VNG Magazine nummer 10, 27 juni 2025
Tekst: Marten Muskee | Beeld: Nunes dos Anjos
Het is mooi dat gemeenten over economische groei en investeringen spreken, maar zonder goede medewerkers hebben ze daar weinig aan. Dat concludeerde Rabobanktopvrouw Janine Vos.

Vos nam deel aan een panelgesprek dat onder meer ging over de arbeidsmarktkrapte waar gemeenten mee te kampen hebben. Als gemeenten al de juiste mensen binnenkrijgen, is het ook zaak ze vast te houden, zei ze. Daarvoor is ander leiderschap nodig.
Personeelsmonitor
Vos verwijst naar de Personeelsmonitor van A&O fonds Gemeenten. Daarin viel haar de enorme ontwikkeling in de aandacht voor werk op, voor de kwaliteit daarvan en hoe medewerkers te behandelen. Tegelijkertijd ziet ze dat het ziekteverzuim bij gemeenten met 6,8 procent hoger is dan het landelijk gemiddelde. Vos: ‘Dat komt door privéproblemen. Het vitaliteitsprogramma werkt niet voor deze doelgroep.’
Volgens Vos zijn leidinggevenden nodig die kunnen signaleren of een medewerker bijvoorbeeld schulden heeft of dat er andere zaken spelen die stress opleveren waardoor mensen ziek worden anders dan dat het puur om gezondheid gaat.
Volgens Vos blijven mensen die na hun 45ste gezond hun pensioen halen, opleidingen volgen en van baan wisselen. ‘Ik zeg niet dat ze weg moeten bij de gemeente, maar geef ze een andere functie of laat ze een project oppakken. Blijf leren en vernieuwen.’
Verder valt het Vos op dat de uitstroom van gemeentemedewerkers met 8,9 procent ook hoger is dan het landelijk gemiddelde, en hoger dan het gemiddelde van het publiek domein.
Leiderschap
Deze ontwikkelingen vragen volgens Vos ook om ander leiderschap. Te lang is gedacht dat het bij leiderschap gaat om kiezen en besluitvaardig zijn. ‘Deze tijd vraagt meer om het overbruggen van tegenstellingen en om het bieden van stabiliteit in de snelle veranderingen. Je moet zowel op de mens als op het resultaat zitten. Hierover wordt vaak in paradoxen en dilemma’s gedacht, maar deze tijd vraagt aandacht voor beide. Dat is echt wel ingewikkeld. Geef dus meer aandacht aan het leidinggevende kader, zeker als je naar deze resultaten kijkt.’