maandag 7 oktober 2024

Op deze pagina leest u hoe GemeenteDelers 2025 casussen beoordeelt en met elkaar vergelijkt. We leggen de gebruikte begrippen en de 4 criteria Succesvol, Waardevol, Duurzaam en Herbruikbaar uit. Zo krijgt elke casus de waardering die deze verdient en wordt meedoen aan GemeenteDelers 2025 een plezierige en leerzame ervaring.

Met deze informatie weet u wat bedoeld wordt met de begrippen en waar de scoorders, assessoren en juryleden naar kijken.

Welke begrippen gebruikt GemeenteDelers?

Casus

Casus is de verzamelnaam voor elk initiatief, project of programma dat door of met een gemeentelijk team met eventuele partners is gerealiseerd. Zowel kleine als grote casussen zijn het delen waard. Het casusteam kan bestaan uit medewerkers van meerdere gemeenten of uit een gemeente samen met andere organisaties. Belangrijk is dat de indienende gemeente bepalend is geweest voor de keuzes en resultaten van de casus.

Thema's en categorieën

De thema's hieronder komen overeen met de omkeringsthema's uit de Verenigingsstrategie VNG 2030. Op het aanmeldformulier kunt u een of meer thema's selecteren uit deze lijst:

  • Bestaanszekerheid: het vergroten van bestaanszekerheid door bij te dragen aan voldoende en voorspelbaar inkomen, betaalbaar wonen en toegang tot betaalbare zorg;
  • Gezond leven en ouder worden: het verbeteren van gezondheid en levensverwachting, onder andere vanwege de impact van een bevolking die steeds ouder wordt;
  • Kansengelijkheid: het verbeteren van gelijkheid in kansen, opleiding, inkomen en vermogen en daardoor in gezondheid en levensverwachting;
  • Fysieke leefomgeving: de inrichting van de schaarse fysieke ruimte waarin we met elkaar samenleven: initiatieven die gaan over onder andere ruimtelijke inrichting, Omgevingswet en lokale/regionale economie;
  • Klimaat en energie: de relatie met onze natuurlijke leefomgeving en de veranderingen voor de gebouwde omgeving, mobiliteit, arbeidsmarkt en industrie door de overgang naar duurzame energiebronnen;
  • Een ander thema: voor casussen die een bijdrage leveren aan een andere maatschappelijke opgave van een gemeente.

Vanaf de tweede ronde verdeelt het team GemeenteDelers de overgebleven casussen over categorieën. Deze kunnen (deels) gelijk zijn aan de omkeringsthema's, maar bij te weinig of te veel aanmeldingen in een thema kan het GemeenteDelers-team kiezen voor een andere indeling. Dat doen we altijd met het uitgangspunt 'eerlijke competitie'. De beoordelingen door de assessoren en juryleden kunnen deze indeling verder verifiëren en aanpassen.

Criteria: definitie

Criteria zijn de begrippen waarop elke GemeenteDelers casus beoordeeld wordt:

  1. Succesvol: de casus is 'gelukt' en heeft de doelen op een passende manier gerealiseerd, waarbij bewust is omgegaan met de context. Belangrijk hierbij zijn het proces, de resultaten en andere opbrengsten zoals opgedane lessen en gedeelde ervaringen.
  2. Waardevol: de casus wordt gezien als waardevol vanuit verschillende belangen: allereerst die van de primaire gebruikers en meer in het algemeen van alle mensen die er voordeel van (kunnen) hebben.
  3. Duurzaam: de casus draagt bij aan de 17 erkende doelen voor een duurzame en inclusieve samenleving, de Global Goals. Daarbij gaat het niet alleen om de losse doelen, maar ook om het ontwikkelen van blijvende samenhang tussen welzijn, welvaart, leefomgeving en ecologie.
  4. Herbruikbaar: de casus is ontwikkeld conform relevante standaarden, gedocumenteerd en gedeeld buiten de eigen organisatie om hergebruik zo makkelijk mogelijk te maken en te stimuleren.

