Gemeenten moeten hun wijzigingsbesluiten en andere omgevingsplandocumenten publiceren op diverse platformen. Op deze pagina leest u welke documenten u waar moet publiceren. Publiceren kan inhouden: beschikbaar stellen, mededelen, bekendmaken, kennisgeven of ter inzage leggen.
Let op: op basis van voortschrijdend inzicht passen we deze pagina binnenkort aan.
In de infographic ziet u de relatie tussen alle documenten, publicatievormen en platformen. Onder de infographic lichten we dit toe.
Alle publicatiemomenten vindt u ook terug in het Stappenplan wijzigen omgevingsplan.
Er zijn 4 platformen waar de documenten met betrekking tot het omgevingsplan moeten landen en te raadplegen zijn (zie ook de rechterkolom van de infographic).
Omgevingsloket / Regels op de kaart
Het onderdeel Regels op de kaart van het Omgevingsloket bevat een integrale kaartweergave van onder andere het (geconsolideerde) omgevingsplan (de regeling), inclusief de werkingsgebieden, de algemene en eventueel de artikelsgewijze toelichting en bijlagen bij de regels. Denk bij bijlagen bij de regels bijvoorbeeld aan een bijlage met begrippen of een tabel met normen.
Zowel het nieuwe deel van het omgevingsplan als het tijdelijk deel (bruidsschat en voormalige bestemmingsplannen) zijn hier te raadplegen.
Lokaleregelgeving.overheid.nl
Lokaleregelgeving.overheid.nl bevat een tekstuele weergave van het geconsolideerde STOP-deel van het omgevingsplan (de regeling) met afzonderlijke werkingsgebieden (GIO'S) in een bijlage. Tevens bevat het wetstechnische informatie waarbij je een overzicht hebt van de genomen wijzigingsbesluiten. Van hieruit kun je doorklikken naar de individuele wijzigingsbesluiten op Officielebekendmakingen.nl.
Op Lokaleregelgeving.overheid.nl staan alleen de onderdelen van het omgevingsplan die in STOP zijn opgesteld. Dat wil zeggen: de bruidsschat en het nieuwe deel. De voormalige bestemmingsplannen staan hier niet (geen consolidatie met IMRO). Zodra de transitie voltooid is, bevat dit platform het gehele integrale omgevingsplan.
Officielebekendmakingen.nl
Op Officielebekendmakingen.nl staan de publicatiebladen van alle gemeenten. In het publicatieblad publiceert de gemeente onder meer wettelijk verplichte en aanvullende informatie die samenhangt met het wijzigen van het omgevingsplan.
Alle (ontwerp)wijzigingsbesluiten zijn hier integraal te raadplegen. Daarnaast worden in het publicatieblad kennisgevingen gepubliceerd die zien op de terinzagelegging van de op het (ontwerp)besluit betrekking hebbende stukken (zie ook hieronder bij Informatie).
De gepubliceerde stukken zijn voor onbepaalde tijd toegankelijk en in beginsel is het niet mogelijk om deze te wijzigen of eraf te halen. Dit is met name relevant met het oog op privacy- of bedrijfsgevoelige informatie. Eventuele foutjes kunnen immers niet ongedaan worden gemaakt. Bovendien is voor sommige informatie relevant dat deze slechts voor een bepaalde tijd beschikbaar is, omdat het onderdeel is van de besluitvormingsprocedure.
Platform voor elektronische ontsluiting van stukken
Dit betreft een platform dat de gemeente zelf moet realiseren, ten behoeve van het (verplicht) elektronisch ter inzage leggen van stukken. Dit kan vorm krijgen op een deel van de gemeentelijke website of een apart, al dan niet regionaal, platform. Het betreft een verplichting op grond van de Wet elektronische publicaties (Wep; deze wijzigt de Bekendmakingswet) die gevolgen heeft voor de procedures en publicatieverplichtingen bij het wijzigen van het omgevingsplan en de vergunningverlening. Zie hierover ook paragraaf 4.2.3 van de TPOD Omgevingsplan.
