VNG Magazine nummer 3, 19 februari 2021

Auteur: Pieter Kos | Beeld: gemeente Den Helder

De Tweede Kamer steunt een plan van CDA en SP om een nieuw netwerk van sociale ontwikkelingsbedrijven te ontwikkelen, waar mensen met een arbeidsbeperking kunnen werken in een beschermde omgeving. Dat gebeurt al, schrijft wethouder Pieter Kos.
 

Pieter Kos

Uiteraard is dat plan een goed idee. Maar de sociale werkplaats bestaat gewoon nog, dus gooi niet voor de tweede keer het kind met het badwater weg. In 2015 gebeurde dat voor het eerst. Het kabinet besloot de Wsw-regeling (Wet sociale werkvoorziening) te stoppen, althans er kwam geen nieuwe instroom meer van mensen met een indicatie op basis van de Wsw. Daarmee verdwenen de mensen die veel baat hadden bij zo’n indicatie natuurlijk niet. In de gemeenten worden die mensen gezien. Daarom kozen wij ervoor onze sociale werkplaats te continueren. Den Helder, Hollands Kroon en Schagen bleven investeren in de sociale werkplaats Noorderkwartier – tegen de stroom in weliswaar, maar dat moet soms.

Om twee redenen. Ten eerste omdat deze veilige omgeving voor een grote groep inwoners de beste plek is om zich te ontwikkelen. Om trots te zijn op hun werk, om erbij te horen. En ten tweede omdat het bedrijf werk levert waar echt behoefte aan is. De sociale werkplaats biedt invulling voor de banen die in de efficiëntiedrift van dit land zijn verdwenen. Bijvoorbeeld de conciërges op scholen, die elk kind kennen en zorgen voor een veilige en nette speelomgeving op het schoolplein.

Gooi niet voor de tweede keer het kind met het badwater weg

Na 2015 bleef uiteraard niet alles hetzelfde. Want natuurlijk wordt de kans gegrepen om iemand te plaatsen in het reguliere bedrijfsleven als dat kan. En natuurlijk is de sociale werkplaats inmiddels veel meer een ontwikkelomgeving voor mensen geworden dan alleen maar een beschermde werkplek. De sociale werkplaats is een serieus bedrijf. Waar gemeenten werk aanbesteden, maar ook omdat het reguliere bedrijfsleven opdrachten aan de werkplaats gunt. Omdat ze kwaliteit leveren, met ongekend gemotiveerd personeel.
Het werk is zeer divers. Postbezorging, inpakken, conciërges, receptie, assemblage, groenonderhoud en schoonmaak zijn voorbeelden. Op die manier kan er voor iedereen passend werk worden gevonden. Binnen of buiten. Zelfstandig of in een team. Voor iedereen een plek en een soort werk waar men via een individueel ontwikkelingsplan het beste uit zichzelf kan halen. Waarbij men, uiteraard met ondersteuning, zelf regie heeft op die ontwikkeling. Bijvoorbeeld door een nieuwe taak uit het plan op te pakken. En dat werkt. Wanneer ik de mensen spreek, zijn ze trots. Ze vertellen graag over wat ze doen en wat ze hebben bereikt. Met twinkelende ogen, omdat ze vooruitgaan. Omdat ze meedoen. En omdat ze een bijdrage leveren aan onze samenleving in plaats van thuis te zitten.

Sociale ontwikkelomgeving

Met de toevoeging van mensen met een beschutwerkindicatie kon ons sociaal werkbedrijf het werk niet aan. Onze oplossing was om met inzet van loonkostensubsidie mensen, voor wie deze plek goed past, een fijne werkomgeving te bieden. Op die manier hebben we als Schagen, Hollands Kroon en Den Helder voor onze inwoners kunnen zorgen, en de sociale werkplaats overeind kunnen houden. Precies op de manier waar de Tweede Kamer nu toe oproept, een sociale ontwikkelomgeving.

Mijn betoog richting kabinet is dan ook om nu niet vanachter de tekentafel een nieuw concept te bedenken. Kijk in het land naar gemeenten die, de afgelopen jaren met volle tegenwind vanuit Den Haag, oplossingen hebben bedacht voor de inwoners die baat hebben bij een beschermde ontwikkelomgeving. Dat zijn niet alleen onze drie gemeenten, want gelukkig zijn er in het land meer mooie voorbeelden. Sluit bij die werkelijkheid aan en maak het ons mogelijk op dat pad verder te gaan. Anders gooien we voor de tweede keer het kind met het badwater weg.

Pieter Kos (Stadspartij) is in Den Helder wethouder onderwijs, inkomen, arbeidsmarkt en bestuurlijke vernieuwing.

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl