In veel gemeenten bestaan al goede initiatieven en programma’s ter bevordering van de gezondheid van inwoners. Een preventieve aanpak op verschillende thema’s is daarbij van groot belang: voorkomen blijft immers beter dan genezen. Gemeente Rotterdam is inmiddels in een vergevorderd stadium met haar eigen preventieakkoord. Wij spraken met Carina van der Beek. Zij is als adviseur gezondheid en projectleider bij de gemeente nauw betrokken bij het Rotterdams Preventieakkoord.

Meer dan alleen roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik

‘’Al vanaf de zomer van 2018 volgen wij het Nationale Preventieakkoord, dat toen nog in opbouw was’’, zegt Carina van der Beek over de aanleiding voor een Rotterdams Preventieakkoord. ‘’Na de presentatie daarvan zijn wij meteen tot actie overgegaan met plannen voor een lokale doorvertaling. Vanaf het begin kozen we daarbij voor een wat andere insteek.’’ Ze doelt daarbij op de aandacht voor Gezond010, een naam die staat voor een breed en gevarieerd netwerk van partijen in de stad die op verschillende manieren werken aan en voor gezonde Rotterdammers.

‘’We willen de kracht van het netwerk Gezond010 dat we de afgelopen jaren hebben opgebouwd, benutten, versterken en uitbouwen. Daarnaast zochten we direct naar een brede verbinding van ons gezondheidsbeleid  met andere beleidsthema’s. De drie aspecten uit het Nationaal Preventieakkoord zijn belangrijk, vooral om als gemeente de aandacht mee te trekken. Maar een inzet op alleen die drie thema’s zou te beperkt zijn. Wij willen ook graag inzoomen op andere fundamentele problematiek die ermee gepaard gaat.’’ Zodoende zijn de pijlen van Gezond010 tevens gericht op onderwerpen als werk en inkomen, armoede, taalachterstanden en mentale gezondheid.

De kracht van de stad

Het Rotterdams Preventieakkoord, getiteld “Gezond010: het akkoord” is een samenwerking tussen de gemeente en een aantal partners. Bij die samenwerking wordt een beroep gedaan op de ‘kracht van de stad.’ Carina van der Beek: ‘’De kracht van de stad is dat vele partijen in of vanuit hun eigen organisatie met gezondheid bezig zijn en ook in de uitvoering van andere beleidsplannen al vaker samen hebben gewerkt. In eerste instantie betrokken wij bij het preventieakkoord stakeholders met een groot bereik die een bijdrage kunnen leveren aan gezonde en vitale Rotterdammers. Grote werkgevers bijvoorbeeld, die enorm gebaat zijn bij vitale werknemers.’’ Onder andere RET, Politie Rotterdam, Albert Heijn en het Erasmus MC sloten zich al eerder aan bij het netwerk Gezond010 en werken mee aan het Rotterdams Preventieakkoord. ‘’Zij erkennen niet alleen het belang van preventie in leefstijlthema’s, maar ook op het gebied van de fundamentelere achterliggende problemen.’’

Voor de integrale aanpak van preventie en gezondheid is ook de samenwerking binnen de Gemeente Rotterdam van belang. ‘’Bij thema’s als werk en inkomen en taalachterstanden is er al aandacht voor de verhouding tot gezondheid. Die aandacht proberen we met het akkoord te vergroten. Daarnaast hechten we veel waarde aan een gezonde en groene leefomgeving. Een omgeving die uitnodigt naar buiten te gaan, tot sporten en bewegen en waarin het makkelijk gemaakt wordt om gezond te leven. In het kader daarvan werken we nauw samen met onze collega’s uit het fysieke domein  bij de omgevingsvisie, die ook in ontwikkeling is.’’

Een duurzaam akkoord

De Gemeente Rotterdam en haar partners hopen het akkoord op 11 december 2019 te presenteren tijdens het Health, Food & Technology Event in WTC Rotterdam. De doelen en plannen uit het akkoord richten zich op de komende vier jaar, maar als het aan Gezond010 ligt blijft het daar niet bij. ‘’Het akkoord is geen in beton gegoten iets’’, vertelt Carina van der Beek. ‘’We zien het juist als een startpunt, een levend akkoord dat voortdurend in ontwikkeling blijft. De uitkomsten van onze interventies worden gemonitord en die resultaten evalueren we ieder jaar, net als de Gezondheidsmonitor en relevante cijfers van het CBS. Dat is een veelzijdig proces, omdat korte- en langetermijntrajecten door elkaar lopen. Initiatieven rondom een gezonde voedselomgeving in de buurt van scholen vereisen bijvoorbeeld een andere benadering dan de verbinding die we tussen het sociaal en medisch domein willen versterken. Dat laatste is echt iets van de lange adem. Op basis van die evaluaties kunnen we, waar nodig, bijstellen en bijschaven. Dat biedt tevens mogelijkheden om nieuwe partijen bij het akkoord te blijven betrekken.’’

Gezond010 is voornemens om in de toekomst via data uit wetenschappelijk onderzoek nog meer inzicht te krijgen in factoren die van invloed zijn op de gezondheid van de Rotterdammers. ‘’Er wordt de komende jaren ingezet op een nauwere samenwerking met de wetenschap, daarvoor hebben we het Erasmus MC en de universiteit als partners. Zo hopen we de wetenschappelijke onderbouwingen voor onze beleidskeuzes te vergroten. Dat kan er toe leiden dat we onder andere aan zorgverzekeraars beter kunnen laten zien wat preventie oplevert. Ook zij kunnen ons helpen bij het realiseren van onze ambities. Gezondheid moet het nieuwe normaal worden.’’