Voedseltekorten bestaan niet alleen in ontwikkelingslanden. Ook in Nederland zijn er door wereldwijde tegen 2030 duurzame systemen nodig voor voedselproductie, die de productie verhogen zonder ecosystemen aan te tasten. Stadslandbouw kan daarom in Nederlandse gemeenten een uitkomst bieden: het verbouwen van voedsel in en rond de stad, dichtbij de inwoners. Producent en consument letterlijk en figuurlijk dichter bij elkaar gebracht. Processen worden dichter bij huis gebracht: niet alleen kunnen inwoners zien hoe groenten groeien, maar ze kunnen hier ook aan bijdragen. Stadslandbouw voorziet hiermee in andere maatschappelijke behoeften, zoals cohesie in wijken, zorg, bewustwording omtrent de herkomst van voedsel en recreatie, en een verkorting van de voedselketen.

Wat kunnen gemeenten doen?

• In verschillende gemeenten, zoals gemeente Amsterdam, worden subsidies door de gemeente verstrekt om stadslandbouw en voedselinitiatieven te ondersteunen.
• Ondersteunen van buurtmoestuinen, stadslandbouw, voedselcoöperaties en de deelname daaraan van kwetsbare groepen.
• Verpachten van gronden die ter beschikking gesteld worden voor (biologische) stadslandbouw.

Wat doet Groningen? Gemeente Groningen en de Natuur en Milieufederatie Groningen (NMF) startten negen jaar geleden samen het initiatief Eetbare Stad, om de stad Groningen groener én ook nog gezelliger te maken. Met Eetbare Stad is het voor buurtbewoners mogelijk om in overleg met de gemeente een gezamenlijke moes-, fruit-of kruidentuin aan te leggen in het openbaar groen. Al deze initiatieven zijn te vinden op de website www.eetbarestadgroningen.nl. Van een losse fruitboom tot een grote boomgaard, van een vierkante-meterbak tot een enorme buurtmoestuin. Dit zorgt voor een toename van biodiversiteit in de stad en een groeiend bewustzijn over voedselproductie.

Meer weten? Ga naar het Kenniscentrum Stadslandbouw Nederland, getrokken door Vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (GDO).

Stadslandbouw draagt bij aan Global Goals 2, 11, 12 en 15, door zowel voedselbewustzijn als de beschikbaarheid van  duurzaam geproduceerd voedsel voor brede lagen van de bevolking te vergroten. Bovendien draagt het bij aan sociale doelen zoals doen 10, door te werken aan sociale cohesie; zeker als de gemeente de deelname van kwetsbare groepen actief stimuleert.

Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Het gaat hierbij om gemeenten met minder dan 50.000 inwoners. De oorsprong van Cittaslow ligt in Orvieto (Italië).

Als tegenwicht voor globalisering en gentrificatie focust het netwerk zich op ‘slow living’ – het op een plezierige, gastvrije manier en op menselijk tempo genieten. Het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de leefomgeving is het allerbelangrijkst voor een Cittaslow. Dit betekent dat een gezond milieu, het versterken van de landschappelijke kwaliteiten en een goede infrastructuur hoog op de agenda van de gemeente staan. Deze koestert het cultuurhistorisch erfgoed, de plaatselijke tradities en het aanbieden en promoten van streekproducten.

Maar hoe werkt dit in de praktijk? Gemeente Midden-Delfland was de eerste Nederlandse Cittaslow gemeente die zich aansloot in 2008. Hierdoor fungeert Midden-Delfland als voorzitter binnen het netwerk. Bij relevante beleidsvoorstellen in Midden-Delfland is aangegeven hoe een voorstel zich verhoudt tot de waarden van Cittaslow. Zo maakt de gemeente in alle beleidsterreinen zichtbaar hoe zij bij kunnen dragen aan de doelstellingen van Cittaslow. In recente beleidsdocumenten zoals het Uitvoeringsprogramma Midden-Delfland®2025 is dit zichtbaar.

Cittaslow draagt bij aan de bewustwording op welke wijze een gemeente het versterken van de kwaliteit van leven, het landschap en de identiteit van de lokale gemeenschappen kan ondersteunen,

aldus gemeente Midden-Delfland. Relatief kleine aanpassingen van projecten en maatschappelijke initiatieven zorgen voor concrete bijdragen aan het verbeteren van leefkwaliteit en gastvrijheid (doel 11), sociale samenhang (doel 10), fysieke duurzaamheid (doel 13 en 15) en voedselvoorziening (doel 2 en 12).