Dordrecht: Veiliger en uitdagender werkomgeving

Hoe veiliger de werkomgeving, hoe productiever de organisatie. Dat uitgangspunt vormt de basis voor de pilot Dordrecht als topwerkgever, aldus programmamanager Erwin Butzelaar. ‘We willen een omgeving creëren waarin mensen zoveel mogelijk tot hun recht komen. Wij denken dat zij zich daardoor meer verbonden gaan voelen met hun werk en met de organisatie.’ 
Net als andere gemeenten heeft Dordrecht vaak moeite vacatures te vervullen. Vooral specialisten op het gebied van financiën en ruimtelijke ordening zijn schaars. Met de pilot probeert de gemeente haar personeel zo veel mogelijk binnenboord te houden. De zogeheten secure base-filosofie speelt daarbij een grote rol. Volgens Butzelaar draait het om ‘care’ en ‘dare’. Dus enerzijds een omgeving bieden die veilig is en onder meer bescherming, zorg en aandacht biedt, maar ook één die inspireert en uitdaagt. ‘Mislukt iets, dan zou de poging alleen al toch applaus kunnen krijgen.’ 

De eerste reacties zijn ronduit positief

Secure base kent negen eigenschappen. Dordrecht streeft ernaar dat medewerkers zich het principe van secure base steeds meer eigen maken. De gemeente faciliteert hen met onder meer een toolkit. Daarnaast is er een pool met coaches die ervaren zijn in secure base. ‘Wil een team aan de slag met secure base, dan kunnen zij de hulp van een coach inroepen.’ De eerste heidag met een secure base-teamcoach pakte ronduit goed uit. ‘Er kwamen onderwerpen op tafel die het team al lang had willen bespreken.’
Na de zomer deed het secure base-werken zijn intrede. ‘De eerste reacties zijn ronduit positief.’ Het kan volgens Butzelaar natuurlijk zo zijn dat ambtenaren zich zo goed ontwikkelen dat ze makkelijker over kunnen stappen naar een andere werkgever, bijvoorbeeld een grotere gemeente die een hoger salaris biedt. ‘Dan is de kans groot dat ze een ambassadeursfunctie vervullen door positieve reclame te maken voor ons. Dat maakt het dan waarschijnlijk makkelijker om nieuw personeel te vinden.’
 

Tiel: Mentoren van buiten

Jonge ambtenaren binnenhalen is één ding, maar hoe houd je ze vervolgens enthousiast en betrokken voor je organisatie? Uit onderzoek blijkt dat goede begeleiding cruciaal is. Daar zet Tiel dan ook op in. Gemeentesecretaris Leon Busschops: ‘Zeker in deze tijden van krapte op de arbeidsmarkt moeten we investeren in het behoud van jong talent. Door onzekerheden makkelijker bespreekbaar te maken, geef je vertrouwen en maak je het werk leuker.’
Meer werkplezier creëren vormt de basis van de pilot Verbindend vakmanschap waarin Tiel het initiatief heeft. De mentoren komen niet uit de eigen organisatie, maar van buiten. Dat biedt de deelnemers veiligheid. ‘Als je een collega drie keer hetzelfde hebt gevraagd en je het nog steeds niet begrijpt, durf je het wellicht niet meer te vragen. Bij een mentor van buiten speelt dat niet.’

Jonge ambtenaren zien dat er in hen wordt geïnvesteerd

Mentoren hebben allemaal minimaal vijf jaar ervaring binnen de lokale overheid en zijn op bepaalde momenten beschikbaar. Deze mentees zijn in principe niet ouder dan 35 jaar. Ze worden voor maximaal een jaar gekoppeld aan een mentor.
Tiel begon in 2022 op kleine schaal met mentorschap. Samen met de VNG wordt nu opgeschaald. De eerste deelnemers zijn klaar. ‘We horen veel positieve geluiden, onder andere over toegenomen zelfvertrouwen,’ zegt Busschops. ‘Daarnaast zien jonge ambtenaren dat er in hen wordt geïnvesteerd.’
 

Westfriesland: Inzet kunstmatige intelligentie

Meer werkplezier, betere ondersteuning van cliënten en hogere arbeidsproductiviteit; Samenwerkingsverband WerkSaam Westfriesland heeft hoge verwachtingen van de inzet van artificiële intelligentie (AI) bij re-integratie. Het verband helpt inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt van zeven gemeenten op weg naar werk. De pilot Efficiënte innovatie moet die inzet van AI mogelijk maken.
De pilot kent volgens projectleider Stefan Hes meerdere doelen. ‘Arbeidscoaches moeten veel gegevens registreren in geautomatiseerde systemen. AI kan een deel daarvan overnemen.’ De tijd die vrijkomt, kunnen de arbeidscoaches gebruiken om hun cliënten beter maatwerk te bieden.
Hes verwacht ook dat AI de kwaliteit van de cliëntgegevens zal verbeteren. ‘Daardoor kunnen we cliënten beter matchen aan instrumenten zoals een sollicitatie- of taaltraining of een werkstage.’ 

De coach beslist, AI is assistent

AI gaat de werkcoaches dus ondersteunen. Hes: ‘Zo kan AI hun op basis van de tevoren aangeleverde gegevens van cliënten adviezen geven bij de voorbereiding van gesprekken.’ Het is de bedoeling dat AI tijdens die gesprekken meeluistert en de coaches bijvoorbeeld live suggesties doet voor aanvullende vragen. ‘Van de gesprekken wordt een digitale transcriptie gemaakt. AI kan het gesprek vervolgens samenvatten en kan ook gemaakte afspraken op een rijtje zetten.’ De arbeidscoaches kunnen de samenvattingen volgens Hes wel wijzigen of aanvullen. ‘Heel belangrijk: de coach beslist, AI is assistent.’
Privacy is binnen de proef een gevoelig punt. ‘Daar worstelen we nog mee, we moeten ons uiteraard houden aan Europese wet- en regelgeving op dat gebied. In de minimale app die we momenteel testen, gebruiken we fake data.’
De pilot gaat nog wel een aantal jaren duren, maar Hes heeft een stip op de horizon: ‘AI ook toepassen binnen andere disciplines binnen het samenwerkingsverband, zoals inkomensverstrekking. Ook verwacht ik dat AI veel breder toepasbaar is binnen het sociaal domein. Bij bijvoorbeeld Wmo en jeugdzorg worden ook gesprekken gevoerd en kan dezelfde techniek worden gebruikt.’