Op deze pagina vindt u een overzicht van de ontwikkelingen van diverse functionaliteiten binnen het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Onderstaande onderwerpen hebben de aandacht van de VNG en worden onder meer besproken in de diverse gebruikersgroepen.
Elk kwartaal bepalen de opdrachtgever, de koepels en de ontwikkelorganisaties samen waar de ontwikkelteams aan werken. In Q3 2024 blijft de focus op een goed werkend stelsel, er wordt in het Omgevingsloket o.a. gewerkt aan ontwikkeling Verken uw idee, een nieuwe versie STAM, herontwerp van de contactpagina en een analyse voor verbeteringen rondom machtigen.
Leestip: bekijk hier de gezamenlijke planning ontwikkeling DSO - Q4 2024
In onderstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning' kunt u zien op welke thema's in de gehele DSO keten gewerkt wordt door de ontwikkelteams.
Bestand(en)
'Plan-plan koppeling: dit betreft stappen 1 en 2 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Bijna alle gemeenten maken gebruik diensten van stedenbouwkundig adviesbureaus. Omdat onder de omgevingswet wordt gewerkt met (wijzigingen op) één omgevingsplan vraagt dit nieuwe werkwijzen en functies in de plansoftware.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Relevant in het hele wijzigingsproces, vanaf het vaststellen van de opdracht (stap 1)
Status
- Gezamenlijk hebben VNG, adviesbureaus, softwareleveranciers en DSO de werkwijze voor het uitwisselen van (concept)plannen uitgewerkt. We noemen deze werkwijze de ‘plan-plan koppeling’. DSO-LV heeft de noodzakelijke functies gerealiseerd.
- De functionele behoeften voor de plan-plan koppeling zijn opgenomen in de Functionele Set. De plansoftwareleveranciers werken aan de realisatie van de benodigde functies in plansoftware. Dit betreft import- en exportfuncties voor conceptplannen, maar ook functies voor ‘parallel wijzigen en besluiten’. Eerste proef is succesvol uitgevoerd met twee leveranciers en één adviesbureau in Q4-2022.
- De plan-plan koppeling is beschreven in de 'Handreiking uitwisseling (concept)omgevingsplanwijzigingen' (oktober 2023). Deze handreiking beschrijft de beoogde werkwijze en biedt een keuzehulp voor hoe u het komend halfjaar kunt handelen. Ga direct naar de handreiking
- Op dit moment zijn de hiervoor benodigde softwarefuncties nog niet voor alle gemeenten beschikbaar. Daarom is in de handreiking ook een keuzehulp opgenomen om te bepalen hoe u in het eerste jaar na IWT om kunt gaan met de uitwisseling van conceptplannen. We adviseren om in overleg met uw adviesbureau en uw softwareleverancier te bepalen wat de beste mogelijkheid is.
- De keuzehulp benoemt onder andere deze mogelijkheden:
- De aanschaf van meerdere softwarepakketten door de adviesbureaus, zodat conceptplannen vanuit het bij de ontvangende gemeente passende pakket kunnen worden aangeleverd.
- In de samenwerking gemeente - adviesbureau het adviesbureau toestemming geven te werken ín de plansoftware van de betreffende gemeente.
- De inzet van conversiesoftware.
- Opstellen van conceptplannen in (TAM)IMRO-formaat, dat via de huidige IMRO software uitgewisseld kan worden, zoals nu de dagelijkse praktijk is.
Meer informatie
- Terugkijken Netwerksessie Parallel wijzigen en uitwisselen van plannen met adviesbureaus (14 juni 2024)
- Agenda Netwerksessies omgevingsplan
- Handreiking uitwisselen van (concept) omgevingsplanwijzigingen
- Keuzehulp
- Op vrijdag 20 oktober 2023 vond de 'Netwerkbijeenkomst Omgevingsplan | plan-plan koppeling' plaats. Op deze pagina kunt u de kunt u de sessie terugkijken, de presentatie downloaden en treft u ook de Handreiking aan.
'Parallelle wijzigingen': dit betreft stap 2 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Gemeenten hebben altijd gelijktijdig meerdere wijzigingen op omgevingsplan in voorbereiding. Vaak wordt in een raadsvergadering besloten over meerdere wijzigingen. Dit vraagt aanpassingen in werkwijzen, proces en functies in plansoftware.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Procesmatig relevant in het hele wijzigingsproces, vanaf het vaststellen van de opdracht (stap 1). Technisch aan de orde vanaf het opstellen van het concept-ontwerpbesluit (stap 4)
Status
- VNG organiseerde traject (2023, Q1 en Q2) om gezamenlijk met planleveranciers, Geonovum, KOOP en gemeentelijke planjuristen processen, werkwijzen en benodigde functies in de software te doordenken.