Subcriteria

Elk criterium heeft vier subcriteria, die de criteria meetbaar maken. Het casusteam kan hiermee kwantitatief en kwalitatief onderbouwen hoe en in welke mate de casus voldoet aan de criteria. De assessoren gebruiken de subcriteria om de casussen zo objectief mogelijk te kunnen beoordelen.

1. Succesvol

Met de vier subcriteria van het criterium Succesvol kijken we naar de feitelijke realisatie (proces en uitkomst) van de casus binnen de gegeven context.

1.1 Gelukt

De casus maakt een behoefte, noodzaak of doel waar en kan laten zien hoe dat gelukt is. De kwantitatieve en/of kwalitatieve winst van de casus is groter dan wat er aan tijd, geld en/of energie in is gestopt.

1.2 Complexiteit en impact

Ook de context van de casus bepaalt het resultaat. Denk hierbij onder andere aan verschillende belangen, diversiteit in stakeholders (meerdere overheden, publiek-privaat), tijdsdruk, mogelijke gevolgen in binnen- of buitenland, of schaalgrootte. Als het succes in een moeilijkere context is bereikt en hiermee bewust rekening is gehouden, wordt de casus beoordeeld als meer succesvol. Belangrijk hierbij is de volgende Global Goal:

1.3 Creativiteit en vindingrijkheid

De aanpak en/of oplossing om de casus te laten lukken valt op door creativiteit en vindingrijkheid. We zijn benieuwd hoe deze creativiteit en vindingrijkheid heeft bijgedragen aan het succes van de casus.

1.4 Leren en delen

De casus heeft concrete lessen opgeleverd, die het casusteam gebruikt heeft om zichzelf verder te verbeteren. Als deze lessen gedeeld en toegepast zijn binnen de organisatie en/of in vergelijkbare projecten, wordt de casus beoordeeld als meer succesvol.

2. Waardevol

Met de vier subcriteria van het criterium Waardevol letten we specifiek op het oordeel van de gebruikers en/of de mensen die voordeel hebben van de casus.

2.1 Voorziet in behoefte

De casus houdt rekening met en voldoet aan de wensen en verwachtingen van de primaire gebruikers en andere mensen die de casus gebruiken. De casus is een oplossing voor een probleem dat de gebruikers ervaren.

2.2 Gebruiksvriendelijkheid

Mensen kunnen makkelijk werken met de casus en deze instellen naar hun voorkeuren, beperkingen of omstandigheden. Daarnaast laat de casus ook zien hoe de mening van gebruikers wordt gevraagd en gebruikt voor verbeteringen, onderhoud en nieuwe functionaliteiten.

2.3 Actieve transparantie

Actieve transparantie begint bij het actief openbaar maken van informatie die volgens de Wet open overheid (Woo) verplicht is. Hoe meer de casus bijdraagt in proces en product aan actieve transparantie van relevante informatie, hoe meer de casus zorgt voor vertrouwen van de burger in de overheid en daarom als waardevol wordt beoordeeld.

2.4 Publieke waardering

De casus krijgt aantoonbaar waardering van de mensen die er voordeel van hebben. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het dalen van het aantal klachten, het stijgen van het aantal succesvolle interacties of andere uitkomsten van klantonderzoek.

3. Duurzaam

Met de vier subcriteria van het criterium Duurzaam kijken we naar het bijdragen aan een of meer van de 17 Global Goals en hun samenhang.

3.1 Welzijn en welvaart

De casus draagt bij aan sociaal-economische gezondheid in en van de samenleving. Belangrijk hierbij zijn de volgende Global Goals en hun samenhang:

3.2 Leefomgeving en ecologie

De casus draagt bij aan een gezonde leefomgeving en gezonde natuur. Belangrijk hierbij zijn de volgende Global Goals en hun samenhang:

3.3 Inclusiviteit

De casus is inclusief: de dienst of oplossing is zo ontworpen dat deze voor iedereen toegankelijk en beschikbaar is, altijd en overal. Zelfs voor mensen en situaties met de meeste last van beperkingen. Hulpbronnen hierbij zijn bijvoorbeeld:

