Projectteam

De gevolgen van de in werkingtreding van de Wkb zijn in Emmen behoorlijk groot te noemen. Ruim 60 % van alle bouwwerken vallen onder de zogeheten gevolgklasse 1. ‘Dat betekent dus veel voor bijvoorbeeld onze leges en de capaciteit bij vergunningen, toezicht en handhaving,’ vertelt Alie Haan. ‘Wij hebben een breed projectteam opgezet waarbij vanuit meerdere afdelingen medewerkers aanhaken. Daardoor kunnen we intern snel schakelen.’

Bij aanvang begon het projectteam met een situatieschets. ´We hebben beschreven hoe het er nu aan toe gaat en wat de Wkb na in werkingtreding voor de procedures zal betekenen,´ vertelt Tonko Aeilkema. Maar dat bleef toch vrij theoretisch, vonden ze in het Emmense. ‘Het werd ons al snel duidelijk dat we proefprojecten nodig hadden om de daadwerkelijke impact te kunnen inschatten.´

Proefprojecten

Inmiddels lopen in Emmen 7 proefprojecten en het einde is nog niet in zicht. Maar de proefprojecten kwamen niet vanzelf. Het projectteam heeft daar hard aan moeten trekken. Allereerst heeft het projectteam geld gekregen zodat de gemeente tijdens de proefprojecten de kwaliteitsborger betaalt. ‘Deze subsidie helpt natuurlijk om projecten van de grond te krijgen.’ vertelt Anet Hoorn, ‘Maar wat nog veel belangrijker was om aannemers, architecten en adviesbureaus zover te krijgen om mee te gaan werken aan proefprojecten.’

Een groep van ruim 25 bij de gemeente bekende aannemers, architecten en bouwkundig tekenbureaus  werd nog voor de zomer van 2020 uitgenodigd voor een informatieavond op 15 september, waarbij ook kwaliteitsborgers aanwezig zouden zijn. Omdat de uitnodiging vlak voor de bouwvak uitging, werd na de vakantie besloten om de aannemers ook persoonlijk te benaderen. Anet Hoorn belde alle aannemers die na de uitnodiging niets van zich hadden laten horen. ‘Een klein aantal was niet geïnteresseerd, maar het overgrote deel wel. Ook diegenen die nog niets van zich had laten horen op de uitnodiging. Uiteindelijk hebben de meeste bouwers tijd vrijgemaakt voor de bijeenkomst en hadden we op 15 september een groep van 40 belangstellenden’.

Deadlines

Bij de aannemers zien de leden van het projectteam grote verschillen als het gaat om deelname aan proefprojecten. ‘Voor kleinere aannemers is het gewoonweg moeilijker om een proefproject uit te voeren. Zij moeten vaak alle zeilen bijzetten. De grotere aannemers hebben hier toch meer capaciteit voor,’  vertelt Anet Hoorn. Als gemeente doet Emmen er alles aan om ook die kleinere aannemers te helpen. ‘Vooral in het voortraject helpen wij ze door bijvoorbeeld duidelijke deadlines voor acties te stellen en door duidelijk te maken waar ze op moeten letten. Ook zorgen we ervoor dat alle deelnemers aan zo’n proefprojecten al meerdere keren bij elkaar zijn gekomen. In die gevallen blijkt het eenvoudiger om alle deadlines te halen als het proefproject eenmaal draait.’

Deze verschillen laat ook het belang van het uitvoeren van meerdere proefprojecten zien. Het is daardoor mogelijk om met verschillende aannemers, kwaliteitsborgers en instrumenten te werken. Alie Haan: ‘We willen een zo’n breed mogelijk palet aan ervaringen krijgen met de proefprojecten. Vandaar dat we goed naar de diversiteit hebben gekeken zowel in schaalgrootte als instrumenten.’

Inmiddels heeft het projectteam een soort van blauwdruk ontwikkeld voor de proefprojecten. Dat betekent niet dat ze er al helemaal zijn. ‘Binnenkort gaan we een proefproject draaien met een fietsbrug en wijzelf als gemeente zijn daarin de opdrachtgever. En we willen ook nog een proefproject doen met een school in gevolgklasse 2. Ook dat zal weer andere nuances geven.’

Zorgpunt

Nu ruim een jaar nadat het projectteam is begonnen, durven de leden van het projectteam de eerste conclusies te trekken. Eerst maar beginnen met het grootste zorgpunt. ‘Dat zijn toch de kosten,’ zegt Tonko Aeilkema. ‘In een gemeente zoals Emmen staan de kosten van kwaliteitsborging in geen verhouding tot de huidige legeskosten. Nu kunnen we nog tegemoetkomen met de subsidie maar dat gaat vanaf 2022 niet meer.’*

Verder blijkt uit de ervaringen tot nu toe het belang van samen optrekken. ‘Wij hebben echt iedereen bij de proefprojecten betrokken dus aannemers, kwaliteitsborgers, architecten en ook opdrachtgevers. Goede communicatie en duidelijke afspraken zijn daarin leidend. Onze kracht is vooral onze praktische aanpak hierin en het gebruik maken van lokale netwerken. Daar zetten wij ook vol op in,’ vertelt Anet Hoorn.

Lastig blijft dat er een groot verschil in kennisniveau zit, vertelt Alie Haan. ‘Kijk bijvoorbeeld naar het verschil in aanpak tussen kleine en grote aannemers. Als gemeente kiezen wij er dan voor om de kleinere aannemers extra te ondersteunen in dit traject als zij dat nodig hebben’.

Nieuwe invalshoeken

De veelheid aan partijen maakt ook dat ieder proefproject tot nu toe een nieuwe invalshoek geeft. ‘Dat maakt het ook interessant en toont wederom het belang van de proefprojecten aan. Elk proefproject heeft ons zo weer wat nieuws opgeleverd,’ aldus Tonko Aeilkema. ‘Ik ben dan ook heel nieuwsgierig naar de evaluatie van de proefprojecten door BZK en de VNG.’

Andere gemeenten bellen inmiddels het projectteam met enige regelmaat op zoek naar ervaringen met de proefprojecten. Ga vooral aan de slag met proefprojecten, zouden de leden van het projectteam andere gemeenten adviseren. Tonko Aeilkema: ‘In de praktijk voel je pas echt wat de verandering betekent. En mochten proefprojecten zich niet vanzelf aankondigen, ga dan zelf binnen je organisatie op zoek naar mogelijke projecten of neem contact op met lokale aannemers.’

*Naar de financiële gevolgen van de Wkb wordt momenteel een artikel 2 onderzoek uitgevoerd.