Als vrouwelijke wethouder en voorzitter van de Wethoudersvereniging volg ik de vorming van nieuwe colleges op de voet. De tussenstand valt helaas tegen. In colleges waar eerder mannen én vrouwen in zaten, zitten nu weer alleen (over het algemeen witte) mannen in. Ook lijkt de groei van het aantal vrouwelijke wethouders te stagneren. En de diversiteit qua culturele achtergrond lijkt ook niet sterk toegenomen.

We zien ook in onderzoek dat vrouwen korter wethouder zijn dan mannen

De afgelopen tijd werd dit volop in de media behandeld. De voor de hand liggende vraag is: hoe komt dit? Vanuit de Wethoudersvereniging zien we in onderzoeken dat vrouwen zich niet altijd welkom voelen in de omgeving waar zij als wethouder in terechtkomen. De omgeving wordt regelmatig getypeerd als ‘apenrots’ en ‘mannenbolwerk’. We zien ook in onderzoek dat vrouwen korter wethouder zijn dan mannen. Dat is dan ook waarom wij pleiten voor instroom én behoud van vrouwelijke wethouders en wethouders met een diverse culturele achtergrond. Voor behoud is het noodzakelijk dat men zich welkom voelt. Nog te vaak hoor ik dat dat niet zo is. Dat moet echt anders!

Afspiegeling samenleving
Eenzijdige teams zijn minder succesvol dan gemengde teams én het is heel belangrijk dat ook de lokale politiek een afspiegeling is van de samenleving. Ik realiseer me dat we niet alles tegelijk kunnen veranderen. Als Wethoudersvereniging zijn we in ieder geval een samenwerking gestart met ‘Meer vrouwen in de politiek’. We willen ons, met hulp van het ministerie van BZK en in samenwerking met politieke partijen, gaan richten op:

• De instroom van meer vrouwelijke wethouders: ons onderzoek laat zien dat vele potentiële vrouwelijke wethouders hun hand niet opsteken voor de rol en twijfelen of zij het wel kunnen. Daar willen we verandering in brengen, bijvoorbeeld met oriëntatiebijeenkomsten, meeloopdagen met een vrouwelijke wethouder en tips en tricks voor vrouwen die hun hand op willen steken. Maar we gaan ook het gesprek met politieke partijen aan over hoe deze diversiteit ambitie een prominentere plek op de formatietafel kan krijgen.
• Het behouden van vrouwen die al wethouder zijn: dit gaan we doen door een netwerk van vrouwelijke wethouders te bouwen met onder andere intervisiegroepen en andere bijeenkomsten. Daarnaast willen we bijeenkomsten organiseren met wethouders, burgemeesters en secretarissen over de vraag waarom de omgeving nu niet altijd als verwelkomend ervaren wordt door vrouwen. Immers, we maken die inclusieve omgeving met mannen én vrouwen samen en niet alleen met wethouders maar met het hele lokale bestuur.
• Het onderzoeksprogramma: waarom vrouwen enerzijds uiteindelijk besluiten geen wethouder te worden en anderzijds waarom ze eerder besluiten te stoppen dan mannen. Daarnaast zullen we dit jaar ook beginnen met een onderzoek naar ‘de glazen klif’ voor vrouwelijke wethouders, over de theorie dat er pas ruimte gemaakt wordt voor een vrouw als de taak welhaast onmogelijk en gedoemd te mislukken is.
• Rolmodellen: werken aan de bekendheid en aantrekkelijkheid van het wethouderschap voor vrouwen door rolmodellen neer te zetten. Het beeld bij de wethouder is nu nog te vaak eenzijdig een man van middelbare leeftijd.

Het beeld bij de wethouder is nu nog te vaak eenzijdig een man van middelbare leeftijd

Wat mij betreft verbreden we dit programma zo snel mogelijk naar acties die ook de bredere diversiteit ambitie in zich hebben. Oproep aan iedereen die dit artikel leest, zich herkent in het bovenstaande en twijfelt of het wethouderschap iets voor haar of hem is: neem contact op met de Wethoudersvereniging. Loop mee met een wethouder, maak kennis met ons mooie ambt en steek je hand op.
 
Marcelle Hendrickx is voorzitter van de Wethoudersvereniging en wethouder in Tilburg.