Over de commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie (PSI)

Het vertrekpunt is de propositie 'De winst van het sociaal domein'. In de propositie vragen gemeenten aandacht van het rijk aan de hand van drie pijlers:

• Herstellen bestaanszekerheid
• Vergroten kansengelijkheid
• Gezond leven makkelijker maken

Een ander belangrijk document is het coalitieakkoord 2021-2025 ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’.

Het uitwerken van de propositie en het coalitieakkoord vraagt van de commissie een nauwe samenwerking met het rijk (interbestuurlijke verhoudingen), maar het vraagt ook om een nauwe samenwerking met stakeholders en intern met VNG-commissies (Zorg, Jeugd en Onderwijs, Wonen, Financiën, Bestuur en Veiligheid, Economie, Klimaat, Energie en Milieu) en de achterban. Verder kan het ook handig zijn dat we wethouders in de commissie PSI hebben met het brede sociaal domein in hun lokale portefeuille.

Als commissie hanteren we diverse uitgangspunten. We vertegenwoordigen gemeenten maar we stellen ook de inwoner centraal: gemeenten staan naast hun inwoners. De VNG zal als kritische spiegel meedenken en de toetsstenen uitlegbaarheid, uitvoerbaarheid en juridische houdbaarheid hanteren. Algemeen geldt dat de ambities in verhouding moeten staan tot de beschikbare middelen en dat het uitvoerbaar moet zijn. Uitvoerbaarheid gaat veel verder dan ‘slechts een uitvoeringstoets’. Van het eerste ontwerp tot ver na de implementatie moeten we steeds voor ogen houden: kan de uitvoering het waarmaken? De feedbackloop tussen beleid en uitvoering moet een natuurlijke wisselwerking zijn. Het thema uitvoerbaarheid zullen we nadrukkelijk een plek geven in de VNG-commissie en in gesprekken met het rijk en andere belangrijke stakeholders.

Bestaanszekerheid met focus op voorkomen en tegengaan van armoede en schulden

Urgentie voor gemeenten

Herstel en borgen bestaanszekerheid

In de commissie maken we werk van ons pleidooi om bestaanszekerheid structureel te borgen. De bestaanszekerheid van onze inwoners in Nederland staat in toenemende mate onder druk. Dat zien we dagelijks in onze gemeenten maar dit blijkt ook uit cijfers, analyses en onderzoeken. Iedereen moet voldoende hebben om rond te komen en te participeren in de samenleving. Met een dak boven het hoofd, met betaalbare zorg, in een veilige omgeving. De afnemende bestaanszekerheid vraagt om fundamentele ingrepen op de lange termijn en kortetermijnacties die daarnaartoe werken. Wat kunnen we gezamenlijk doen om het tij te keren?

• Preventie en vroegsignalering incl. nadruk op financiële educatie in het onderwijscurriculum
• Verbetering sociale incasso (rijk én gemeenten) met oog voor de menselijke maat
• Verbeteren toegang en kwaliteit schuldhulpverlening in de keten
• Ondernemers met schulden
• Beschermingsbewind
• Energiearmoede en kosten levensonderhoud die bestaanszekerheid onder druk zetten
• Hersteloperatie Toeslagen en ondersteuning gemeenten op de 5 leefgebieden en mogelijke grotere rol voor gemeenten

Belangrijkste rol VNG

Onderhandelaar, lobbyist, ambassadeur, verbinder en expert.

Aantal leden/portefeuillehouders

7

Bestaanszekerheid met focus op fundamentele herziening Participatiewet en hervorming arbeidsmarkt

Urgentie voor gemeenten

Herstel en borgen bestaanszekerheid

• Fundamentele herziening van de Participatiewet / Breed Offensief
• Hervorming arbeidsmarkt (Human Capital agenda, Leven Lang Ontwikkelen, RMC)
• Krapte op de arbeidsmarkt en kansen in maatschappelijke opgaves rondom klimaat, wonen, energie, onderwijs
• Re-integratie
• Inrichting en infrastructuur arbeidsmarkt (RMT)
• Vereenvoudiging inkomensondersteuning
• Nieuw stelsel i.p.v. het huidige Toeslagenstelsel (majeure stelselherziening kinderopvangtoeslag naar directe financiering kinderopvanginstellingen, verhogen sociaal minimum en vereenvoudiging huurtoeslag)

Belangrijkste rol VNG

Onderhandelaar, lobbyist, ambassadeur, verbinder en expert.

Aantal leden/portefeuillehouders

7

Inburgering, Integratie, Asiel, Migratie en Samenleven

Urgentie voor gemeenten

• Wet Inburgering: de huidige uitvoering monitoren en bijsturen waar mogelijk.
• Een lerend stelsel organiseren met ketenpartners: kan de uitvoering het waarmaken?
• Lobby structurele financiering (structurele middelen onderwijsroute)
• Werken aan narratief en doorlopende lijn in de keten van inburgering, asiel, migratie en samenleven. Van binnenkomst in Nederland tot Samenleven in Verscheidenheid. Wat willen we als gemeenten en wat is daarvoor nodig? Wat vraagt dit van het rijk in een integrale/domeinoverstijgende blik?
• Toestroom Oekraïense vluchtelingen
• Leren van elkaar als gemeenten: van de ontvangst van verschillende stromen migranten tot gezamenlijk samenleven in de wijken en buurten. Wat betekent dit voor u als bestuurder?
• Maatschappelijke dialoog: meervoudige perspectieven op de Nederlandse geschiedenis en daarvoor open staan in het hedendaagse gesprek. Wat betekent dit voor de lokale bestuurder en de gemeente in haar regierol?
• Ken je stad als bestuurder, diversiteit is een gegeven in Nederland en wat betekent dit voor mijn rol als bestuurder en mijn narratief?
• Kansengelijkheid op de arbeidsmarkt (Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt)
• Tegengaan discriminatie op de arbeidsmarkt en de 5 rollen van gemeenten

Belangrijkste rol VNG

Onderhandelaar, lobbyist en ambassadeur en verbinder.

Aantal leden/portefeuillehouders

6