De VNG-handreiking Activiteiten en milieuzonering vervangt de veelgebruikte publicatie Bedrijven en milieuzonering uit 2009. De nieuwe handreiking ondersteunt de uitvoeringspraktijk bij keuzes over de toelaatbaarheid en inpassing van milieuhinderlijke activiteiten onder de Omgevingswet.
Ga naar de handreiking Activiteiten en milieuzonering
Gemeenten kunnen de handreiking gebruiken voor het opnemen van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen in het omgevingsplan. Ook kan de handreiking gebruikt worden bij het reguleren van milieuhinderlijke activiteiten.
Onder de Omgevingswet worden ruimte en milieu geïntegreerd in het omgevingsplan en bij buitenplanse omgevingsvergunningen (BOPA). Met het oog op deze integratie is een nieuwe systematiek gewenst. Hoewel de basisprincipes van milieuzonering hetzelfde blijven is de systematiek in de nieuwe handreiking wezenlijk anders dan de systematiek in de uitgave uit 2009.
Milieugebruiksruimte
In de nieuwe handreiking blijven de basisprincipes van functiescheiding (waar nodig) en inwaartse zonering in stand. Hiervoor wordt echter niet meer gebruikgemaakt van zones met oplopende milieucategorieën en een Lijst van activiteiten. De nieuwe handreiking gaat uit van zones met oplopende beschikbare milieugebruiksruimte per activiteit, zónder een Lijst van activiteiten bij de regels.
Hulpmiddel inschatten milieugebruiksruimte
De nieuwe systematiek gaat in hoofdzaak over milieuhinderlijke activiteiten op reguliere bedrijventerreinen en andere werkterreinen, maar de nieuwe handreiking geeft ook aanbevelingen voor gebieden met functiemenging. Daarnaast biedt de nieuwe handreiking een hulpmiddel bij het inschatten van de benodigde milieugebruiksruimte van een activiteit. Onderdeel daarvan is de bekende Lijst van activiteiten uit de uitgave van 2009. Deze lijst wordt echter nadrukkelijk géén onderdeel van de regels.
Belangrijke kenmerken
De nieuwe handreiking kent een aantal belangrijke kenmerken. De nieuwe systematiek sluit beter aan bij de integratie van ruimte en milieu onder de Omgevingswet. De oude systematiek werkte met een vaste richtafstand voor iedere aan een locatie toegedeelde milieuhinderlijke activiteit, ongeacht of die activiteit die afstand wel nodig heeft. Dat kan leiden tot inefficiënt ruimtegebruik.
Een ander kenmerk is dat milieuhinderlijke activiteiten op grotere afstand van de woonomgeving niet zonder meer gebruiksruimte tot aan de woonomgeving krijgen. Dit voorkomt onnodig grote milieugebruiksruimte en vermindert het risico op ongewenste cumulatie op woongebieden.
Tenslotte worden discussies over de juiste categorie-indeling van nieuwe activiteiten op grond van de Lijst van activiteiten tussen bevoegd gezag en initiatiefnemers/bedrijven voorkomen.
De integratie van ruimte en milieu onder de Omgevingswet maakt dat er meer samenwerking nodig is tussen de ruimtelijke en de milieudisciplines. De nieuwe handreiking beoogt daar een bijdrage aan te leveren.
In 2019 is de uitgave Milieuzonering nieuwe stijl gepubliceerd. Kern van deze publicatie is om de toelating van bedrijven te reguleren op basis van een voor een locatie beschikbaar gestelde milieuruimte per bedrijf, aan de hand van concrete milieuwaarden.
In de Staalkaart Bedrijventerrein, nu opgenomen in de geïntegreerde staalkaart, is gebruikgemaakt van de systematiek van Milieuzonering nieuwe stijl uit 2019, maar dan omgezet voor toepassing onder de Omgevingswet. De staalkaart laat zien hoe activiteiten met gebruiksruimte en milieugevolgen inpasbaar kunnen worden gemaakt en welke regeling in het omgevingsplan hiervoor kan worden opgenomen. Daarmee geeft de staalkaart een indruk van de hoofdlijn van de systematiek van de nieuwe uitgave Activiteiten en milieuzonering. Let wel, de nieuwe uitgave bevat wijzigingen ten opzichte van de staalkaart.
Meer informatie: video (5 minuten) over milieuzonering nieuwe stijl (juli 2019)
In november en december 2024 hebben we 2 bijeenkomsten georganiseerd van het Netwerk omgevingsplan over de nieuwe handreiking Activiteiten en milieuzonering. U kunt de sessies hier terugkijken: