Intake verzoek

U boekt het verzoek tot wijziging van het omgevingsplan in en wijst dit toe aan de behandelende medewerkers. Zij voeren eerst een snelle scan uit of zij voldoende informatie hebben om tot een inhoudelijke beoordeling over te kunnen gaan. Ook gaan zij na of er op voorhand zwaarwegende bezwaren zijn om medewerking te verlenen aan dit verzoek. Indien nodig vindt afstemming en/of terugkoppeling met de initiatiefnemer plaats. 

Als de uitkomst van de snelle scan positief is, voeren de medewerkers vervolgens een analyse uit om de omvang (scope) en impact van de wijziging te bepalen. Daarbij gaat het in de eerste plaats om het effect op de evenwichtige toedeling van functies aan locaties en een eventuele MER-plicht. Maar ook om andere aspecten, zoals de relatie met de omgevingsvisie, dienstverlening, handhaafbaarheid en uitvoerbaarheid.

Voordat een (formeel) verzoek tot wijziging van het omgevingsplan wordt ingediend is er gewoonlijk al veel overleg geweest. In dit proces is besproken of een wijziging van het omgevingsplan nodig en/of wenselijk is en zijn de juiste medewerkers al betrokken.

Formuleren opdracht

Op basis van de intake van het verzoek formuleert u een concept-opdracht en zendt deze ter goedkeuring naar het college van B en W. In de opdracht staan onder meer:

• doelstelling
• beknopte toelichting over de wenselijkheid van de ontwikkeling, de relatie met de omgevingsvisie, enzovoorts
• afbakening en typering van het gebied (scope)
• beoogde wijze van regelen in het omgevingsplan. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van TAM-IMRO en toevoegen van nieuwe regels of uitbreiden van bestaande werkingsgebieden.
• eventuele noodzaak voor voorbereidingsbescherming (zie onder)
• eventuele MER-plicht. De wetgever heeft de procedures voor de milieueffectrapportage (mer) en mer-beoordeling ingepast in de besluitvormingsprocedure. Een plan-mer kent verplichte stappen en facultatieve stappen. Daarnaast gelden voor sommige plannen en programma's procedurestappen waarop de plan-mer kan aansluiten. Het is zaak om snel duidelijkheid te hebben of bij een voorgenomen wijziging van het omgevingsplan een mer benodigd is, zodat dit meegenomen kan worden in de planning en begroting van de opdracht. Zie ook de webpagina van IPLO over de milieueffectrapportage, de handreiking Plan-mer decentrale regels van IPLO en de Handreiking Milieueffectrapportage voor omgevingsplan.  
• te betrekken personen/organisaties (stakeholderanalyse)
• planning
• begroting

Waar nodig wint u voor het formuleren van de opdracht aanvullend advies in. Partijen die u kunt betrekken:

• ketenpartners en/of andere deskundigen
• (als de opdracht voortkomt uit een verzoek van een derde) de externe initiatiefnemer
• het (stedenbouwkundig) adviesbureau dat het wijzigingsbesluit gaat voorbereiden
• de toezichthoudende afdeling van de gemeente

Advies kan gaan over de reikwijdte, de wijze van verwerken in het omgevingsplan, kosten, te betrekken personen en organisaties, enzovoorts.

Accorderen opdracht

Het college ontvangt de concept opdrachtformulering en accordeert deze (definitieve opdracht).

Afhankelijk van de situatie en afspraken binnen de gemeente, kan het college besluiten om de opdracht als raadsvoorstel te agenderen bij de gemeenteraad. Dit kan eventueel gelijktijdig met een voorbereidingsbesluit (zie onder). Besluitvorming door de raad over de opdracht kan zinvol zijn, omdat de bevoegdheid tot vaststellen (en wijzigen) van het omgevingsplan in beginsel bij de raad ligt. Door de raad vroegtijdig te betrekken wordt voorkomen dat veel tijd en geld worden gestoken in de voorbereiding van een besluit waarvan bij besluitvorming blijkt dat de raad het niet wil vaststellen. In situaties waar de raad haar bevoegdheid tot vaststelling heeft gedelegeerd aan het college, ligt het voor de hand dat het college ook zelf de opdracht accordeert.

Vaststellen opdracht door de gemeenteraad

Deze activiteit is alleen van toepassing als de gemeenteraad de opdracht vaststelt.

De gemeenteraad ontvangt het raadsvoorstel om opdracht te geven voor het wijzigen van een omgevingsplan. De raad gaat hierover in debat met het college en eventuele insprekers en stelt de opdracht vast.

Voorbereidingsbesluit vaststellen

De gemeenteraad kan een voorbereidingsbesluit vaststellen voor het opnemen van ‘voorbeschermingsregels’ in het omgevingsplan. Met deze voorbeschermingsregels kan de gemeente een gebied beschermen tegen ongewenste ontwikkelingen tijdens de periode dat de wijzigingsprocedure van het omgevingsplan loopt.

Een voorbeeld is de situatie waarin de gemeente een bestaand agrarisch gebied wil omvormen tot woongebied. De voorbeschermingsregels kunnen dan verbieden om in dit agrarisch gebied nieuwe agrarische gebouwen te bouwen, zoals een schuur.

De raad kan zelf het moment bepalen waarop zij het voorbereidingsbesluit wil nemen. Gelet op het doel en de beperkte geldigheidsduur van voorbereidingsbescherming, is dit een strategische keuze. Zeker bij ingrijpende wijzigingen. Een van de mogelijkheden is om het voorbereidingsbesluit te nemen gelijktijdig met het vaststellen van de opdracht door de gemeenteraad.

Onderstaande randvoorwaarden zijn algemene randvoorwaarden voor het kunnen nemen van wijzigingsbesluiten. Omdat ze in het bijzonder van belang zijn rond het vaststellen van de opdracht, behandelen we ze (ook) hier.

Technische standaard voorbereidingsbesluit

Neemt de gemeente voor deze omgevingsplanwijziging een voorbereidingsbesluit? Dan is het noodzakelijk dat u dit besluit succesvol kunt aanbieden aan de LVBB. U moet dit doen met uw plansoftware, in STOP-formaat en conform de TPOD voorbereidingsbesluit.

Voorbereidingsbesluit niet combineren met andere wijzigingen

De gemeenteraad kan het wijzigen van het omgevingsplan door het toevoegen van voorbeschermingsregels niet combineren met andere wijzigingen van het omgevingsplan. De reden hiervoor is het verschil in voorbereidingsprocedure én de verschillende toepasselijke Toepassingsprofielen voor Omgevingsdocumenten (TPOD). Voorbeschermingsregels moet u dus in een apart besluit opnemen.

Afspraken met adviesbureau

Maakt u voor deze opdracht gebruik van de inzet van een adviesbureau? Dan is het belangrijk dat u in ieder geval afspraken maakt over de volgende zaken:

• De manier waarop de door het adviesbureau gegenereerde content aan u aangeboden wordt, zodat u deze kunt verwerken in uw eigen software. Zeker in het eerste halfjaar van 2024 moet u rekening houden met het feit dat nog niet alle softwarepakketten over alle gewenste functies hiervoor beschikken en kan het nodig zijn om workarounds te gebruiken. Zie verder de Handreiking uitwisseling van conceptplannen tussen adviesbureaus en gemeenten en Status ontwikkeling functionaliteiten DSO, onderdeel plan-plan koppeling.
• De structuur van het omgevingsplan. Dit gaat over de door de gemeente gewenste opbouw en functionele structuur van het omgevingsplan. Als de gemeente nog geen keuze heeft gemaakt voor de structuur kan mogelijk gewerkt worden met een tijdelijke structuur. Zie Keuzehulp instrumentarium wijzigen omgevingsplan, onder de kop Toepassingsvarianten.
• De wijze van formuleren van regels, annoteren en opstellen van toepasbare regels. Dit moet aansluiten bij de gemeentelijke uitgangspunten.

Zie verder de Checklist afspraken gemeenten en stedenbouwkundig adviesbureaus.

Voorbereidingsbesluit vaststellen

Net als een wijziging van het omgevingsplan kan ook een voorbereidingsbesluit worden opgesteld met IMRO. Dit wordt aangeduid als TAM voorbereidingsbesluit. Voor meer informatie zie de Bijsluiter TAM voorbereidingsbesluit.

Afspraken met adviesbureau

Het is niet noodzakelijk om andere afspraken met een adviesbureau te maken dan de afspraken die u nu hanteert. Wel is van belang dat u dit met uw adviesbureau duidelijk afstemt. In tegenstelling tot een wijziging van het omgevingsplan met STOP/TPOD is een wijziging van het omgevingsplan met TAM-IMRO een zelfstandig document dat door een adviesbureau kan worden opgesteld met IMRO-software. Het kan ook worden uitgewisseld met de gemeente. Wel is het belangrijk om afspraken te maken over de relatie met het omgevingsplan van rechtswege, in het bijzonder de bruidsschat en oude bestemmingsplannen. Zie hiervoor de bijsluiter TAM-IMRO omgevingsplan. 

Beginnen met TAM-IMRO is eindigen met TAM-IMRO

Een belangrijke afspraak is dat u een planwijziging die start met TAM-IMRO ook moet afronden met TAM-IMRO. U mag dus bijvoorbeeld niet een ontwerp publiceren met TAM-IMRO en de definitieve wijziging met STOP/TPOD.