Steeds grimmiger greep de pijn om zich heen. Het was begonnen met een beetje zeuren bij het opstaan, maar ’s avonds kon ik niet meer op of neer. Als een stokoude man schoof ik de auto uit, venijnige steken in m’n rug bij elke beweging. ‘Je sport te weinig’, zei de fysiotherapeut een paar dagen later. Ik moest het toegeven. In betere tijden was ik een fanatiek hardloper, maar na een blessure kon ik niet meer op het oude niveau presteren. De lol was eraf en ik verloor me kinderachtig in sportieve ledigheid. Dit was de straf.
’s Avonds in bed, in de genade van een paracetamolspiegel, dacht ik aan de parallel tussen mijn kleine persoonlijke crisis en de actuele maatschappelijke problemen. Of het nu stikstof is, wonen of asiel, alles zit vast en het is te wijten aan verzuim; aan achterstallig onderhoud en niet goed reageren op signalen. We hebben het telkens op een crisis laten aankomen.

We hebben het telkens op een crisis laten aankomen

Stephen Covey, schrijver van de managementbestseller De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, bedacht hoe elke activiteit in het leven is te verdelen in (niet) belangrijk en (niet) urgent. De meeste tijd gaat verloren aan onbelangrijke en niet-urgente zaken: zappen, sociale media, betekenisloze e-mail. In het eerste kwadrant van de timemanagementmatrix staan de belangrijke én urgente zaken, zoals crisissituaties en projecten met een deadline. 
Het tweede kwadrant bevat de belangrijke, maar niet-urgente zaken; planning, preventie, en relatiebeheer. Covey zegt: als je niet genoeg tijd en aandacht besteedt aan voorbereiden en onderhoud – zeg maar alles voor de lange termijn – dan krijg je crisis.
In dit denkkader zijn alle grote crises van nu te plotten. Stikstof weten we al sinds Gerrit Braks in de jaren ’80 minister van Landbouw was, zoals we ook allang weten dat er fluctuaties zijn in aantallen vluchtelingen. In plaats van daarmee rekening te houden, prevaleerde het kortetermijndenken boven efficiency. Het is nu even geen crisis, laten we alles weer sluiten. 
Gemeenten kunnen het beter doen en dit voorleven, in de geest van Covey. Door tijdig in te spelen op grote vraagstukken en zo te voorkomen dat het later misgaat. Neem de vergrijzing. Het is nu tijd om als gemeenten regionaal in kaart te brengen welke zorg en voorzieningen straks nodig zijn, plannen te maken met de verzekeraars en aan te bieden aan het rijk. 
Naar voren stappen en een grotere rol pakken in het verbeteren van de overheid en de samenleving. Maar wat kunnen gemeenten doen? Wat zijn de langetermijnprioriteiten? Hoe maken we ze waar? Dat zijn mijn vragen om te overdenken op de zomeravonden in het verschiet. In een luie stoel onder een boom, voldaan na lange dagen van louterende lichaamsbeweging.