- De benodigde functies zijn in Q1-2024 opgenomen in de ‘functionele set’.
- Leveranciers van plansoftware implementeren de benodigde functies stapsgewijs; informeert u daarvoor bij uw leverancier.
- Q3 en Q4-2024: functionaliteiten voor parallel wijzigen komen stapsgewijs beschikbaar. VNG brengt de ervaringen bij de toepassing daarvan in beeld en is voornemens om praktijkproeven en werkplaatsen te organiseren met gemeenten en leveranciers.
- De resultaten daarvan verwachten we begin Q1 2025 te kunnen terugkoppelen in een netwerksessie.
- Q4-2024 doet VNG een aanvullende over parallelle wijzigingen en het ontwerpbesluit. De resultaten daarvan zullen gelijktijdig met het voorgaande naar buiten worden gebracht.
Meer informatie
- Parallel wijzigen en uitwisselen van plannen met adviesbureaus (Netwerksessie 14 juni 2024)
- Parallel wijzigen van het omgevingsplan (onderdeel van Wijzigen omgevingsplan met STOP)
- Agenda Netwerksessies omgevingsplan
- Netwerkbijeenkomst omgevingsplan | Parallel wijzigen en besluiten - Netwerksessie 30 juni 2023:
Presentatie Parallel wijzigen en besluiten, door Wimfred Grashoff
NB: De sheets bevatten een toelichting in de notities. U kunt deze inzien door in PowerPoint bij ‘Beeld’ de optie ‘Notities’ aan te klikken. De notities zijn niet zichtbaar in de presentatiemodus, maar omdat de presentatie enkele animaties bevat, raden we u aan om deze ook een keer in de presentatiemodus te bekijken.
U kunt deze sessie hier terugkijken:
'Tonen Plan aan de Raad': dit betreft stap 2 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Om een omgevingsplan en daarmee ook een wijziging op het omgevingsplan goed te kunnen doorgronden is een viewer nodig. Deze biedt een geïntegreerde weergave van tekst en informatie op de kaart. Het omgevingsloket van het DSO biedt deze functie met Regels op de Kaart viewers, waarmee een omgevingsplan kan worden geraadpleegd.
Echter, als de Raad of het College besluit om een ontwerpwijziging op het omgevingsplan ter inzage te leggen en daarna het besluit neemt tot wijziging van het omgevingsplan, zijn zowel het besluit als gevolg van dit (ontwerp)besluit (namelijk een gewijzigd omgevingsplan) nog niet te raadplegen in het omgevingsloket. Terwijl voor de Raad het raadplegen met een viewer wel noodzakelijk is om de wijziging goed te kunnen doorgronden.
Wat is het onderscheid tussen het (ontwerp)besluit en het gevolg van een (ontwerp)besluit?
Het is belangrijk om scherp onderscheid te maken tussen het (ontwerp)besluit en de gevolgen van het (ontwerp)besluit. Het (ontwerp)besluit gaat over een wijziging van het omgevingsplan. Wat de wijziging inhoudt, wordt in de wijzigbijlage die onderdeel van het besluit is, beschreven in de vorm van een opsomming van de teksten en werkingsgebieden die zijn toegevoegd, gewijzigd of verwijderd.
De gevolgen van het besluit bestaan uit het gewijzigde omgevingsplan, waarin het besluit is verwerkt. Dit noemt men ook wel de nieuwe geconsolideerde regeling.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Relevant voor het ontwerpbesluit: zie https://vng.nl/artikelen/stap-7-uitvoeren-uov
Relevant voor het besluit: zie https://vng.nl/artikelen/stap-9-vaststellen-definitief-besluit
Status
- In een drietal workshops is met vertegenwoordigers van gemeenten en leveranciers van plansoftware besproken welke behoeftes er zijn voor een dergelijke viewer. De resultaten van die workshops staan in het bijgevoegde document.
- De behoeften zijn opgenomen in de ‘Functionele set’.
- Leveranciers van plansoftware implementeren de benodigde functies stapsgewijs; informeert u bij uw leverancier naar de mogelijkheden.
Meer informatie
- Rapportage Tonen plannen aan de Raad (PDF, 1,2MB)
- Op 3 november 2023 hebben we in een sessie van het netwerk Omgevingsplan een presentatie gegeven over het tonen van plannen aan de raad. U kunt de sessie hier terugkijken.
Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning':
'Beroepszaken tegen wijzigingsbesluiten op het omgevingsplan' zijn een gevolg van de stappen 1 tot en met 4b volgens de plaat in de pdf.
Volgens de Awb kan tegen wijzigingsbesluiten beroep worden ingesteld, mits eerder tegen het ontwerpbesluit een zienswijze is ingediend (zie wel de Varkens in Nood-jurisprudentie voor nuanceringen op dit vereiste).