Opgemerkt wordt dat er allerhande regelgeving over de gemeentelijke informatiehuishouding relevant is bij het beschikbaar stellen van informatie. Complex is dat elk van de wetten en regels veelal een ander oogmerk heeft (gegevensbescherming en privacy versus openbaarheid en toegankelijkheid) en niet in samenhang is opgesteld. Belangrijk is dat u in ieder geval zorgt dat procedures doorgang kunnen vinden door de verplichte elektronische terinzagelegging mogelijk te maken. Tegelijk moeten gemeenten ook strategisch nadenken over een meer definitieve en integrale benadering van dit vraagstuk. Op de pagina Platform voor elektronische ontsluiting van stukken vindt u een praktische checklist voor de realisatie van een platform.
Zie hiervoor ook de linkerkolom van de infographic.
Regeling (omgevingsplan)
Iedere gemeente heeft één omgevingsplan. Bij inwerkingtreding bestaat dit uit het tijdelijk deel. Door het nemen van wijzigingsbesluiten wordt het integrale omgevingsplan (de regeling) stapsgewijs opgebouwd totdat alle onderdelen van het tijdelijk deel verwerkt zijn en daarmee de transitie afgerond is. De regeling is hiermee het product van het tijdelijk deel en alle opvolgende wijzigingsbesluiten.
Net als andere regelgeving bestaat de regeling uit regels, bijlagen bij de regels, een algemene toelichting en een artikelsgewijze toelichting. Wat een wijzigingsbesluit van het omgevingsplan onderscheidt van (veel) andere regelgeving is dat het veel werkingsgebieden (GIO’s) bevat die aan de regels gekoppeld worden. Door het koppelen van regels aan werkingsgebieden en deze te annoteren via de plansoftware is naast een documentgerichte benadering (Lokaleregelgeving.overheid.nl) ook een locatiegerichte benadering (via de kaart van het Omgevingsloket) mogelijk.
Wijzigingsbesluiten
Het omgevingsplan (de regeling) wordt gewijzigd door het nemen van wijzigingsbesluiten. Dit wijzigingsbesluit wordt in de plansoftware van de gemeente gegenereerd. Om te zorgen dat het op de platformen op een uniforme manier gepresenteerd kan worden, moet het qua vorm en opbouw aan bepaalde eisen voldoen (zie de TPOD omgevingsplan). De plansoftware dwingt deze verplichte vorm en opbouw in meer of mindere mate ook af.
We onderscheiden in de infographic een aantal onderdelen van het wijzigingsbesluit. Vaak bevat een wijzigingsbesluit een (algemene) toelichting op het besluit. Het juridische besluitdeel (dictum, wijzigbijlage en werkingsgebieden) is het onderdeel wat op rechtsgevolg is gericht. De motivering is bedoeld om een onderbouwing te geven op het besluitdeel en aan te tonen op welke wijze wordt voldaan aan de evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Randvoorwaardelijk is dat de motivering het besluit dient te ‘dragen’. Er kunnen desgewenst ook bijlagen bij de motivering zitten die relevant zijn voor het begrip van de motivering. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onderzoeksrapporten, zoals een geluidsrapport of de nota beantwoording zienswijzen.
Let op: Gemeenten bepalen zelf welke stukken ze als bijlage bij de motivering toevoegen en welke stukken ze, als de op het besluit betrekking hebbende stukken, ter inzage leggen. Voor de mogelijke implicaties hiervan zie onder de kop Vormen van publicatie, bij Ter inzage leggen.
Kennisgeving
Gemeenten moeten - als verplichte procedurestap - op verschillende momenten in het voorbereidingsproces van een wijzigingsbesluit van het omgevingsplan een kennisgeving publiceren in het publicatieblad (op Officielebekendmakingen.nl).
Afhankelijk van het moment in het proces, bevat deze kennisgeving het volgende:
- informatie over het voornemen tot het wijzigen van het omgevingsplan
- een zakelijke weergave van de inhoud van het (ontwerp)besluit
- informatie over de terinzagelegging van de stukken behorende bij het (ontwerp)besluit
- de mogelijkheden en termijn voor zienswijzen of beroep
Op het besluit betrekking hebbende stukken
De Algemene wet bestuursrecht schrijft voor dat de op het besluit betrekking hebbende stukken ter inzage moeten worden gelegd. Dit met als doel dat belangstellenden en belanghebbenden deze stukken kunnen raadplegen om een beter begrip te kunnen krijgen van het (ontwerp)besluit en de afwegingen die hieraan ten grondslag liggen of hebben gelegen. Het betreft een formele verplichting die, bij een niet correcte invulling, gevolgen kan hebben voor de rechtmatigheid van het besluit dan wel invloed heeft op de beroepsprocedure. Welke stukken dit zijn zal van geval tot geval beoordeeld moeten worden. Voorgesteld kan worden dat dit (geanonimiseerde) zienswijzen betreft, alsook bijvoorbeeld het verzoek tot wijziging van het omgevingsplan of raadsnotulen.
