De Gemeente Amsterdam zet stappen richting de toekomst met data- en algoritmegedreven werken binnen het juridische domein. Onder leiding van Mirjam van der Sluis, manager van het juridisch bureau, staf en innovatie (data science), werkt de gemeente aan een pilot die AI inzet om bezwaarprocedures efficiënter af te handelen. Samen met Virgill van der Meer, inhoudelijk verantwoordelijke voor de uitvoering van de pilot, en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) onderzoekt de gemeente hoe AI kan bijdragen aan snellere en kwalitatief betere besluitvorming.

Samenwerking met HvA essentieel voor succes

De samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam speelt een cruciale rol in de pilot. "We werken intensief samen met lectoraten op het gebied van legal tech en AI," zegt Van der Sluis. "Het is voor ons van groot belang dat we AI op een verantwoorde manier inzetten. Samen kijken we naar de kwaliteit van data, de opslag ervan en hoe we beleidsmatige keuzes kunnen verantwoorden binnen het juridische domein." Virgill vult aan: "We werken samen met onderzoekers en studenten van de HvA die actief bijdragen aan de ontwikkeling en implementatie van de AI-tools. Deze samenwerking maakt dat we samen stappen kunnen zetten."

Ontstaan van de pilot

De ambitie om AI in te zetten binnen het juridische domein kwam niet uit het niets. Bij gemeente Amsterdam waren ze al enige tijd bezig met data science om processen te verbeteren. De druk op de arbeidsmarkt maakte de wens om efficiënter te werken meer noodzakelijk en actueel. Samen met het verlangen om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen zagen Mirjam en Virgill in de pilot een kans om AI echt binnen de organisatie te implementeren en daarmee bezwaarschriften sneller en beter af te handelen. Virgill: "Dit gaf ons de middelen en expertise om onze ideeën concreet te maken." De samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam kwam daarbij ook op het juiste moment.

Concreet aan de slag

Wat betekent dit alles concreet voor de burger? De verwachting is dat AI ingezet kan worden om hoorzittingen te transcriberen en vergelijkbare bezwaarschriften aan elkaar te koppelen. "Dit betekent dat we sneller kunnen werken, terwijl de kwaliteit van onze beslissingen en hoorzittingsverslagen verbetert," aldus Virgill. "We houden hierdoor meer tijd over voor maatwerk en persoonlijk contact met de burger, en de besluitvorming kan daardoor sneller plaatsvinden."

Ambities voor de toekomst

In een droomscenario ziet het team een perfect werkende tool voor zich, die makkelijk opgeschaald kan worden naar andere overheden. "We hopen dat deze pilot leidt tot een bredere ontwikkeling van AI binnen het juridisch domein," zegt Mirjam. "De ontwikkelingen gaan snel, en dit is hét moment om als gemeente zelf mee te ontwikkelen. Als we dat op een verantwoorde manier doen, kunnen we echt bijdragen aan betere dienstverlening voor onze inwoners."

Uitdagingen en opschaling

Hoewel de pilot veelbelovend is, verwacht het team ook uitdagingen. "De schaalbaarheid is een belangrijk punt," legt Virgill uit. "AI vraagt om een zekere datavolwassenheid en AI-geletterdheid binnen een organisatie. We dragen daar zelf aan bij door onze ervaringen te delen, maar er is meer nodig dan alleen een tool en een handleiding. We hopen dat organisaties zoals de VNG een rol kunnen spelen in het faciliteren van deze ontwikkeling."

Pilots Uitvoeringskracht en Arbeidsmarktkrapte

'Big data & AI-tools voor efficiëntere afhandeling bezwaarschriften' van gemeente Amsterdam is een van de 15 pilots die mogelijk gemaakt zijn dankzij een subsidie van het overheidsbrede programma Werk aan Uitvoering (WaU). Bekijk op Pilots Uitvoeringskracht en Arbeidsmarktkrapte de andere initiatieven. Voor vragen of meer informatie over deze of een andere pilot kunt u contact opnemen met pilotsuitvoeringskracht@vng.nl