Waarom?
Tegen wijzigingsbesluiten op het omgevingsplan kan beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (RvS). Als tegen een besluit beroep is ingesteld, moet de gemeente de op de zaak betrekking hebbende stukken aanleveren aan de RvS (zogenoemde 8:42 Awb-stukken).
De huidige praktijk onder de Wet op de ruimtelijke ordening is, dat de gemeente de gevraagde stukken (behoudens de IMRO-stukken) uitprint en opstuurt naar de RvS. Deze praktijk zal voor de korte termijn voor nog lopende bestemmingsplan zaken worden voortgezet. Alle betrokkenen zijn het erover eens dat we de stukken elektronisch willen aanleveren dan wel beschikbaar stellen. Daarvoor is door de RvS voor zaken onder de Omgevingswet een webformulier ontwikkeld en dat is beschikbaar gesteld voor gebruik. Hierop worden alle stukken vermeld waarvoor geen bijzondere privacyaspecten gelden. De stukken waar dat wel voor geldt (dit zijn de gepersonaliseerde zienswijzen) worden per post verstuurd.
Status
- RvS stuurt een brief aan de gemeente waarin wordt kenbaar gemaakt dat er beroep is ingesteld en de brief bevat een link naar het bovengenoemde webformulier. Op het webformulier vullen gemeenten de links in naar de gevraagde stukken en dienen het webformulier in.
- Deze werkwijze moet nu in de praktijk beproefd worden. De eerste beroepszaak onder de Omgevingswet is in juli 2024 ingekomen (TAM-IMRO omgevingsplan gemeente Aalsmeer). Voor het beschikbaar stellen van de 8:42 Awb-stukken is het webformulier gebruikt (is goed gegaan).
- Bekijk hier de VNG Netwerksessie hier terug over aanleveren stukken RvS (dec 2023).
'Verwerken besluit van de rechter en rectificeren': dit betreft stap 2 en 3 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
De versie van de STOP standaard die wordt gebruikt bij inwerkingtreding kent nog geen apart bericht voor het verwerken van een rectificatie of een besluit van de rechter. Hiervoor moet een workaround worden toegepast.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Eventueel aan de orde in de fase Rechtsbescherming (fase E)
Status
- Een workaround is op hoofdlijnen uitgewerkt door het programma DSO en juristen van MinBZK.
- De workaround is beschreven in het TPOD omgevingsplan, paragraaf 10.4.5, en daarbinnen in het bijzonder in paragraaf 10.4.5.2.8 en 10.4.5.2.9.
Meer informatie
Webpagina met meer info nog te realiseren.
'Wijzigen omgevingsplan: publiceren van bijlagen en andere stukken': dit betreft stap 3 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Met de inwerkingtredng van de Omgevingswet is gelijktijdig een inhoudelijke verandering in publicatieverplichting ingegaan.
Strekking van deze verandering is dat - in tegenstelling tot de huidige situatie - van de volledige tekst van het (ontwerp)besluit mededeling wordt gedaan in het publicatieblad van de gemeente (Officielebekendmakingen.nl). De vraag die voorligt, is hoe gemeenten na inwerkingtreding moeten omgaan met de verschillende bijlagen bij het besluit en op het besluit betrekking hebbende stukken.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Relevant bij het uitvoeren van de UOV (stap 7) en het publiceren van het besluit (stap 10)
Status
De VNG heeft een advies geformuleerd hoe gemeenten verschillende typen bijlagen en andere stukken publiceren:
- Omgaan met bijlagen bij de regels
- Omgaan met bijlagen bij de motivering
- Omgaan met op het besluit betrekking hebbende stukken
- Afweging van ‘grijs gebied’: bijlagen bij de motivering en de ‘op het besluit betrekking hebbende stukken’
Meer informatie
Lees hier het VNG-advies Publiceren van wijzigingsbesluiten en andere omgevingsplandocumenten
'Archiveren plannen': dit betreft stap 3 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Het is wettelijk noodzakelijk om plannen te archiveren. Dit onderwerp is ook besproken in de gebruikersgroep planketen. De benodigde functionaliteit voor het archiveren is nog niet beschikbaar in de plansoftware. Verschillende plansoftwareleveranciers hebben aangegeven nog vragen te hebben over welke functionaliteit precies nodig is.
Status
Onduidelijkheden en vragen die over dit onderwerp spelen worden door VNG verzameld. VNG zal in kaart brengen wat de vereisten voor archiveren zijn en wat wordt verwacht van de plansoftwareleveranciers.
'Muteren, Tijdreizen en Ontwerpregelingen': dit betreft stappen 3 en 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Het DSO-LV moet niet alleen de huidige versie van omgevingsplannen tonen, maar ook de historische versies, de versies die in werking treden in de toekomst en de bestaande ontwerpen voor wijzigingen.
