VNG Magazine nummer 7, 24 april 2020

Auteur: Leo Mudde

Gent is het al in Vlaanderen, Zwolle wil het worden in Nederland. De eerste Stad van talenten, met inwoners die hun talenten hebben leren herkennen en er vervolgens energie uit halen. Waar de samenleving weer baat bij heeft, want die heeft niets liever dan zelfbewuste en ontspannen leden die met moeiteloos plezier doen waar ze zich het gelukkigst bij voelen. 

Kindertalentenfluisteraar

De kindertalentenfluisteraar is aan een opmars bezig. Trainingen van kindercoach Els Pronk en de Vlaamse pedagoog Luk Dewulf, bedenkers van het concept ‘kindertalentenfluisteraar’, kunnen steevast rekenen op volle zalen. Ook in Zwolle. De gemeente wil de eerste Nederlandse Stad van Talenten worden.

Talent is niet datgene waarin je uitblinkt, volgens Pronk en Dewulf. Talent is een natuurlijke aanleg die zichtbaar wordt in elke activiteit die iemand moeiteloos kan doen en die voldoening geeft en energie geeft. Elk kind, staat op kindertalentenfluisteraar.com, heeft ‘bakken talent’. Kinderen zijn zich vaak niet bewust van hun talenten, anderen kunnen hen helpen die te herkennen en te benoemen. Dat gebeurt via een talentgesprek met een kindertalentenfluisteraar, iemand die de driedaagse training van Dewulf en Pronk met goed gevolg heeft afgerond. 
Gemeenten kunnen daarbij een cruciale rol spelen. Gent is het grote voorbeeld, in Nederland wil Zwolle nog dit jaar de eerste Stad van Talenten worden. Daar zijn al 125 kindertalentenfluisteraars opgeleid en als het aan de gemeente ligt, komen er dit jaar nog 75 bij. Zwolle wil uiteindelijk bereiken dat ieder kind opgroeit in een stad die aandacht heeft voor de waarde en ontwikkeling van de talenten van haar inwoners.

Stadkamer

De uitwerking van dat beleid heeft Zwolle in handen gelegd van de Stadkamer die zich namens de gemeente bezighoudt met persoonlijke ontwikkeling van alle Zwollenaren. De uitrol van de talentenfluisteraar (zonder het voorvoegsel kinder, want de methode is ook geschikt voor oudere jeugd en volwassenen) is onderdeel van het project Zwolle kiest voor talent!.
Projectmedewerker Merel Veger van de Stadkamer is enthousiast, de boodschap van Pronk en Dewulf is een paar jaar geleden in Zwolle als een bom ingeslagen, zegt ze. ‘Vooral in het onderwijs. Iedereen wilde er meer over weten. Binnen het onderwijs is veel ruimte om iets met die visie te doen. We hebben hier ook een goede infrastructuur waardoor we dit eenvoudig kunnen verspreiden. Via onze afdeling cultuureducatie bereiken we alle Zwolse scholen.’

De ontwikkeling van kinderen is méér dan onderwijs

Anton Tuinman, beleidsmedewerker cultuur bij de gemeente, zegt dat de ontwikkeling van kinderen méér is dan onderwijs. Zwolle zet zwaar in op cultuureducatie. Dan is het, zegt hij, ‘vanzelfsprekend’ dat talenten moeten worden ontdekt en ontwikkeld. De Zwolse scholen worden geprikkeld om een cultuureducatief programma aan te bieden. Ze betalen allemaal mee aan de gemeentelijke cultuureducatie, maar hoe meer ze er zelf ook in investeren, hoe meer ze ervoor terug krijgen.
Tuinman: ‘Aan de hand van een aantal criteria krijgen scholen 1, 2 of 4 keer hun inleg, die bestaat uit de rijksbijdrage voor cultuuronderwijs, gematcht. Dit wordt ook wel het Zwolse model genoemd. Andere gemeenten kijken naar ons hoe wij dat doen. De talentenfluisteraar is een nieuw en waardevol element, daar gaan we in onze nieuwe Cultuurnota zeker aandacht aan schenken.’

Preventie

Volgens Els Pronk, nauw betrokken bij de trainingen in Zwolle, was het niet de bedoeling om een hele stad Talentenstad te laten worden. ‘Dat was een vraag van Zwolle zelf. Het kan veel voor de gemeente als geheel betekenen. Het start nu bij kinderen, maar het talentenverhaal is niet aan een leeftijd gebonden. Uiteindelijk is het een manier van kijken die gaat over een bepaald mensbeeld: hoe gaan we op zoek naar activiteiten waar mensen blij van worden, in plaats van dat we ons richten op wat mensen niet kunnen.’
Zij juicht de betrokkenheid van de gemeente toe. ‘Het is ook een echt preventieverhaal. Als veel professionals in onderwijs, kinderopvang en bibliotheek kinderen kunnen leren hun talenten te herkennen, bouw je aan vertrouwen, aan veerkracht, aan een ontspannen samenleving. Dan ben je echt met preventie bezig.’
Tuinman: ‘Het probleem is, dat zich dat moeilijk laat meten. Dan zou je nu een nulmeting moeten doen bij de kinderen met wie een talentgesprek wordt gevoerd, en over twintig jaar moeten kijken of de samenleving daar beter van is geworden. Dat is niet te doen. Maar dat betekent niet dat we hier niet in moeten investeren. En een gemeente die ernaar streeft een Stad van Talenten te worden, wie kan daar nu tegen zijn?’

Overigens is Zwolle niet de enige gemeente die inzet op talent. Hetzelfde gebeurt op bijna achtduizend kilometer afstand, op Bonaire, waar alle docenten van een grote scholengemeenschap zijn opgeleid tot talentenfluisteraar.