Op deze webpagina geeft de gemeente Arnhem aan de hand van 10 vragen een beknopte toelichting op de structuur van haar omgevingsplan.
U kunt de structuur van het omgevingsplan van Arnhem o.a. bekijken in de viewer Documenten op de kaart van het Omgevingsloket. Kopieer het volgende identificatienummer in het zoekvak: /akn/nl/act/gm0202/2023/Regeling3d27a1736497475a8534a65837a94519
De gemeente Arnhem heeft de structuur van haar omgevingsplan ook toegelicht in een sessie van het Netwerk Omgevingsplan. Bekijk hier de presentatie
Gepubliceerd: juni 2023
Vanuit welke gedachte/doel bent u uw juridische opbouw gaan inrichten?
Wij werken vanuit een aantal belangrijke uitgangspunten:
- Eerst de basis op orde: alle huidige ruimtelijke ordening regels beleidsneutraal in het omgevingsplan, waarbij zoveel mogelijk recht wordt gedaan aan bestaande rechten en plichten. Wijzigingen alleen als de regeling niet meer klopt/verouderd is of naar aanleiding van nieuw beleid. Pas daarna de ‘nieuwe’ thema’s als APV, gezondheid, etc.
- Regels regelen maar één ding en zijn daardoor zoveel mogelijk universeel te gebruiken in heel Arnhem.
- Elke locatie wordt specifiek door de stapeling van werkingsgebieden op die plek, en daarmee de combinatie van universele regels op die plek. De combinatie van unieke regels kan op elke plek anders zijn.
- De beheerbaarheid van het omgevingsplan straks staat voorop, en niet het gemakkelijk kunnen maken nu.
- Door indeling in hoofdstukken en paragrafen wordt het omgevingsplan ‘mensleesbaar’.
Hoe verhouden verschillende afdelingen, hoofdstukken, paragrafen etc. binnen de structuur zich tot elkaar?
Wij hanteren vooralsnog niet per hoofdstuk dezelfde opbouw.
We gaan uit van de volgende hoofdstukken:
- Doelen
- Functies
- Waarden
- Per soort activiteit een hoofdstuk
- Verschillende hoofdstukken voor de overige regels (proces en handhaving)
Het hoofdstuk over de functies bevat een regeling die voorziet in een herkenbaar kaartbeeld en een inperking van de toegelaten activiteiten. In dit hoofdstuk staat namelijk dat alleen die gebruiks- en bouwactiviteiten zijn toegestaan op de daarvoor aangewezen locaties. Ook wordt hier geregeld dat het gebruik uitsluitend is toegestaan met inachtneming van de overige regels in dit omgevingsplan. Met de Waarden wordt voorzien in een bovenliggende structuur op basis waarvan wij aanvullende regels stellen (denk aan archeologie, vergelijkbaar met de huidige dubbelbestemming).
Voorbeeld: Horeca in de binnenstad
Op deze locatie is de functie Kernwinkelgebied. Het artikel waarin is geregeld dat horeca-activiteiten zijn toegestaan, is o.a. gekoppeld aan een werkingsgebied waar deze locatie onderdeel van uitmaakt. Bij het gebruik als horeca worden milieubelastende activiteiten uitgevoerd zoals het bereiden van voedsel. De regels voor milieubelastende activiteiten staan in een ander hoofdstuk. Doordat deze regeling ook is gekoppeld aan deze locatie moet ook hier aan worden voldaan.
De hoofdstukken over de activiteiten zijn dusdanig ingericht dat deze ook ‘mensleesbaar’ zijn.
Hoe structureert u de regels over de activiteiten (thematisch, gebiedsgericht, mengvorm, ...)?
Thematisch.
Wij gaan uit van een hoofdstuk per soort activiteit. Wij maken onderscheid in o.a. gebruiksactiviteiten (onderverdeeld in activiteiten over wonen/detailhandel etc.), bouwactiviteiten, aanleg, graaf- en kapactiviteiten en milieubelastende activiteiten.
Ons omgevingsplan bevat regels die op iedere locatie ingezet kunnen worden. Er is dus bijvoorbeeld maar één activiteit wonen.
Het aan- en uitzetten van de regels is afhankelijk van het werkingsgebied.
Heeft u een annotatiestrategie gekozen en zo ja welke?
Arnhem kiest voor een zo uitgebreid mogelijke annotatiestrategie, met als doel de dienstverlening aan de gebruiker (en dat zijn wij deels weer zelf) op een zo hoog mogelijk niveau te krijgen. Maximaal machineleesbaar.
Daarnaast moeten annotaties ook beheerbaar blijven in het omgevingsplan. Welke annotatie waarvoor dient en wat het gevolg van wijzigen op het hele omgevingsplan of een toepasbare regel is, moet inzichtelijk blijven.
Op welke manier kan de bruidsschat geïntegreerd worden in het nieuwe deel van het omgevingsplan?