Dit vraagt hoogwaardige functies in het DSO. De presentatie moet begrijpelijk zijn voor de gebruiker en uiteraard de getoonde inhoud correct; en dit in een groot aantal scenario’s.
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Tonen van ontwerp is relevant bij het uitvoeren van de inspraak (stap 5) en bij het uitvoeren van de UOV (stap 7).
Status
- VNG heeft in ontwikkeling van DSO nadrukkelijk aandacht gevraagd voor tijdreizen en tonen ontwerpregelingen en meegedacht bij de functionele eisen voor beide onderwerpen.
- Als gevolg hiervan is het afgelopen jaar een aantal verbeteringen doorgevoerd in de weergave van ontwerpen.
- DSO heeft een testtraject opgezet om alle scenario’s nauwgezet door te testen op correctheid. Daarbij richt de aandacht zich op twee aspecten:
a) toont de versiehistorie bij tijdreizen inderdaad altijd alle versies die getoond moeten worden;
b) is de inhoud van de regelingversies correct weergegeven. - Q2-2024 bleek dat bij wijzigingsbesluiten de weergave van de ontwerpregeling niet altijd correct is. Annotaties – waaronder normwaarden – worden dan niet altijd juist getoond. Dit punt hebben we enkele keren onder de aandacht gebracht in de netwerksessies omgevingsplan
- Correctie van deze fout wordt met hoge prioriteit opgepakt door het DSO, maar vraagt tijd. De oplossing van dit probleem wordt eind november 2024 verwacht.
- Het DSO toont vooralsnog een disclaimer bij de weergave van ontwerpen.
Meer informatie
'Renvooiweergave': dit betreft stappen 3 en 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Als overheid maakt u wijzigingsbesluiten bekend via de Landelijke voorziening bekend maken en beschikbaar stellen (LVBB). De LVBB verwerkt de wijzigingen of mutaties in een geconsolideerde regeling. Een omgevingsdocument kan ook een ander omgevingsdocument wijzigen. In het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) heet dit meervoudig bronhouderschap.
Wijzigingsbesluit in renvooi
In een wijzigingsbesluit moeten de juridische verschillen staan tussen 2 versies van een regeling. Dit heet renvooi. Een voorbeeld van renvooiweergave ziet u in de Omgevingsregeling. De Invoeringsregeling op officielebekendmakingen.nl laat in renvooi de verschillen zien. Deze regeling wijzigt de Omgevingsregeling.
Waarom?
In de gebruikersgroep planketen is de werking van de renvooiweergave besproken, omdat een aantal zaken tot nu toe zijn opgevallen. Zo worden er bijvoorbeeld passages in de renvooiweergave getoond die de gemeenten niet verwachten te zien.
Status
Dit wordt verder onderzocht samen met een aantal gemeenten, de plansoftwareleverancier en KOOP.
Meer informatie
'Regels op de kaart': dit betreft stap 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Het kunnen raadplegen van omgevingsdocumenten – waaronder het omgevingsplan – is één van de kernfuncties van het omgevingsloket. Dit is immers de wijze waarop iedereen kennis kan nemen van de juridische regels in de documenten.
Daarbij zijn er globaal gezien twee belangrijke doelen/invalshoeken:
- Het integraal en in samenhang kunnen raadplegen van een omgevingsplan. zodanig dat de rechtsgevolgen van de regeling inzichtelijk zijn, ook voor derden/ belanghebbenden en de rechterlijke macht.
- Het gericht kunnen doorzoeken van de regels relevant voor specifieke activiteiten, onderwerpen of initiatieven, door alle omgevingsdocumenten heen, waarbij de alleen de relevante regels voor een specifieke locatie getoond worden (de ‘sateprikker’-functie).
Deze perspectieven komen in de viewer tot uiting in respectievelijk de functies ‘Regels op de kaart’ (eerst aangeboden zoekoptie) en ‘zoeken op onderwerp’ (tweede aangeboden zoekoptie).
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Raadpleegbaarheid is van belang voor initiatiefnemers en vergunningverleners die zicht willen hebben op de regels die gelden op een locatie. Daarnaast is raadpleegbaarheid zeer relevant in het proces van het wijzigen van het omgevingsplan, namelijk in de fase Rechtsbescherming (fase E).
Instructievideo Regels op de kaart
Onderstaande video 'Omgevingsloket - Regels op de kaart' biedt een introductie op 'Regels op de kaart': de regels die gelden op een betreffende locatie, van alle overheden bij elkaar.
Let op: deze animatie gebruikt testcontent en is dus niet de juridische werkelijkheid.
