Door Liesbeth van Greuningen
Iedereen zit met vragen over de Omgevingswet. Niemand kan ze allemaal beantwoorden. Maar hoever komen we als we de denkkracht van alle overheden en ketenpartners bundelen? Met dat idee begon de Omgevingsdienst West-Holland samen met de werkorganisatie Duivenvoorde in 2018 de Omgevingsacademie West-Holland. Een levendig platform met telkens andere spelers, toeschouwers en onderwerpen. Wie van welke organisatie komt, speelt geen rol, we zijn allemaal van ‘de overheid’ en hebben elkaar nodig. Samen brengen we beleid en uitvoering op een hoger plan.
Hoe we dat doen? Samen met collega’s van de werkorganisatie Duivenvoorde (van de gemeenten Voorschoten en Wassenaar) bespreken we welke thema’s actueel zijn en tegen welke vragen we aanlopen. Dat kan van alles zijn. Een poosje geleden sprak ik bij een regionale bijeenkomst voor programmamanagers Omgevingswet een deskundige van Rijkswaterstaat over beperkingsgebieden, zones langs Rijkswegen, luchthavens, dijken enzovoorts. Hoe moet je de regels die daar gelden vertalen in het omgevingsplan? Een onderbelicht onderwerp waar we een sessie over hebben georganiseerd. Andere voorbeelden van thema’s van bijeenkomsten zijn: omgevingsveiligheid, luchtkwaliteit, gezondheid, de regionale energiestrategieën. Het heeft onze voorkeur, mensen uit twee verschillende organisaties voor de groep te hebben om het onderwerp in te leiden. Zo kijk je vanuit verschillende invalshoeken.
De inleiders zijn geen alwetende superdeskundigen, deelnemers hebben zelf een grote inbreng. Zo ontstaat een levendige uitwisseling van kennis, ervaringen en casussen waar mensen in het werk tegenaan lopen. Samen komen we tot antwoorden. Werken als één overheid is een belangrijk uitgangspunt van de Omgevingswet, de Omgevingsacademie draagt daaraan bij; het is kennen en gekend worden. Onze Omgevingsacademie heeft z’n naam snel gevestigd; op de eerste bijeenkomst (over bodem en beleid) in 2018 waren er maar tien mensen, maar de volgende keer zat het meteen vol. Het ging toen over omgevingsveiligheid, een echt interbestuurlijk thema. Voor de groep stonden mensen van de Omgevingsdienst en de Veiligheidsregio en de deelnemers kwamen van alle ketenpartners: gemeenten, waterschap, provincie, Veiligheidsregio en Omgevingsdienst). Daar is de toon gezet, je zag de meerwaarde toen inleiders en deelnemers hun kennis bij elkaar legden.
We nodigen deelnemers zo gericht mogelijk uit. Lijsten met contactpersonen op de diverse terreinen hebben we binnen onze organisaties en door bijeenkomsten die al geweest zijn, hebben we een flinke community opgebouwd met mensen van wie we weten waar ze in hun werk mee bezig zijn. We zien dat er netwerken ontstaan, mensen houden na de bijeenkomsten contact om elkaars kennis en kunde te gebruiken. Mensen van onze omgevingsdienst en van werkorganisatie Duivenvoorde organiseren de sessies om beurten, de bijeenkomsten vinden plaats op wisselende locaties van één van de ketenpartners. Alles gaat met gesloten beurzen.
Net als iedereen hebben we ook de bakens verzet door de uitbraak van het coronavirus. In maart hadden we een sessie over toepasbare regels gepland. Snel hebben we die toen omgezet naar een onlinebijeenkomst via Teams. De bonus van het online werken is dat het bereik van de omgevingsacademie opeens de regiogrenzen overstijgt. In een zaaltje gaan ongeveer dertig mensen, online konden we de schermen open gooien voor wel vijftig personen. Ook mensen uit andere regio’s die we kennen uit de landelijke netwerken. Het leverde mooie extra’s op. Intussen is het online werken een nieuwe routine. Zo wordt de olievlek steeds groter; voor de volgende online bijeenkomst (over toezicht en handhaving) hebben zich bijna honderd mensen aangemeld na onder andere een aankondiging op LinkedIn. Mensen komen nu uit het hele land. De reacties zijn enthousiast.
Wij zijn trots op de Omgevingsacademie, hij beantwoordt precies aan waar de Omgevingswet voor staat. Transparant samenwerken en elkaar een kijkje in de keuken gunnen. Samen zoeken en samen verder komen op weg naar een betere leefomgeving. Dat de wet een jaar later ingaat is des te beter, dat geeft extra zuurstof en stevigheid.
Liesbeth van Greuningen is programmamanager Omgevingswet van de Omgevingsdienst West-Holland
Naast de Omgevingsacademie West-Holland is het Omgevingsspel West-Holland ook een samenwerkingstool om gezamenlijk de Omgevingswet te doorgronden.
Foto: Suzanne Muller