VNG Magazine nummer 9, 6 juni 2025
Tekst: Rutger van den Dikkenberg | Beeld: Sanne van der Most
Het dorp Goudswaard in de gemeente Hoeksche Waard, met iets meer dan tweeduizend inwoners, heeft weer een supermarkt. De gemeente staat garant voor een deel van de investering in wat wethouder Paul Boogaard (CDA) een ‘belangrijke voorziening’ noemt.
Waarom staat de gemeente op deze manier garant voor de terugkeer van een supermarkt?
‘Goudswaard heeft jarenlang een supermarkt gehad. Die moest echter in januari de deuren sluiten, omdat er onvoldoende winst werd gemaakt. Maar als je aan inwoners vraagt wat de allerbelangrijkste voorziening is, dan is dat een winkel voor de dagelijkse boodschappen. Dat vinden ze vaak nog veel belangrijker dan bijvoorbeeld sportvoorzieningen, een bibliotheek of een dorpshuis. Voor al die voorzieningen kunnen we als gemeente wat doen, met lagere huurkosten of subsidies bijvoorbeeld. Voor de belangrijkste voorziening mag dat niet. Een supermarkt is een commerciële onderneming. We hebben gezocht naar een manier waarop het toch kon, zodat de winkel werd heropend. Dat vinden we belangrijk voor de leefbaarheid. De oplossing vonden we in de garantstelling.’
Hoe werkt die regeling?
‘Er is een crowdfunding gestart. Daarmee is zo’n 175.000 euro opgehaald, waarvan een derde in het dorp zelf, ongeveer 60.000 euro. Dat geeft aan dat de inwoners een winkel belangrijk vinden. De minimuminleg was 500 euro, we weten dat het niet voor iedereen is weggelegd. Het is een lening met een looptijd van zestig maanden en een rendement van 6 procent. Dus over vijf jaar hebben de mensen hun geld terug. Als dat niet lukt, staan we als gemeente garant voor de helft van dat bedrag. De andere helft is voor risico van de investeerders. De crowdfunding is alleen voor de eerste investering: er moest een nieuwe koeling komen, bijvoorbeeld, en de inkoop van de voorraad. De vastgoedeigenaar heeft de huur verlaagd, en de leverancier heeft ook wat gedaan. Zo draagt iedereen bij. Uiteindelijk moet de exploitatie gaan draaien. Daar ligt een verantwoordelijkheid voor de inwoners. Maar zij willen dit graag; over hun bereidwilligheid maak ik me geen zorgen.’
Een dorp verderop heeft ook een supermarkt. Is dit geen concurrentievervalsing met overheidssteun?
‘Als gemeente geven we geen geld uit, we staan alleen garant. Daarnaast hebben de supermarkten allemaal een eigen verzorgingsgebied. Voor Goudswaard is deze sociale voorziening wel belangrijk. Maar uiteindelijk moet dat wel bekostigd worden uit de exploitatie; de gemeente investeert daar niet in. We zijn niet bang voor precedentwerking. Als dit werkt, kunnen we het juist ook inzetten in andere dorpen en wellicht blijkt dit dan hét instrument dat ook andere gemeenten kunnen inzetten om commerciële voorzieningen te behouden die cruciaal zijn voor de leefbaarheid.’