Let op: Ten aanzien van de op het besluit betrekking hebbende stukken bestaat er een nauwe verwantschap met de bijlagen bij de motivering van het wijzigingsbesluit (zie hierboven). Voor de mogelijke implicaties hiervan zie onder de kop Vormen van publicatie, bij Ter inzage leggen.
De wetgever onderscheidt verschillende soorten publicaties. Om elkaar goed te kunnen begrijpen is het van belang dat we een gedeeld beeld hebben bij de verschillende soorten publicaties en gehanteerde begrippen. Zie hiervoor ook de middelste kolom van de infographic.
Beschikbaar stellen
Om regels na te kunnen leven moeten deze voldoende kenbaar zijn. Daarom moet u regels in geconsolideerde vorm voor eenieder beschikbaar maken op een nader te bepalen internetadres (zie artikel 19 van de Bekendmakingswet in samenhang gelezen met artikel 5.1 van het Besluit elektronische publicaties). Dit is blijkens artikel 3.1 van de Regeling elektronische publicaties (Rep): https://wetten.overheid.nl (hier wordt voor decentrale regelgeving doorgelinkt naar: lokaleregelgeving.overheid.nl). Dit betekent dat een geconsolideerde versie van het omgevingsplan ook beschikbaar moet zijn op bovengenoemd internetadres.
Dit is anders dan onder de Wro. Artikel 19 van de Bekendmakingswet zondert namelijk Wro-besluiten uit van de consolidatieverplichting. In plaats daarvan bevat de Wro een bepaling dat de betreffende Wro-besluiten via een aan te wijzen voorziening raadpleegbaar zijn (artikel 1.2.1 van het Besluit ruimtelijke ordening). Dit is Ruimtelijkeplannen.nl.
Mededelen
Gemeenten zijn verplicht om mededeling te doen van de integrale inhoud (inclusief bijlagen bij de motivering, voor zover de gemeente van mening is dat deze onderdeel moeten zijn van de motivering) van het ontwerpwijzigingsbesluit in het gemeentelijke publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl. Dit volgt uit artikel 10.3c van het Omgevingsbesluit in samenhang gelezen met artikel 12 van de Bekendmakingswet.
Dit is anders dan onder de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Onder de Wro werd kennisgegeven van de zakelijke weergave van het ontwerpbesluit in het gemeentelijke publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl en was de integrale tekst te raadplegen via Ruimtelijkeplannen.nl.
Technische randvoorwaarden publiceren bijlagen in gemeenteblad
De STOP/TPOD standaard biedt de mogelijkheid om bijlagen bij een wijzigingsbesluit te voegen en te publiceren via de LVBB in het gemeenteblad. De bijlagen worden als bijlage bij de motivering van het besluit gevoegd. U moet dan rekening houden met de grenzen die door STOP/TPOD aan een wijzigingsbesluit gesteld worden. Deze zijn:
- Een wijzigingsbesluit mag in totaal maximaal 1 Gb groot zijn.
- Een afzonderlijke bijlage bij een wijzigingsbesluit mag maximaal 100 Mb groot zijn.
Bekendmaken
Een wijzigingsbesluit van het omgevingsplan moet worden bekendgemaakt. U doet dat door plaatsing in het publicatieblad van de gemeente op Officielebekendmakingen.nl (artikel 6 Bekendmakingswet). Het betreft hier het integrale besluit, inclusief de bijlagen bij de motivering. De VNG adviseert om deze bijlagen ook ter inzage te leggen (zie hieronder bij Ter inzage leggen).
Dit is anders dan onder de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Onder de Wro werd kennisgegeven van het besluit of de zakelijke weergave van het besluit in het gemeentelijke publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl (artikel 3.8 lid 3 Wro) en was het integrale besluit inclusief de motivering met bijlagen te raadplegen via Ruimtelijkeplannen.nl.
