Wat is het probleem?
‘De Wet Damocles geeft burgemeesters de bevoegdheid een woning te sluiten als daar bijvoorbeeld drugs worden verhandeld. Maar dat instrument is bot. Tot twee jaar geleden kregen we van de rechter nagenoeg altijd het voordeel van de twijfel. De laatste twee jaar krijgt juist de eigenaar van het pand vaker dat voordeel. De laatste twee keer ben ik door de rechter teruggefloten. Daarvoor zijn we zes keer gehonoreerd. Ik ben niet de enige die dit merkt, andere collega’s zien dit ook. Het bestuursrecht is niet bedoeld om te straffen, maar om in dit geval de rust in de buurt te herstellen. Maar burgemeesters zijn meer en meer crimefighter geworden. Dan voelt het onrechtvaardig als de instrumenten niet werken. De rechter zegt nu vaker dat een sluiting niet evenredig is. Als een drugspand is opgerold, is de rust in de buurt al teruggekeerd. Dan hoef je een pand ook niet te sluiten. Maar dat is niet zo: mensen blijven vaak komen. Een complicerende factor is dat de FIOD en het OM ook onderzoek doen. Die onderzoeken duren lang, omdat er weinig capaciteit is. Vaak wordt een zaak dan uiteindelijk door het OM geseponeerd. Ik vind het maatschappelijk onacceptabel dat er dan niets gebeurt.’

Vorig jaar oordeelde de Raad van State dat burgemeesters bij een woningsluiting meer rekening moeten houden met verzachtende omstandigheden als de aanwezigheid van kinderen. En volgens strafrechtdeskundige Henny Sackers gaan burgemeesters vaker tot woningsluiting over, ‘zonder dat daar eigenlijk voldoende bewijs voor was’. Gaan burgemeesters niet te snel over tot het sluiting?
‘Ik kan alleen voor mezelf spreken: er heeft nog geen rechter gezegd dat er te weinig bewijs was. Ik baseer de sluitingen op bestuurlijke rapportages van de politie. Daar staat gewoon in wat er allemaal op heterdaad is aangetroffen. Lampen, cocaïne, noem maar op. En natuurlijk kun je kinderen niet de dupe laten worden van het sluiten van een woning. Daar houden burgemeesters al rekening mee.’ 

Wat moet er veranderen?
‘Op het moment dat onze instrumenten bot worden, moet er een ander instrument komen. Dan hebben we een duidelijke wet nodig. De burgemeester hoeft daar vanuit het bestuursrecht niet als crimefighter op te treden. Structureel zou het strafrecht hier een rol in moeten spelen, waarbij een rechter vooraf toetst of een pand dicht moet. Maar het moet dan niet te lang duren voordat zo’n pand op slot gaat.’