Technisch
Arnhem heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het omzetten van haar bestemmingsplannen naar (IMRO-)plannen die inhoudelijk al omgevingsplan zijn (met behulp van de Chw). We bouwen het omgevingsplan nu al op in onze software (pré-productie) door deze Chw omgevingsplannen om te zetten in STOP-TPOD. De leverancier zorgt ervoor dat bruidsschat en omgevingsplan in de productie omgeving worden geplaatst. De bruidsschat kan dan – in eerste instantie ongewijzigd – gepubliceerd worden en wordt daarmee regelingversie-0 van het omgevingsplan Arnhem. Dat wordt zo spoedig mogelijk na inwerkingtreding gevolgd door de versie met onze omgevingsplanregels: regelingversie-1.
In eerste instantie staat de bruidsschat hierdoor nog in hoofdstuk 22. Wij houden al wel rekening met de bruidsschat door onderdelen (hoofdstukken, afdelingen, paragrafen en artikelen) in het omgevingsplan te reserveren. Dit is belangrijk vanwege de nummering van de artikelen en de indeling die bij een uitbreiding van de regels van het omgevingsplan wijzigt.
De bruidsschat gaan we per thema omzetten. Op het moment dat een regel uit de bruidsschat op geen enkele locatie meer van toepassing is, wordt deze geschrapt uit hoofdstuk 22. Stap voor stap wordt hoofdstuk 22 dan verder uitgehold, zodat de volledige bruidsschat uiteindelijk is geïntegreerd in ons omgevingsplan.
Inhoudelijk
Zoals aangegeven (vraag 1) is ons uitgangspunt alleen wijzigen naar aanleiding van beleid.
Er wordt dit jaar binnen onze gemeente gewerkt aan milieubeleid. Ook zijn we met een stedenbouwkundige bezig met een uitwerking van de huis-, tuin- en keukenplanologie. Deze documenten gebruiken we als de basis voor de vertaling van de regels uit de bruidsschat naar onze eigen regels.
Ons omgevingsplan staat op het DSO. Wanneer we weer een stap verder zijn zullen we weer een nieuwe versie op het DSO plaatsen.
Als een gemeente uw werkwijze wil gebruiken, hoe kan dat gedaan worden?
Wij zijn bereid de regels en de onderliggende documenten (o.a. mutatietabel en handboek) te delen en het gebruik ervan toe te lichten.
Wilt u de documenten van de gemeente Arnhem ontvangen? Stuur dan een e-mail aan omgevingswet@vng.nl
Welke strategie en uitgangspunten worden gehanteerd om te komen tot het gebiedsdekkende omgevingsplan?
Arnhem is al meer dan 3 jaar bezig het grondgebied te voorzien van omgevingsplannen volgens de structuur waarmee wij het Arnhemse omgevingsplan willen opzetten. We maken hiervoor gebruik van de ontheffing Wro/IMRO-vereisten onder de Crisis- en herstelwet. Bij inwerkingtreding beschikt Arnhem voor een groot deel van het grondgebied over bestemmingsplannen in IMRO2012 die inhoudelijk al omgevingsplan zijn (feitelijk TAM-IMRO, lang voordat dat werd uitgevonden). Een deel daarvan zal bij inwerkingtreding al zijn omgezet in STOP-TPOD en gaat direct mee in de productie-omgeving van de software.
Verwachting is dat binnen 2 jaar na inwerkingtreding het tijdelijk deel omgevingsplan is omgezet in een gepubliceerd STOP-TPOD omgevingsplan. Tijdens dat proces zal al worden gewerkt aan gebiedsdekkende aanvullende thema’s die nieuw zijn in het omgevingsplan.
Welke voor - en nadelen hebt u ervaren bij het werken aan deze structuur?
Nadeel
Het maken van omgevingsplannen gemodelleerd met behulp van IMRO2012 is zeer complex, bewerkelijk en tijdrovend.
Voordelen
Dit biedt wel inzicht in de gekozen strategie van enkelvoudige regels die universeel zijn en door middel van stapeling van werkingsbieden gecombineerd kunnen worden. Tevens is hierdoor al inhoudelijk nagedacht over de omzetting van Wro-regels naar Omgevingswetregels. De opbouw van het uiteindelijke omgevingsplan is daardoor meer technisch en kan relatief snel na inwerkingtreding gerealiseerd worden.
Ons omgevingsplan is hierdoor ook gedetailleerd en biedt hierdoor rechtszekerheid. Het is voor een gebruiker duidelijk wat er precies is toegestaan op een bepaalde plek, het bijhouden van een separaat overzicht is niet nodig.
Welke tip zou u nog mee willen geven?
Het maken van een omgevingsplan is een zoektocht. Hoe verder je er in duikt, hoe complexer het wordt. Wees niet bang om van koers te veranderen. Wij merken ook dat met de kennis van nu, een andere werkwijze soms beter werkt. Werk daarom met een handboek waarin je bepaalde keuzes die zijn gemaakt vastlegt, zodat deze herleidbaar zijn voor anderen.