Status
- Medio september 2023 heeft de herschikking van de overzichtspagina Regels op de kaart plaatsgevonden waarmee de huidige ordening van de twee zoekfuncties (zoals hiervoor benoemd) is aangebracht.
- Op termijn zullen de functies worden samengevoegd in één maar dat is nu nog niet het geval.
- Recent is een aantal verbeteringen in de viewer doorgevoerd waaronder
- Verbeterd zoeken op documentnaam
- Weergave regels op de kaart kunnen delen via een link
- Onderdelen uit tijdelijk regelingdelen worden nu ook getoond in Plekinfo
- Tonen aanduiding ontwerpversie of toekomstige versie
- De viewer wordt doorontwikkeld op basis van ervaringen van gebruikers. Verbetervoorstellen worden altijd voorgelegd aan de ‘Gebruikersgroep DSO-Viewer’ die tweewekelijks bij elkaar komt.
- Zie Verbeteringen Regels op de kaart
Meer informatie
- Direct naar Regels op de kaart in het Omgevingsloket (oefenomgeving)
- Lees meer over Regels op de kaart in het Omgevingsloket
- Lees meer over Omgevingsdocumenten opstellen: annoteren en digitale eisen
- Bekijk alle veranderingen in deze nieuwe versie van het Omgevingsloket bij de Release-informatie van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
- Toelichting en tips bij de viewer 'Omgevingsdocumenten met regels'
- Klikdemo’s omgevingsplan
- Tips bij het zoeken binnen de viewer ‘Omgevingsdocumenten met regels’: u kunt de structuur het omgevingsplan van de gemeente Tilburg o.a. bekijken in de viewer Documenten op de kaart.
Kopieer het volgende identificatienummer in het zoekvak: /akn/nl/act/gm0855/2022/Regelingc7cd1ccffe5e44b38dfd4a74a800e4a1
'Juridische vindbaarheid': dit betreft stap 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Er zijn 4 platformen waar de documenten met betrekking tot het omgevingsplan moeten landen en te raadplegen zijn:
- Officielebekendmakingen.nl
- Lokaleregelgeving.overheid.nl
- Omgevingsloket / Regels op de kaart
- Gemeentelijk platform voor elektronische ontsluiting van stukken
Link met stappenplan wijzigen omgevingsplan
Relevant vanaf de fase Rechtsbescherming (fase E) en daarna.
Status
- VNG heeft in kaart gebracht welke informatie waar gevonden kan worden. De beschrijving daarvan vindt u hier.
- Aanvullende wensen voor het aanbrengen van links tussen de websites zijn ingediend bij KOOP (bouwers van de juridische portalen) en het DSO. Deze links worden naar verwachting Q4-2024 aangebracht.
Meer informatie
- Publiceren van wijzigingsbesluiten en andere omgevingsplandocumenten
- Alle publicatiemomenten vindt u ook terug in het Stappenplan wijzigen omgevingsplan.
'Nieuwe versie STOP-TPOD standaard': dit betreft stappen 1 t/m 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
De nu gebruikte versies van de standaarden STOP en TPOD ondersteunen nog niet alle behoeften die bevoegd gezagen hebben in de planprocessen. Zo worden allerlei meer complexe mutatiesscenario’s nog niet ondersteund. Daarbij kunt u denken aan:
- Meer besluiten met dezelfde inwerkingtredingsdatum.
- Een besluit dat moet ingaan voor een reeds genomen besluit.
- Verwerken van een uitspraak van de rechter.
- Kunnen rectificeren van een reeds gepubliceerd besluit
De nieuwe versie van de standaarden biedt hiervoor wel mogelijkheden
Status
- September 2024 is de nieuwe versie STOP 1.4 opgeleverd. Deze wordt naar verwachting Q4 2024 bekrachtigd door het opdrachtgevend beraad en daarna gepubliceerd.
De bijbehorende versies van IMOW en de TPODs worden verwacht einde Q4-2024. - Naar verwachting wordt Q4-2024 eveneens de 1.5 versie van STOP opgeleverd; deze betreft een klein aantal aanvullingen op STOP1.4, waaronder de beschrijving van het muteren van GIOs.
NB: Het betreft versies van de standaarden ‘op papier’; de bouw van de nieuwe versies in de landelijke voorziening en in de plansoftware zal daarna stapsgewijs opgepakt worden.
Meer informatie
- Meer informatie en hoe u kunt reageren leest u in de nieuwsbrief van Geonovum Updates standaarden Omgevingswet
'Data op orde (zichtbaarheid bestemmingsplannen)': dit betreft stappen 1 en 4 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Link met omgevingsplan
Het op orde brengen van de data is een belangrijk onderdeel van het op orde brengen van de basis van het omgevingsplan, in het bijzonder van het tijdelijk deel.
