit biedt, kunnen gemeenten hieruit delen van de staalkaart overnemen en toeschrijven naar hun eigen situatie. Benader indien nodig de plansoftwareleverancier voor mogelijkheden en werking.
Bij de geïntegreerde staalkaarten zijn voor alle activiteiten beslistabellen opgesteld (zie onder 'Bestand(en)'). Beslistabellen helpen bij het schrijven van juridische regels, toepasbare regels en het annoteren. Ook zijn er voor 10 activiteiten toepasbare regels gemaakt. Dit leidt tot vergunningchecks voor de volgende activiteiten: bijbehorend bouwwerk bouwen, boom kappen of houtopstand vellen, object plaatsen op weg of in water, uitrit aanleggen, standplaats innemen, verharding opbreken, kabel of leiding aanleggen, in stand houden of verwijderen, grondwater lozen, graven en reclame plaatsen.
De opgestelde toepasbare regels zijn direct herleid uit de beslistabellen en nog niet vereenvoudigd. Hierdoor zijn de toepasbare regels ingewikkelder dan gewenst. Ook is niet bij iedere vraag een toelichting toegevoegd. Mogelijk gaat de VNG op een later moment aan de slag met het verbeteren van de toepasbare regels en het verder afronden.
In een webinar (zie onder 'Links') bespreken Maarten Engelberts en Nienke van Renssen, beiden jurist bij het Programma Omgevingswet VNG, de keuzes en structuur van de geïntegreerde staalkaarten voor het omgevingsplan. Als u als gemeente of adviseur bezig bent met opstellen van een deel van een omgevingsplan en vragen heeft over de structuur en te maken keuzes, dan zal dit webinar u zeker helpen en inspireren hoe het omgevingsplan vorm kan krijgen.
In het webinar nemen de sprekers u mee in onder andere de ontwerpkeuzes, systematiek en doelen van de geïntegreerde versie van de staalkaarten. Daarbij bespreken ze op een toegankelijke manier hoe je activiteiten kunt reguleren, door ze in te sluiten, uit te sluiten of overal toe te staan onder voorwaarden bijvoorbeeld. Ook komt aan bod of activiteiten per thema en gebied worden geregeld.
In de afgelopen periode hebben we de volgende informatie over de geïntegreerde versie van de staalkaarten opgeleverd:
- 17-6-2022, versie 1.0 dd. 17-6-2022:
- eerste versie van de regeling (de regels in de staalkaart) en de toelichting
- update van het ‘Handboek ontwerpen omgevingsplan'
- 3-8-2022, versie 1.1 dd. 22-7-2022:
- regeling aangepast v.w.b. nummering van bijlagen (van I en II naar 1 en 2) en bijlage 2 van inhoud voorzien (overzicht informatieobjecten)
- alle regels (artikelen en leden) van werkingsgebieden en annotaties (met name activiteiten en gebiedsaanwijzingen) voorzien (behoudens een enkel geval nog geen omgevingsnormen geannoteerd)
- staalkaart met annotaties gepubliceerd op het Omgevingsloket in de demo-omgeving van het DSO-LV
- document met de functionele structuur van activiteiten opgeleverd
- 13-9-2022, versie 1.2 dd. 10-8-2022:
- update van het ‘Handboek ontwerpen omgevingsplan’
- opmerkingen van stedenbouwkundige bureaus zijn verwerkt in het handboek
- titel van het handboek is gewijzigd naar ‘Handboek opstellen omgevingsplan’
- webinar over de geïntegreerde staalkaarten en het Handboek opstellen omgevingsplan (zie onder ‘Het Omgevingsplan 2030’) gepubliceerd
- 7-12-2022, versie 1.3 dd. 12-10-2022:
- beslistabellen gepubliceerd
- toepasbare regels gepubliceerd op het Omgevingsloket in de demo-omgeving van het DSO-LV
- instructie Omgevingsloket over vindbaarheid juridische en toepasbare regels gepubliceerd
- toelichting op het annoteren van de geïntegreerde staalkaarten gepubliceerd