Gezien de enorme kostenoverschrijdingen is het eigenlijk vreemd. Maar in gemeenteraden is de jeugdzorg lang niet altijd een onderwerp van serieus politiek debat. ‘Het Rijk heeft de jeugdzorg over de schutting gegooid’, klinkt het vaak. Of: ‘We krijgen gewoon te weinig geld vanuit Den Haag.’

Eensgezindheid
Gemeenteraden blinken uit in grote eensgezindheid: gemeenten zijn slachtoffer van een falende wetgeving, krijgen te weinig geld en zijn met handen en voeten aan verstikkende regelgeving gebonden. Ze kunnen niet anders dan jaar, in jaar uit nog dieper in de gemeentelijke reserves tasten, gemeentelijke belastingen verhogen of voorzieningen sluiten om de zorg voor kwetsbare jongeren in de lucht te houden. Maar is dat wel het hele verhaal?

We wilden integrale hulp bieden, werken met een gezin, een plan en een regisseur

Verbeteren
Dat gemeenten verantwoordelijk zouden worden voor de jeugdzorg, was niet voor niets. Er viel iets te verbeteren en gemeenten stonden grotendeels vierkant achter de decentralisatie van de jeugdzorg. We wilden meer inzetten op preventie en de eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden van mensen en hun netwerk. We wilden het opvoedkundig klimaat versterken in gezinnen, wijken en scholen. We wilden de juiste hulp op maat bieden. Niet onnodig zwaar en niet te licht en op de juiste plek, met aandacht voor (kosten)effectiviteit. We wilden integrale hulp bieden, werken met een gezin, een plan en een regisseur. En ten slotte moest er meer ruimte komen voor professionals en minder regeldruk.

Wat ons betreft staan deze uitgangspunten nog steeds als een huis. Daarom is het doodzonde dat er rondom jeugdzorg zo vaak slechts over geld gesproken wordt. Dat gaat ten koste van kinderen die jeugdzorg nodig hebben.

Hoe organiseren we dat we structureel en gestructureerd leren van onze fouten?

Gezamenlijke visie
Hoe goed en interessant zou het zijn wanneer gemeenteraden gaan spreken over de vraag hoe de leefwereld van jonge mensen er over vijf tot tien jaar uit zou moeten zien. Kunnen we een gezamenlijke visie ontwikkelen op het gebied van wonen, welzijn, zorg, werk, inkomen en onderwijs? Welke partners hebben we nodig om die visie werkelijkheid te laten worden? Hoe contracteren we die? Hoe verdelen we de risico’s? En hoe houden we in de gaten dat men zich aan afspraken houdt? Wat betekent dat voor de rol van de gemeenteraad? Hoe organiseren we dat we structureel en gestructureerd leren van onze fouten?

Slachtofferrol
Een slachtofferrol maakt mensen afhankelijk. De kostenoverschrijdingen zijn ook het rechtstreekse gevolg van politieke keuzes die steeds maar niet gemaakt zijn. Dat mag natuurlijk. Maar ook niet kiezen is een keuze. Laten we jeugdzorg dus weer politiek maken. Weg met die slachtofferrol! Goede jeugdzorg voor kwetsbare kinderen, zonder financiële tekorten op de gemeentelijke begroting: het kan. Er valt wat te kiezen.