Fysieke leefomgeving

zondag 26 november 2017

Regionale Energiestrategieën (RES)

In Nederland werken 30 RES-regio’s aan het realiseren van hernieuwbare zonne- en windenergie op land. Voor 2030 is de gezamenlijke ambitie gesteld dat deze initiatieven optellen tot 35 TWh (terawattuur). Binnen de regio werken gemeenten samen met medeoverheden, inwoners, maatschappelijke partners, netbeheerders en bedrijfsleven aan vragen zoals: Hoe en waar kan het best duurzame energie worden opgewekt? Kan het energienet het aan? Hoe borgen we goede ruimtelijke inpassing? 

De uitkomsten van deze gesprekken zijn vastgelegd in de Regionale Energiestrategieën 1.0. De regio’s werken nu de verdere uitvoering en het opstellen van de Regionale Energiestrategieën 2.0. Regio’s worden in het proces ondersteund door het Nationaal Programma RES (NPRES). Dit programma ontwikkelt en deelt kennis, ondersteunt processen en agendeert landelijk knelpunten die voorkomen in de uitvoeringspraktijk.

•    Kaart RES-regio’s (regionale-energiestrategie.nl)
•    Nationaal Programma RES (regionale-energiestrategie.nl)
•    Voortgangsinformatie per gemeente (waarstaatjegemeente.nl)

Rol van de gemeenteraad: tools en leeromgeving

RES-gespreksassistent

NPRES biedt de gespreksassistent: een voorziening waarmee snel en makkelijk de belangrijkste feiten en cijfers over de RES worden getoond, verdeeld in 8 thema’s: 

  • Wat is de RES
  • Tijdlijn en mijlpalen
  • Werkwijze
  • Wind, zon en warmte
  • Andere energiebronnen
  • Natuur en landschap
  • Participatie
  • Begrippenlijst en meer informatie

De assistent is handig bij de voorbereiding op gesprekken, presentaties of bij het inlezen op een thema.

Inspiratie en praktijkvoorbeelden

Op verschillende websites staan inspirerende voorbeelden van hoe andere regio’s en gemeenten invulling geven aan de RES: 

RES en PlanMER (Nevele arrest)

In 2021 heeft de Raad van State over een windpark in Delfzijl geoordeeld dat voor de Nederlandse algemene regels voor windturbines (opgenomen in het Activiteitenbesluit en - regeling milieubeheer) een PlanMER had moeten worden opgesteld. Omdat dat niet is gebeurd, mogen deze algemene regels niet worden toegepast. Deze uitspraak heeft gevolgen voor alle windparken die in ontwikkeling zijn met 3 of meer turbines: in plaats van een verwijzing naar de regels moeten  gemeenten in de besluitvorming onderbouwen waarom voor een bepaalde norm is gekozen. Decentrale overheden moeten een eigenstandige, locatie-specifieke afweging maken over de milieuaspecten.

Het blijft dus mogelijk om nieuwe windparken te realiseren. Voor de bestaande windparken verandert er niets: onherroepelijke omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen blijven geldig. Ook heeft de uitspraak geen gevolgen voor de Regionale Energiestrategieën (RES) zelf, aangezien de RES geen formeel plan of programma is.

Energie-infrastructuur

De energie-infrastructuur zorgt ervoor dat energie van punt A wordt getransporteerd naar punt B. Denk aan elektriciteitskabels of warmteleidingen. Verschillende stakeholders werken aan plannen om hun energievoorziening en het energiesysteem te verduurzamen. Dat gebeurt zowel grootschalig (bijvoorbeeld vanuit de Regionale Energiestrategieën, Nationale Agenda Laadinfrastructuur en Cluster Energiestrategieën) als kleinschalig (zoals een particulier met zonnepanelen die wil terugleveren aan het energienet).

De energie-infrastructuur die we nu hebben, sluit nog niet aan op de ambities voor duurzame energie. Omdat ruimte schaars is, de netcapaciteit beperkt en omdat deze niet tijdig overal kan worden vergroot, ontstaat een verschil in vraag en aanbod. Dat betekent dat keuzes moeten worden gemaakt en belangen afgewogen. 

Meer informatie

Zie ook

Zie ook de raadgevers over