Het eerste boek, van Angela Riddering en Herrie Geuzendam, verplaatst het perspectief van grip naar BEgrip. Het komt voort uit het idee dat er in bestaande literatuur nog te weinig concrete handvatten beschikbaar zijn en stelt bewust het ‘doen’ centraal. Daarbij gaat het systematisch in op de complexiteit van de opgave – want niet alles is even complex –, wat je organisatie nodig hebt om ermee om te kunnen gaan, hoe je er bestuurlijk over adviseert en wat complexiteit van jou als persoon vraagt.

Verschillende brillen
Cruciaal blijken het vermogen om met verschillende brillen naar een vraagstuk te kunnen kijken en om samen te reflecteren op wat er gebeurt. Ook een open houding is essentieel, waarbij de auteurs begrip tonen voor de moeilijke weg daarnaartoe en daar ook hulp bij bieden. Ook gaan ze het gesprek over publieke en democratische waarden niet uit de weg. Het mondt uit in een hoofdstuk over hoe je bij complexe opgaven impact maakt, uitgesplitst naar stappen en rollen (adviseur, manager, bedrijfsvoeringsexpert en controller).

De auteurs hebben beiden hun sporen verdiend als adviseurs in de publieke sector en putten uit een rijke ervaring. Bovendien hebben ze een aantal korte interviews opgenomen waarin publieke professionals en wetenschappers over hun eigen praktijken vertellen. Achter in het boek is een aantal ‘hulplijnen’ opgenomen die je kunt inzetten bij het werken aan complexe opgaven. Ook die zijn weer prettig concreet: checklists, stappenplannen, vragenlijsten en meerdere canvassen.

Werelden
In het tweede boek staat de bekende spanning tussen systeemwereld en leefwereld centraal. Het biedt hulp bij de morele vraagstukken die op het snijvlak van beide werelden spelen. Ook auteur Reinout Woittiez spreekt als oud-topambtenaar uit eigen ervaring. Hij reikt het perspectief aan van een waardedialoog en vertaalt die naar een speciale vorm, de actiedialoog, gericht op praktische toepasbaarheid. Na enkele inleidende hoofdstukken waarin de theorie compact wordt uiteengezet en aan casuïstiek wordt gekoppeld, worden de zeven stappen van zo’n actiedialoog uitgelegd en met voorbeelden geïllustreerd.

Doel ervan is om te werken aan moreel fitte organisaties, waarbij de fitheid zich uit in hoe er gehandeld wordt. Het boek pleit voor een onderzoekende houding en voor het bespreekbaar maken van ongemak. Deels door het met elkaar te hebben over onderliggende waarden en waar die op spanning staan, maar juist ook door via zo’n actiedialoog stil te staan bij feitelijk gedrag dat publieke professionals vertonen en nastreven.

Beide boeken vergroten je handelings- en reflectierepertoire en zijn in de lokale en regionale praktijk prima bruikbaar.