Waarom?
Het op orde hebben van je planvoorraad is onder meer van belang om plannen goed te kunnen tonen in de viewer Regels op de Kaart van het Omgevingsloket.
Als de data van de planvoorraad niet goed zijn bijgehouden, dan zie je ze ófwel helemaal niet, ófwel niet correct. Het is voor de juiste weergave in het DSO-LV daarom van groot belang dat de dossier-statussen van alle ruimtelijke plannen correct door de bronhouder zijn aangegeven. Het aanpassen van de dossier-status is voor de bronhouder relatief eenvoudig. Aan het plan hoeft niets te worden aangepast. Uitsluitend het manifest moet door de bronhouder worden aangepast.
Ook met de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het nog steeds zeer belangrijk dat de planvoorraad van de bronhouder (gemeente, provincie en rijk) actief wordt beheerd en actueel wordt gehouden. Omdat alle plannen die de bronhouder op ruimtelijkeplannen.nl heeft staan worden getoond in de ‘Viewer regels op de kaart’ van het DSO is het belangrijk dat daar alleen juiste informatie wordt getoond.
Vervallen plannen verwijderen uit de planvoorraad
De komende jaren zullen veel plannen op ruimtelijkeplannen.nl vervangen worden door nieuwe omgevingsbesluiten in het DSO op basis van de Omgevingswet. Als een Wro plan vervangen is door een omgevingsbesluit in het DSO, dan dient dit Wro plan door de bronhouder zelf verwijderd te worden uit de planvoorraad van ruimtelijkeplannen.nl.
Dit verwijderen van ‘oude’ plannen gaat dus niet automatisch. Het niet verwijderen van het plan uit de planvoorraad van de bronhouder leidt ertoe dat het vervallen plan alsnog wordt getoond in de viewer van het DSO, wat verwarrend is voor de gebruiker.
Status
- Om bronhouders te helpen heeft Geonovum in samenwerking met de softwareleveranciers die beschikken over een manifest functionaliteit, een instructievideo gemaakt over het aanpassen van de dossier-status.
- Gemeenten (en provincies en het Rijk - bronhouders) zijn degenen die voor een goede gegevenskwaliteit van deze plannen en planvoorraad zorgen, dat doen Geonovum en het Kadaster niet. Vragen of hulp nodig bij het op orde maken van de plankwaliteit in uw organisatie? Neem dan contact met Geonovum op via de helpdesk RO Standaarden.
- M.b.v. Kwaliteitsdashboard ruimtelijke plannen van het Kadaster kunt u als bronhouder zelf onderzoeken welke dossierstatus u mogelijk moet actualiseren.
- De helpdesk RO Standaarden van Geonovum heeft hierover in maart 2023 de benodigde informatie gestuurd aan de contactpersonen voor de landelijke voorziening Ruimtelijkeplannen.nl bij de gemeenten.
Meer informatie
- Data op orde ruimtelijke ontwikkelingen (Geonovum)
- Zijn uw bestemmingsplannen zichtbaar in het Omgevingsloket? (nieuwsbericht VNG, 7 maart 2023)
- Kwaliteitsdashboard Ruimtelijke plannen
- Handreiking Data op Orde (m.n. paragraaf 3.1)
- Update Handreiking Data op Orde (nieuwsbericht Geonovum, dec. ‘22)
'Digitale Inclusie': dit betreft stappen 4 en 8 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt continu aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Samen met gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk werkt het programma Aan de slag met de Omgevingswet aan een Omgevingsloket dat gebruiksvriendelijk, toegankelijk en begrijpelijk is voor iedereen. We noemen dit ook wel digitale inclusie.
De interbestuurlijke werkgroep 'Digitale inclusie' werkt binnen 3 thema’s continu aan verbeteringen digitale inclusie:
- Verbeteringen gebruiksvriendelijkheid (o.a. monitoren klikgedrag gebruikers, gebruik van de vergunningscheck en werkzaamheden).
- Verbeteringen begrijpelijkheid (o.a. taalgebruik toepasbare regels en inzet vragenbomen).
- Verbeteringen toegankelijkheid: zorgen dat DSO-pagina’s conform richtlijnen Toegankelijkheid van Webcontent (WCAG) zijn ingericht: een groot aantal aanbevelingen om webcontent toegankelijker te maken. Het volgen van deze richtlijnen zal content voor mensen met functiebeperkingen toegankelijker maken, waaronder blindheid en slechtziendheid, doofheid en gehoorverlies, leerproblemen, cognitieve beperkingen, motorische beperkingen, spraakproblemen, overgevoeligheid voor licht en combinaties daarvan. Het volgen van deze richtlijnen maakt webcontent ook beter bruikbaar voor gebruikers in het algemeen.