Voor technische randvoorwaarden voor het publiceren van bijlagen in het gemeenteblad zie hierboven onder Mededelen.
Kennisgeven
Op diverse momenten in het planproces moet de gemeente kennisgeven van wijziging van de status van het proces. In ieder geval bij de start van de procedure, bij de mededeling van het ontwerpbesluit en bekendmaking van het besluit. In bijzondere situaties gelden er aanvullende verplichtingen. Als een kennisgeving verplicht is, dan moet u deze publiceren in het gemeentelijke publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl (art. 12 eerste lid Bekendmakingswet). Artikel 3.7 van het Besluit elektronische publicaties bevat de eisen waaraan een kennisgeving moet voldoen.
Deze werkwijze is grotendeels vergelijkbaar met de situatie onder de Wro. Anders is dat niet meer naar Ruimtelijkeplannen.nl wordt verwezen voor (ontwerp)besluit en op het besluit betrekking hebbende stukken, maar dat verwezen wordt naar het gemeentelijke publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl voor het (ontwerp)besluit en naar het publicatieplatform van de gemeente voor de terinzagelegging van de op het besluit betrekking hebbende stukken.
Ter inzage leggen
U moet de op het (ontwerp)besluit betrekking hebbende stukken ter inzage leggen. Dit is een verplichting die voortvloeit uit afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (zie artikel 3:11 Awb voor wat betreft het ontwerpbesluit en 3:44 Awb voor het definitieve besluit). Ratio achter deze verplichting is dat belanghebbenden en belangstellenden met behulp van deze stukken zich een beter beeld kunnen vormen van het (ontwerp)besluit en achterliggende overwegingen.
Aandachtspunt is dat stukken volgens een vaste gedragslijn en ook elektronisch ter inzage gelegd moeten worden. Dit doet u op het platform voor elektronische ontsluiting van stukken (zie ook hierboven onder Platformen). De elektronische terinzagelegging mag niet in het publicatieblad op Officielebekendmakingen.nl plaatsvinden. Dit volgt uit artikel 13 van de Bekendmakingswet.
Het (ontwerp)wijzigingsbesluit zelf hoeft niet ter inzage gelegd te worden (zie artikel 3:11 Awb). Dit omdat de (ontwerp)besluittekst conform Omgevingsbesluit en Bekendmakingswet integraal gepubliceerd is op Officielebekendmakingen.nl. Het is (voor ons) onduidelijk of het toevoegen van bijlagen aan de motivering gemeenten ontslaat van de verplichting om deze stukken (bijlagen) – als op het besluit betrekking hebbende stukken – ter inzage te leggen. Het lijkt logisch dat dit niet hoeft, ze zijn immers gepubliceerd, maar gelet op de mogelijke juridische consequenties van een onjuiste terinzagelegging levert dit een risico(‘tje) op. Gemeenten die dit risico willen beperken (totdat er jurisprudentie is), adviseren we de bijlagen bij de motivering zekerheidshalve ook ter inzage te leggen.
Dit speelde niet onder de Wro, omdat het (ontwerp)plan, de motivering en bijlagen bij de motivering als totaalpakket op Ruimtelijkeplannen.nl beschikbaar was. Het onderscheid tussen bijlage bij de motivering en op het besluit betrekking hebbend stuk was daar juridisch niet zo relevant.
Maakt u gebruik van TAM-IMRO voor het wijzigen van het omgevingsplan? Dan verloopt het publiceren in essentie hetzelfde als in de oude situatie. Bijlagen en op het besluit betrekking hebbende stukken kunt u via Ruimtelijkeplannen.nl beschikbaar stellen. Dit gaat conform de oude werkwijze. Ruimtelijkeplannen.nl mag fungeren als elektronisch kanaal voor het beschikbaar stellen van stukken met een duurzaam karakter. Houd er wel rekening mee dat - net als voorheen het geval was - er in afdeling 3.4. van de Algemene wet bestuursrecht regels zijn opgenomen over de terinzagelegging van bepaalde stukken. Deze regels blijven onverkort van toepassing. Ook bij de inzet van TAM-IMRO.