VNG Magazine nummer 2, 2 februari 2024

Tekst: Rutger van den Dikkenberg | Beeld: Hans Roggen

De Utrechtse gemeenteraad stapt naar de Raad van State nu BZK-minister Hugo de Jonge een regeling vernietigt die mensen met een klein inkomen moet helpen. Volgens de minister doet Utrecht aan inkomenspolitiek, maar raadslid Julia Kleinrensink (GroenLinks) is het daar niet mee eens.

Julia Kleinrensink

Wat wil de gemeenteraad?
‘Mensen met een klein inkomen, dus op bijstandsniveau, krijgen soms geen kwijtschelding van gemeentelijke belastingen omdat de regels strenger zijn dan in Participatiewet. Dat willen we gelijktrekken. Dat maakt het eenvoudiger en eerlijker. Volgens de Participatiewet mag je een vermogen hebben van 7.605 euro voor een eenpersoonshuishouden. Voor het kwijtschelden van de belastingen ligt die grens lager. Dan gaat het om een bedrag van drie- tot vierduizend euro. In dat bedrag telt alles mee, ook als je wat sieraden hebt of een autootje voor de deur. We vinden het heel gek dat als je zo weinig spaargeld hebt, je wel recht kunt hebben op een bijstandsuitkering, maar niet op belastingkwijtschelding. We willen sparen aanmoedigen. Nu wordt dat afgestraft en komen mensen in financiële problemen, met alle gevolgen van dien. In Utrecht hebben we daarom al de maximale grenzen voor kwijtschelding opgezocht, maar dat is nog steeds niet voldoende.’

De minister wil het besluit vernietigen, omdat dit inkomenspolitiek is. Gemeenten gaan daar niet over.
‘We willen het liefst niet tegen de regels ingaan. Maar we lobbyen hier al lang voor. En wij niet alleen: de Tweede Kamer nam in 2022 al een motie aan waarin hiertoe werd opgeroepen. Den Haag heeft het nu steeds over bestaanszekerheid. Nou, dit is heel makkelijk om te regelen: het gaat om een ministeriële regeling die morgen aangepast kan zijn. BZK stelt nu dat dit inkomensbeleid is, maar dat kan van meer minimaregelingen worden gezegd. De minister zegt dat er andere geitenpaadjes zijn, zoals het niet innen van de lokale belastingen. Dat kan op individueel niveau, maar dan moet de inwoner zelf bezwaar maken tegen de belastingaanslag, de gemeente moet dat dan checken. Dat is veel belastender dan een generieke maatregel. Dat De Jonge zelf een moeilijker alternatief aanbiedt, met hetzelfde doel, bewijst dat zijn maatregel niet proportioneel is.’

U stapt nu naar de Raad van State, terwijl u weet dat deze regeling eigenlijk niet mag. Wat verwacht u van de Raad?
‘Het is best een grote stap om een besluit van de gemeenteraad te vernietigen. Daar moet je zwaarwegende redenen voor hebben. Maar je kunt je afvragen of dit echt inkomenspolitiek is en of het besluit van de minister proportioneel is. Ja, we gaan tegen de regels in, maar ik denk dat we een kans hebben. Daarom is het de moeite waard om deze stap te zetten. En we hebben alle andere routes al bewandeld. Dit is het enige middel dat we nog hebben.’