Status
- De gebruiksvriendelijkheid is een belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van het Omgevingsloket. Ieder kwartaal werken de ontwikkelteams hieraan. Ook zijn er regelmatig gebruikersonderzoeken om bijvoorbeeld nieuwe ontwerpen te testen.
- De VNG is actieve deelnemer in een interbestuurlijke werkgroep om de gebruikersvriendelijkheid van het DSO LV te verbeteren. Diverse acties zijn door de VNG ingebracht voor uitvoering.
- Vanaf Q2-2024 wordt onderzocht hoe de ontwikkelteams meer gegevens kunnen verzamelen om het gedrag van bezoekers te analyseren en monitoren. Bijvoorbeeld om inzicht te krijgen waar bezoekers afhaken in het loket. Ook worden een aantal verbetervoorstellen voorgelegd aan bezoekers. En wordt de werking van de zoekfunctionaliteit verder verbeterd. Dit is een continu proces van gegevens verzamelen, monitoren, verbetervoorstellen uitwerken en vervolgens weer testen.
Meer informatie
Meer over digitale toegankelijkheid Rijk leest u op Toegankelijkheid van het Omgevingsloket.
Heeft u een vraag over digitale toegankelijkheid van het DSO? Stel deze aan IPLO.
'Verken uw idee': dit betreft stap 8 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Via Verken uw idee kunnen initiatiefnemers via het Omgevingsloket een overleg aanvragen met de overheid om hun idee te bespreken.
In Q4-2024 bouwen de ontwikkelteams het tweede deel 'Verken uw idee'. Met het tweede deel wordt het ook mogelijk om een ‘idee’ op te slaan in het loket en later aan te vullen. Deze optie komt naast de optie Conceptverzoek, waarmee initiatiefnemers hun verzoek kunnen laten controleren voor ze deze indienen. Naar verwachting wordt Verken uw idee einde Q4 actief.
Concreet: er wordt een knop in het Omgevingsloket gecreëerd, met daarachter een formulier waar de aanvrager zijn idee kan verwoorden. Ook kan de aanvrager hier zijn/haar contactgegevens achterlaten, zonder gebruik te maken van de checker of aanvraagmodule.
Het bevoegd gezag kan vervolgens dit formulier routeren naar de juiste ambtenaren, om een gesprek met de aanvrager in te plannen.
Status
Q4-2024 wordt de ontwikkeling van nieuwe functionaliteit 'Verken uw idee' afgerond. Deze optie is door gemeenten te gebruiken zodra zaak- en vergunningensystemen van overheden de nieuwe versie 5.0 van de Standaard aanvragen en meldingen (STAM) ondersteunen. Softwareleveranciers moeten hiervoor dus overstappen op deze nieuwe versie. Versie 5.0 van STAM is inmiddels beschikbaar.
Net als bij het conceptverzoek kunnen overheden zelf bepalen of ze ideeën willen ontvangen via het Omgevingsloket.
Lees meer over 'Verken uw idee' op de website van IPLO
'Omgevingsloket: algemene set, volledigheid verzoeken en machtigen': dit betreft stap 8 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
1. Herontwerp algemene set indieningsvereisten contactgegevens
De velden e-mailadres en telefoonnummer zijn op dit moment niet verplicht bij een verzoek. Deze velden worden niet altijd ingevuld. Hierdoor is het voor overheden lastig om contact op te nemen bij vragen over het verzoek.
Status
- Q1-2024 zijn daarom toelichtingen toegevoegd die altijd worden getoond bij de velden e-mail en telefoonnummer.
- In Q4-2024 wordt gewerkt aan een nieuw ontwerp voor de pagina Contactgegevens. Laatste ontwerpkeuzes die gemaakt moeten worden gaan onder andere over het gebruik van een factuuradres, op welke manier de gebruiker een kanaalkeuze aan kan geven hoe hij met gemeente wil communiceren. En het overzichtelijker maken van de pagina waarin de contactgegevens worden ingevoerd.
Inmiddels is wel al duidelijk dat het aanpassen van de contactgegevens een nieuwe STAM-versie vereist. Het realiseren van deze wijzigingen is dus afhankelijk van de volgende STAM versie uitrol.
2. Volledigheid bij ingediende verzoeken
Niet alle informatie die initiatiefnemers moeten invullen in een verzoek is verplicht. Overheden ontvangen daardoor soms onvolledige verzoeken. Dit kost overheden en initiatiefnemers tijd.
Status
- In Q2-2024 werken ontwikkelteams aan een aantal verbeteringen die initiatiefnemers bewust maken om verzoeken zo volledig mogelijk in te vullen.
