Leiden werkt hard aan een innovatieve pilot met als doel de kloof tussen beleid en uitvoering te verkleinen. Zeno Thijsse, pilotbegeleider en programmacoördinator, vertelt over de introductie van de ‘Leidse Beleidsdoorpakker’. Samen met Anne Rogerson werkt Zeno aan een traject waarin het coördineren van beleidsprioriteiten centraal staat. 'We hebben te maken met veel beleid dat niet altijd evengoed op elkaar aansluit. De Leidse beleidsdoorpakker zal instrumenten ontwikkelen om de kloof tussen uitvoering en beleid te dichten.'

Een verbindende factor in een complexe omgeving

De beleidsdoorpakker is niet alleen de naam van de pilot, maar het is ook een  rol. Sanne van Deursen vervult deze sinds september 2024. Sanne: 'Integraal beleid maken zorgt er (op papier) voor dat de uitvoering naadloos kan werken met vastgesteld beleid. In de praktijk zien we echter dat het hier toch vaak nog knelt. Ik vind het heel leuk dat de beleidsdoorpakker op dat niveau iets gaat toevoegen en verbeteren. Beleid is vaak heel abstract, en uitvoering heel operationeel. Daartussen zit een tactisch gat. Hoe vullen we dat gat? Hoe bouwen we die brug?'

Het doel van de beleidsdoorpakker-pilot is om beleid uitvoerbaarder te maken, voor inwoners, ondernemers en de collega’s in de uitvoering. Kunnen we ook daadwerkelijk doen wat we hebben bedacht? En heeft beleid het effect wat we beogen. Zo niet, kunnen we daarop sturen? Sanne: 'Dit vraagstuk is heel gelaagd: het heeft te maken met cultuur, vaardigheden, werkprocessen, data en mogelijk zelfs met inrichtingsvragen. Met onze aanpak moeten we ons dus op meerdere facetten richten. '

Ontstaan van de pilot

'We realiseerden ons dat we te veel beleid hebben en te weinig overzicht over wat er allemaal gebeurt. Dit werd duidelijk toen we aan de slag gingen met de herziening van de omgevingsvisie', vertelt Zeno. Verschillende afdelingen waren niet op de hoogte van elkaars beleid, en dat bracht aan het licht dat er waarschijnlijk veel ‘waste’ zit in de huidige manier van werken. Zeno: 'Als wij zelf het overzicht al kwijt zijn, hoe moet de burger het dan begrijpen?' Dit inzicht leidde tot de introductie van de Leidse Beleidsdoorpakker, die ervoor moet zorgen dat beleid beter gecoördineerd wordt en efficiënter wordt uitgevoerd.

Een kleinere kloof tussen beleid en uitvoering

In een ideaal scenario ziet Zeno een organisatie voor zich waarin iedereen, van beleidsmaker tot uitvoerder, beter met elkaar samenwerkt. 'We hopen dat deze pilot ervoor zorgt dat we middelen ontwikkelen waarmee iedereen beter begrijpt wat ons beleid inhoudt en hoe we het uitvoeren. Beleid moet uiteindelijk iedereen dienen, vooral de inwoner. We willen die kloof tussen uitvoering en beleid daarom zo klein mogelijk maken.' Dat wil Leiden door een beleidstafel op te zetten. Een structureel overleg waar beleidsontwikkelende en uitvoerende professionals samen aan tafel zitten om een beleidsvoornemen te bespreken. Maar ook door meer te gaan werken met data: als ze uitvoeringsinformatie beter kunnen vangen en benutten, kan er veel effectiever beleid worden gemaakt waarbij bijsturing op korte termijn geen probleem is.

Makkelijker vindbaar met het beleidsdashboard

Uiteindelijk moet het beoogde resultaat ook merkbaar moet zijn voor de inwoner. Nu moeten burgers vaak via externe websites - zoals die van een horecavereniging - op zoek naar beleidsstukken. Zeno: 'We willen een nieuw beleidsdashboard ontwikkelen waarmee de burger snel en gemakkelijk toegang krijgt tot relevante informatie. Als het werkt, dan is dit een waardevolle aanvulling voor gemeenten van enige omvang'

Pilots Uitvoeringskracht en Arbeidsmarktkrapte

'De Leidse BeleidsDoorpakker’ van gemeente Leiden is een van de 15 pilots die mogelijk gemaakt zijn dankzij een subsidie van het overheidsbrede programma Werk aan Uitvoering (WaU). Bekijk op Pilots Uitvoeringskracht en Arbeidsmarktkrapte de andere initiatieven. Voor vragen of meer informatie over deze of een andere pilot kunt u contact opnemen met pilotsuitvoeringskracht@vng.nl.