‘Sinds 2012 zijn we in Zoetermeer volcontinu aan het bezuinigen’, zegt wethouder Marc Rosier (VVD). ‘In eerste instantie door alle extra’s weg te bezuinigen, maar sinds 2017 ook door te snijden in het openbaar gebied en door de jeugdkosten onder controle te houden. De nieuwe taken rond de Wmo en de jeugdzorg die we erbij kregen en de korting die we in dat verband accepteerden, maakten het er niet eenvoudiger op. Het vet was er inmiddels wel af en wat we ook deden, de tekorten bleven oplopen. Inmiddels is de grens bereikt.’
Rosier windt er geen doekjes om. ‘Zoetermeer heeft echt het matje bereikt van het aantal bezuinigingen dat een stad aankan. Gaan we nog meer korten, dan maken we dingen echt kapot. Dan zak je als stad door je basis en gaan mensen onder de armoedegrens leven. Want helaas is het vooral die groep die het zwaarst onder de bezuinigingen lijdt.’

Zwemlessen
Neem de bezuinigingen op de zwemlessen. Hoewel Zoetermeer een waterrijke stad is met veel slootjes, kanalen en grachtjes, zijn zwemlessen voor kinderen boven de acht uit de Zoetermeerpas gehaald. Dat levert jaarlijks 280.000 euro op. ‘Een moeilijke beslissing’, geeft Rosier onmiddellijk toe. ‘Leren zwemmen is ontzettend belangrijk, maar we weten ook dat de meeste kinderen al op jongere leeftijd op zwemles gaan en tegen de tijd dat ze acht zijn al een of meer diploma’s hebben. Uitzonderingen daargelaten, want bij lagere sociaal-economische klassen ligt het soms helaas anders.’ 
Een bezuiniging van 15 miljoen op een totaal budget van 360 miljoen, waarvan 120 miljoen beïnvloedbaar is, dat hakt er behoorlijk in. ‘Sommige bezuinigingen zijn heel groot en veelomvattend, andere klein maar toch ook betekenisvol. Alle beetjes helpen’, vervolgt Rosier. ‘We hebben het bij elkaar moeten schrapen en alles wat we bedachten ook echt moeten uitvoeren.’ Zo raken de bezuinigingen op de minima niet alleen de zwemles, maar ook de collectieve ziektekostenverzekering. Rosier: ‘Mensen met een laag inkomen betaalden door een bijdrage van de gemeente altijd relatief weinig voor hun verzekering. Helaas hebben we ook dat bedrag flink moeten terugschroeven. Dat levert een bezuiniging van 650.000 euro per jaar op. Bij elkaar hebben dus bijna een miljoen per jaar moeten bezuinigen op mensen die al het zwaarst worden getroffen.’

Gaan we nog meer korten, dan maken we dingen echt kapot

Bibliotheek
De bezuiniging op de bibliotheken treft wél iedereen en levert 250.000 euro per jaar op. ‘De wijken die het verst van het centrum en de centrale bibliotheek afliggen, hebben op dit moment nog een volwaardige vestiging’, vertelt Rosier tijdens een bezoek aan de vestiging in de wijk Rokkeveen. ‘Helaas moeten twee vestigingen in Zoetermeer sluiten. Uiteindelijk dan, want vooralsnog onderzoeken we hoe we de dienstverlening van de bibliotheken toch nog voor de wijk kunnen behouden. Bijvoorbeeld door het te combineren met gemeentelijke dienstverlening in de Huizen van de Wijk. Alleen die echte biebfunctie met veel boeken, ruimte voor ontmoeting, lezingen en debatten, die gaat op den duur verdwijnen. Ontzettend jammer natuurlijk, want lezen is een groot goed, net als elkaar ontmoeten. En juist die wijkgerichtheid is voor inwoners van Zoetermeer ontzettend belangrijk. Meestal noemen ze eerst de wijk waar ze wonen en daarna pas de gemeente.’ 
En dan is er nog een bezuinigingspost die niet alleen Zoetermeerders raakt, maar ook mensen van  buiten. ‘Parkeren in de binnenstad hebben we helaas flink duurder moeten maken’, ligt Rosier toe. ‘Door het tarief te verhogen van 1,50 euro naar 2,40 per uur – een verhoging van 40 procent – en de betaaluren te verruimen, krijgen we als gemeente jaarlijks zo’n zes ton extra binnen.’ Effectief maar wederom ontzettend pijnlijk voor een heleboel mensen, zegt Rosier. ‘Minder mensen bezoeken de binnenstad, ondernemers draaien minder omzet en ook de parkeervergunningen worden stukken duurder.’ Naast het verhogen van de parkeertarieven is ook het parkeerverwijssysteem dat in 2013 was geïnstalleerd, buiten werking gesteld. Rosier: ‘Door dat systeem kon je precies zien waar in het oude centrum nog parkeerplek vrij was. Geweldig natuurlijk, maar helaas is ook dat wegbezuinigd.’ 

Somber
Rosier wordt er somber van. ‘Het valt niet meer uit te leggen aan de burgers en het maakt ons werk er niet fraaier op. Ook voor raadsleden is het heftig. Zij zijn toch niet de politiek ingegaan om de gemeente kapot te bezuinigen? En dat is wel wat nu gebeurt. Niet alleen in Zoetermeer maar in alle Nederlandse gemeenten.’ Daarom een noodkreet aan het kabinet. ‘Natuurlijk moeten wij als gemeente ook onze verantwoordelijkheid nemen door er nog scherper bovenop te zitten, ervoor te zorgen dat het zorgsysteem efficiënter wordt en dat er geen fraude plaatsvindt. En ik ben er ook van overtuigd dat het beter werkt als gemeenten meer aan het roer komen. Maar als er vanuit het Rijk niet structureel meer geld bij komt, voor Zoetermeer 9 miljoen, dan blijft het dweilen met de kraan open. Ik durf te voorspellen dat als een nieuw kabinet de gemeente niet serieus tegemoetkomt, de relatie tussen Rijk en gemeenten gewoon kapotgaat. Veel gemeenten zullen dan even helemaal niks meer doen en al helemaal geen nieuwe taken op zich nemen. Hoe hard dat ook klinkt, het kán gewoon echt niet meer. De grens is bereikt.’