VNG Magazine nummer 7, 6 mei 2022
Tekst: Leo Mudde
Eind juni wordt tijdens het jaarcongres van de VNG bekendgemaakt welke initiatieven dit jaar de winnaars zijn van de competitie GemeenteDelers 2022. VNG Magazine scrolde door de lijst van genomineerden en lichtte er drie voorbeelden uit.
GemeenteDelers is een initiatief van VNG, BZK en VDP, de Vereniging Directeuren Publieksdiensten. Het is een podium om kennis en ervaring met elkaar te delen, bijvoorbeeld over een project waar veel van geleerd is of een actie die (onverwacht) veel heeft opgeleverd. De scope van de competitie is breed: alle acties van gemeenten die bijdragen aan een betere dienstverlening komen in aanmerking. De enige overeenkomst is dat andere gemeenten van de casus kunnen leren, zodat ze niet allemaal steeds opnieuw het wiel hoeven uit te vinden. Alle inzendingen komen op de databank praktijkvoorbeelden van de VNG.
Initiatievenmakelaar
Inwoners van Apeldoorn met een plan om de leefomgeving mooier, leuker of veiliger te maken, worden daarin actief gesteund met een gemeentelijke subsidie. Daarnaast kunnen zij gebruikmaken van ‘initiatievenmakelaar’ Meri Ismirowa. Zij helpt met de aanvraag voor de subsidie, verbindt inwoners aan lokale partners en brengt ze in contact met de juiste ambtenaren.
De regeling bestaat nu twee jaar en in die tijd zijn al meer dan honderd initiatieven gehonoreerd. Een greep uit de grote hoeveelheid aanvragen: Missie Marieke stimuleert inclusiviteit op basisscholen tussen kinderen met en zonder een handicap, een groep inwoners versterkt de sociale cohesie en bestrijdt eenzaamheid door het aanleggen van jeu-de-boulesbanen bij seniorenappartementen, en bewoners leggen een moestuin aan midden in het stadscentrum en creëren daarmee een originele ontmoetingsplek.
Volgens de gemeente is de subsidieregeling inwonersinitiatieven zo waardevol, omdat ze inspeelt op de ‘eigen kracht’ van de buurt. ‘Buurtbewoners zien zélf immers vaak het beste wat er nodig is in hun wijk. Juist die ideeën vanuit de buurt willen we versterken’, stelt Apeldoorn in zijn presentatie op GemeenteDelers.nl.
Als specifiek voorbeeld hiervan noemt de gemeente een idee om met een koffiekamer een ontmoetingsplek in de wijk te realiseren, om het onderling contact tussen inwoners te versterken. ‘Organisatorisch hadden ze alles rond, maar ze misten nog een bedrag om een goed koffiezetapparaat aan te schaffen en de pui van de koffiekamer aan te passen. Met een kleine subsidie uit de regeling waren de initiatiefnemers ontzettend geholpen.’
Het is een klein steuntje in de rug met een grote impact. ‘De regeling helpt mee om kleine en grotere initiatieven tot een succes te maken.’
Onze aanpak is simpel en levert betere teksten op
Versimpelteam
Vaagtaal en ingewikkelde ambtelijke formuleringen, het is al een oude worsteling binnen gemeenten en vaak een bron van frustratie of woede bij inwoners. Zwolle wil zijn teksten duidelijker en toegankelijker maken en laat een inwonerspanel concepten beoordelen in de hoop dat de opmerkingen leiden tot betere teksten. Het ‘Versimpelteam’, noemt de gemeente dat panel.
Het idee is niet nieuw. Enschede werkt al langer met een lezerspanel, maar laat dat uitvoeren door een bureau. Zwolle keek naar de ervaringen van Enschede en gebruikte vervolgens de eigen kanalen – website, Facebook, de huis-aan-huiskrant en het vrijwilligersplatform – om inwoners uit te nodigen mee te doen. Het leverde in korte tijd meer dan honderd reacties op, van studenten tot gepensioneerden en van uitkeringsgerechtigden tot juristen en journalisten.
Zij denken mee over de standaardteksten van brieven en website en over de begrijpelijkheid van formulieren. Maar zij niet alleen, want via het Versimpelteam kon de gemeente een webtekst ook laten beoordelen door laaggeletterden en teksten voor het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Leerplicht werden voorgelegd aan een groep mbo-studenten.
Zwolle heeft alle documenten voor het opzetten van een lezerspanel gebundeld en al gedeeld met een handvol andere gemeenten. ‘Onze aanpak is simpel, levert betere teksten op en daarom willen we dit delen met zo veel mogelijk gemeenten en andere overheidsorganisaties’, schrijft de gemeente in een toelichting bij haar inzending voor GemeenteDelers.
Iedereen@Brugge
Brugge is de enige niet-Nederlandse gemeente in de competitie. Het wil dat al zijn medewerkers digitaal vaardig zijn en verzorgt daarom een training voor alle 450 medewerkers die niet op kantoor zitten, zoals de mensen in de buitendienst. Niet alleen om deze kwetsbare groep digitaal te emanciperen en bij te dragen aan sociale inclusie, maar ook om de eigen informatie beter bij iedereen te kunnen laten landen en de organisatie digitaal toekomstbestendig te maken.
‘Het digitaal connecteren van alle medewerkers was onze topprioriteit’, schrijft Brugge op GemeenteDelers. ‘Nu gebeurt nog veel op papier: van de opdracht die de medewerkers ’s ochtends meekrijgen, tot een papieren verslag van het geleverde resultaat. Door al onze medewerkers digitaal vaardig te maken, opent zich een waaier aan mogelijke digitale toepassingen. Zo zien we al meteen een efficiëntere planning en rapportering, en nu kunnen ook smarttoepassingen overwogen worden, zoals de slimme vuilnisbak die ervoor zorgt dat de mensen van de afdeling Netheid enkel nog moeten stoppen bij die vuilnisbakken die vol zijn.’
Verschillende Vlaamse gemeenten hebben al belangstelling getoond en volgens Brugge kan het concept eenvoudig door Nederlandse gemeenten worden overgenomen. Dat er sprake is van een gemeentelijk eigenbelang – een efficiëntere organisatie – erkent de gemeente volmondig. ‘Maar niet minder belangrijk zijn de getuigenissen van medewerkers: het mooiste is wanneer zij vol trots komen laten zien dat ze nu een e-mail kunnen versturen met hun smartphone.’
Alle twaalf finalisten staan op gemeentedelers.nl