3. Analyse en toewerken naar verbeterde vorm voor machtigen
Initiatiefnemers kunnen een persoon of organisatie machtigen om een aanvraag in het Omgevingsloket te laten doen. De huidige vormen van machtigen bieden nog ruimte voor verbetering. Bedrijven die veel vergunningaanvragen en meldingen indienen werken vaak namens een opdrachtgever, maar ook met onderaannemers. Hiermee hebben ze contractueel een machtiging vastgelegd voor een langere periode.
Voor de betrokken partijen en voor overheden die verzoeken ontvangen is het belangrijk om te weten wie welke rol heeft.
Status
- In Q4-2024 afronding van het ontwerp.
'Beheerportaal': dit betreft stap 8 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Het beheerportaal DSO kent andere functionaliteiten dan het beheerportaal in het OLO.
Status
Let op: het DSO beheerportaal kent andere functionaliteiten dan in het OLO beheerportaal. Volg de status op onderstaande pagina van het IPLO; voor praktische ondersteuning bij uitvoering van omgevingsbeleid. De plaats voor informatievoorziening en kennisuitwisseling tussen de beleidsmakers van ministeries en de beleidsuitvoerders bij provincies, gemeenten, waterschappen en milieudiensten.
Meer informatie
In Q2 2024 is gestart met de bouw voor een testomgeving voor leveranciers. In deze omgeving kunnen leveranciers de doorwerking van hun software in de landelijke voorziening testen. Zo kunnen ze onder andere op tijd nieuwe ontwikkelingen testen.
'Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF)': dit betreft stap 11 in de werkende DSO keten. Zie bovenstaande PDF 'Werkende DSO keten PI-planning': hier wordt aan gewerkt door de ontwikkelteams.
Waarom?
Bevoegd gezagen en softwareleveranciers hebben behoefte aan inzicht en overzicht in verdere ontwikkeling van Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF). Dit zowel in prioritering, als ook de scope van de SWF en de gebruikerstoepassing (SWF-GT).
Aanleiding zijn met name de diverse wensen die in de afgelopen 2 jaar gemeld zijn, als ook de behoefte aan samenwerkingen anders dan ‘samenwerken aan behandelen’, die buiten basisniveau zijn geplaatst.
Status
Inmiddels is er op een aantal ontwikkelingen van de SWF meer duidelijkheid. Zie onder ‘Meer informatie’ een samenvatting van deze ontwikkelingen.
Naast de genoemde ontwikkelingen is er een overzicht met de ingediende wensen (kleine/middel van impact) voor de doorontwikkeling van de SWF.
In deze lijst is per wens een prioritering opgenomen die bepaald in welke volgorde wensen worden ontwikkeld. Deze is te gebruiken voor de planning van de nog beschikbare ontwikkelcycli.
Meer informatie
Roadmap
- SWF voor Toezicht & Handhaving
Het gebruik van de SWF voor Toezicht en Handhaving is naar verwachting wettelijk toegestaan vanaf 1 juli 2025. In Q3-2024 is wel technisch gebruik van SWF voor Toezicht & Handhaving opgeleverd.
- SWF Gebruikerstoepassing
De besluitvorming over de tijdelijkheid van de gebruikerstoepassing is ingezet. Het is op dit moment nog niet duidelijk of de SWF-GT tijdelijk of permanent beschikbaar is in het loket. Duidelijk is wel dat de SWF-GT in ieder geval tot 2 jaar na IWT operationeel blijft.
- SWF uitbreiding functionaliteit in Q3-2024 opgeleverd
o Lees meer over uitbreiding status bij actieverzoeken: Veranderingen en nieuwe features in versie 5 van de SWF-API
o Actieverzoeken ketenpartners kunnen inzien. Onderlinge actieverzoeken zijn voor alle deelnemers binnen een samenwerking zichtbaar.
- Overheden willen de Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF) ook graag gebruiken voor toezicht en handhaving. De regelgeving voorziet daar op dit moment niet in. Dit moet juridisch worden geborgd in de Omgevingsregeling. Dit kost tijd, de verwachting is dat dit medio 2025 geregeld is. Omdat de ontwikkeling ook tijd kost en leveranciers ook moeten ontwikkelen, wordt in Q2-2024 begonnen met het geschikt maken van de SWF voor het gebruik van toezicht en handhaving.
• De huidige Samenwerkingsfunctionaliteit (SWF) in het DSO-LV mag juridisch gezien alleen gebruikt worden voor vergunningsverlening. Dit voorstel (Q2 2024) ziet erop toe, dat de huidige SWF (nog meer) geschikt wordt gemaakt voor Toezicht & Handhaving maar vooral ook voor de aanpassen van wet- en regelgeving zodat er geen juridische risico’s gaan ontstaan.
• Beschikbaar Q3/Q4-2024 (i.v.m. aanpassen wet- en regelgeving).