  • Besluit digitale toegankelijkheid overheid in de Wet digitale overheid (Wdo)
  • VN-verdrag Handicap
  • Kwaliteitsonderwijs (Global Goal 4)
  • Gendergelijkheid (Global Goal 5)
  • Ongelijkheid verminderen (Global Goal 10)

3.4 Lokale democratie en participatie

De casus versterkt de inspraak en betrokkenheid van de mensen om wie het gaat. Daarbij gaat het om vormen van inspraak en betrokkenheid in alle fasen van het project en het gebruik van de uitkomsten hiervan in de verdere ontwikkeling van de casus. Verder is het belangrijk om te laten zien hoe divers de betrokken groep mensen was (zie ook Global Goal 10 - ongelijkheid verminderen).

4. Herbruikbaar

Met de vier subcriteria van het criterium Herbruikbaar beoordelen we of en in hoeverre de casus geschikt is hergebruik door andere gemeenten.

4.1 Gedocumenteerd voor herbruikbaarheid

De casus is zo beschreven dat deze voorbereid is op onderhoud, aanpassing, hergebruik en opschaling. Hierdoor is de casus aantoonbaar geschikt voor gebruik in andere gemeenten.

4.2 Standaarden

De casus past voorgeschreven of relevante standaarden in het vakgebied toe (of heeft tot nieuwe algemeen aanvaarde standaarden geleid). Dit geldt vooral voor casussen waarin ICT een grote rol speelt. Het team of de casuseigenaar is zelf verantwoordelijk voor het kennen van de betreffende normen en standaarden. Mogelijke standaarden zijn:

  • Software architectuur: Common Ground, Gemma
  • Toegang, verspreiding en opslag van informatie: Besluit digitale toegankelijkheid overheid, Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer, Gemeentelijk Gegevensmodel (winnaar GemeenteDelers 2022)
  • Privacy en informatieveiligheid: AVG, Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO)

4.3 Publicatie en promotie

Het casusteam heeft gewerkt aan bekendheid van de casus binnen en buiten de organisatie. Hiervoor kan het team zelf actie ondernomen hebben, maar de bekendheid kan ook ontstaan zijn door ongevraagde aandacht via de media.

4.4 Reeds hergebruikt

Een andere gemeente heeft de casus al overgenomen en gebruikt. Hoe meer gemeenten de casus al gebruiken en/of met elkaar samenwerken, hoe meer de casus wordt beoordeeld als Herbruikbaar.
Let op: Als de casus zelf een voorbeeld is van hergebruik, mag deze alleen meedoen aan GemeenteDelers, als de 'bron-casus' niet eerder heeft meegedaan of als er sprake is van een duidelijke doorontwikkeling of uitbreiding van de bron-casus. Als de casus heel erg lijkt op een andere casus die eerder heeft meegedaan aan GemeenteDelers, dan is het mogelijk dat uw casus uit de competitie gehaald wordt.

Toelichting op deze criteria

De competitie GemeenteDelers gebruikt de criteria Succesvol, Waardevol, Duurzaam en Herbruikbaar op 4 momenten:

  1. Bij het aanmelden moet elke casus in de antwoorden onderbouwen dat deze voldoet aan de criteria.
  2. In ronde 1 beoordelen de scoorders elke casus op de vier criteria met de informatie uit de aanmelding. Het aantal scoorders is een statistisch verantwoord aantal. De gezamenlijke beoordeling van alle scoorders levert een rangorde op waaruit de kanshebbers doorgaan naar de 2e ronde.
  3. In ronde 2 krijgen de casusteams (ook 'kanshebbers' genoemd) de vraag om extra informatie te leveren om te onderbouwen in hoeverre de casus voldoet aan alle subcriteria. Deze informatie bestaat uit een in te vullen vragenlijst, die je kunt aanvullen met een of meer bijlagen. De assessoren beoordelen de casus aan de hand van alle ontvangen informatie.
  4. In ronde 3 krijgen de juryleden alle informatie uit de aanmelding en de beoordeling van scoorders en assessoren. Daarmee leggen zij de casussen van de finalisten nog een laatste keer langs de meetlat van Succesvol, Waardevol, Duurzaam en Herbruikbaar.

Meer informatie