Door Karin van Gammeren-Rosmolen, projectleider Omgevingsplan bij gemeente Hoeksche Waard
Dichtbij, in verbinding met de omgeving en samen met inwoners en ondernemers. Zo wil gemeente Hoeksche Waard werken. Bij de herindeling van 2019 was het de uitdrukkelijke ambitie om ook als grotere gemeente herkenbaar en dichtbij te zijn. Dit uit zich in participatie en het betrekken van inwoners bij projecten. Die werkwijze past in de geest van de Omgevingswet. We doen dit dus al zoveel mogelijk. Dat de ingangsdatum van de wet is uitgesteld, verandert daar niets aan.
Nog betere voorbereiding door uitstel
Op zich was onze gemeente op koers om op 1 januari klaar te zijn voor de invoering van de wet. Alle acties op het minimumlijstje stonden op groen, met uitzondering van de ICT-voorzieningen. Op tijd aansluiten lukte nog wel, maar het oefenen zou erbij inschieten. Het extra jaar dat we nu ‘krijgen’, gebruiken we om ons nog beter op de Omgevingswet voor te bereiden. We gaan oefenen met de ICT-voorzieningen, we gaan medewerkers opleiden en we overwegen een extra pilot te houden met het omgevingsplan.
Cultuurverandering is de grootste opgave
Cultuurverandering zie ik als de grootste opgave van de Omgevingswet. Het zal tijd kosten om de andere manier van werken gemeentebreed door te voeren. Het Programmateam Omgevingswet van onze organisatie is in 2016 opgericht en sindsdien worden collega’s, college en gemeenteraad betrokken in dit veranderproces. In de Hoeksche Waard is de toon gezet met het programma ‘Waardmakers’. Het doel hiervan was om met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties de Omgevingsvisie Hoeksche Waard te maken. Het omgevingsplan gaan we ook zo aanpakken. Voor de collega’s organiseren we gekoppeld daaraan een opleidingsprogramma. Dat gaat over kennis, houding, gedrag en gesprekstechnieken. Een deel van de opleiding gaat specifiek over het Omgevingsplan. In mei van dit jaar zijn we daarmee begonnen. Door de coronacrisis doen we dit in de vorm van interactieve webinars. Dat is weliswaar uit nood geboren, maar de laagdrempeligheid hiervan is een onmiskenbaar voordeel. Om een voorbeeld te noemen: aan de basiscursus Omgevingsplan deden 100 collega’s mee vanuit allerlei disciplines. Zoveel zouden het er met een fysieke bijeenkomst niet geweest zijn. Een civiel ingenieur (Openbare Werken) die bezig is met de riolering, zei: ‘Ik had me nooit gerealiseerd dat ik in mijn werk in de openbare ruimte ook met het Omgevingsplan te maken heb.’ Dat geldt ook voor veel andere collega’s; het omgevingsplan is veel breder dan het bestemmingsplan. Plannen voor waterberging moeten erin worden opgenomen en ook de afvalstoffenverordening wordt vertaald naar het omgevingsplan. Door de webinars zie je dat steeds meer collega’s betrokken raken. Dat is heel erg goed en nodig.
Snel schakelen en flexibel zijn
Dat we de opleiding in een korte tijd moesten omzetten naar een digitaal programma, past eigenlijk ook wel goed bij de Omgevingswet. Snel schakelen, flexibel zijn. Binnenkort gaan we oefenen met een intake- en een omgevingstafel. In eerste instantie met verschillende teams van de gemeente. Dat is voor ons nog wennen omdat veel mensen elkaar nog niet kennen of weten te vinden omdat we een herindelingsgemeente zijn. Na verloop van tijd gaan we ook de ketenpartners van de Omgevingsdienst, Veiligheidsregio en de GGD betrekken. Dat we nu digitaal van start gaan is een plus. Voor de ketenpartners is het sowieso niet te doen om fysiek bij al hun gemeenten aan te schuiven aan omgevingstafels. De intaketafel zal onze dienstverlening een boost geven. We willen er met regelmaat één houden. Dit beantwoordt aan de ambitie om initiatiefnemers snel te helpen. Aan de intaketafel gaan we initiatiefnemers vragen hoe hun plan bijdraagt aan de ‘Hoeksche Waarden’ en ‘Hoeksche Werken’, zoals we deze in de Omgevingsvisie Hoeksche Waard hebben bepaald. Zo verandert de relatie tussen inwoners en overheid. Met de intaketafel kunnen we werkprocessen optimaliseren, dienstverlening verbeteren en intern de verbinding zoeken. Alles ongeacht de datum van inwerkingtreden. De beweging is er, de wet volgt.
Karin van Gammeren-Rosmolen is projectleider Omgevingsplan bij gemeente Hoeksche Waard