VNG Magazine nummer 10, 27 juni 2025
Tekst: Leo Mudde | Beeld: Nunes dos Anjos
SER-voorzitter Kim Putters hield een pleidooi voor een meerjarige visie op brede welvaart. Een overheid die focust op de korte termijn van de ‘smalle welvaart’ (lees: economische groei), zal uiteindelijk van een koude kermis thuiskomen.
Elf jaar geleden, in 2014, hield Putters al eens een toespraak tijden het VNG-congres. Toen was hij nog directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau en blikte hij vooruit op de drie grote decentralisatieoperaties van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie die het jaar daarop hun beslag zouden krijgen. ‘Nu hebben we nog altijd onze handen vol aan die decentralisaties’, zei hij in Eindhoven. ‘Daar zijn de geopolitieke uitdagingen en andere grote ontwikkelingen nu bij gekomen.’
Toen Putters in februari 2024 begon als kabinetsinformateur, kreeg hij van de VNG een brief om bij de partijen die op dat moment aan de formatietafel zaten ook te pleiten voor een langetermijnvisie die verder ging dan het rondkrijgen van de begroting voor de komende vier jaar. ‘Dat pleidooi heb ik van harte overgenomen, maar helaas is daarvan later niets teruggekomen in het regeerakkoord.’
Herkansing
Een ‘gemiste kans’, volgens Putters. ‘Laten we nu in de herkansing gaan’, blikte hij vooruit op de verkiezingen in oktober en de kabinetsformatie die daarop gaat volgen. Overheden zullen met elkaar en met anderen, waaronder het bedrijfsleven en natuur- en milieuorganisaties, moeten samenwerken om te zorgen dat er ook in de toekomst nog sprake is van goede zorg, goed onderwijs en duurzame woningen – om maar een paar dossiers te noemen die onderdeel zijn van het bredewelvaartspakket. Met oog voor volgende generaties: ‘Wij moeten goede voorouders zijn.’
Brede welvaart is geen links en geen rechts thema
Hoopvol
Gemeenten willen wel, constateerde Putters. De recente publicatie Nederland in 2040: een toekomstbeeld, een product van de mede door de VNG geïnitieerde denktank, sluit bijna naadloos aan op thema’s die ook de SER regelmatig aansnijdt. Hij noemde het een ‘hoopvol verhaal’ en een call to action, waarbij hij benadrukte dat brede welvaart geen linkse hobby is: ‘Brede welvaart is geen links en geen rechts thema.’
Gemeenten hebben volgens hem last van de ‘Haagse realiteit’, maar rijk en decentrale overheden zouden vanuit gezamenlijkheid moeten opereren, niet tegenover elkaar staan.
De overheid kan het echter niet alleen, zei Putters ook, en een brede welvaart kan ook niet aan de markt worden overgelaten. Gemeenten doen er daarom goed aan vrijwilligers, maatschappelijke organisaties en sociale initiatieven te omarmen en te betrekken.