Mijn generatie heeft een vol leven in relatief hoge welvaart en vrede geleefd. De naoorlogse politieke elite ontwikkelde een veiligheidsstructuur met de NAVO als middelpunt en economische samenwerking werd verdiept via de Europese Unie, de Wereldbank, het IMF en andere internationale organisaties. Die welvaart en vrede zullen niet standhouden. De generatie van onze kinderen zal hoogstwaarschijnlijk leven in tijden van politiek autoritarisme, geweld en economische teloorgang.
Bedreigingen tegen wethouders, raadsleden en ambtenaren zijn aan de orde van de dag. Bijna de helft (49 procent) van de politieke ambtsdragers op lokaal en regionaal niveau heeft het afgelopen jaar te maken gehad met agressie of intimidatie. Zelfs hulpverleners, zoals ambulancepersoneel, medisch personeel verantwoordelijk voor vaccinaties en bus- en trambestuurders, zijn hun leven soms niet zeker. Uit het meest recente SCP-rapport, over vertrouwen in de politiek, blijkt hoe machteloos mensen zich voelen in onze democratie. De helft denkt geen enkele invloed te hebben op wat de regering doet.
Het is een internationaal fenomeen: zie Trump in de Verenigde Staten. Ook in Nederland zie je het openlijke politieke geweld en bedreigen steeds verder toenemen. We zagen de boeren in Nederland ongestraft openlijk geweld plegen tegen een democratisch besluit.

Welvaart en vrede zullen niet standhouden

Het lijken nu incidenten, maar dit structurele en wijdverbreide geweld en bedreiging van mensen in de publieke sector leiden op een heel praktisch niveau tot leegloop. Steeds minder mensen zullen bereid zijn te werken in het openbaar bestuur, de rechterlijke macht en de publieke dienstverlening.
Vooral aan de rechterkant van het politieke spectrum vinden steeds meer mensen het acceptabel om geweld te gebruiken voor politieke doeleinden en om democratisch genomen besluiten terug te draaien. Ook zien we in ons onderzoek op de rechterflank een sterke neiging om de eigen vrijheden en politieke belangen hoge prioriteit te geven, terwijl anderen dezelfde vrijheden en belangenbehartiging wordt ontzegd. Het lijkt erop dat het nieuwe politieke credo is: voor mij gelden andere wetten en speciale rechten, maar anderen moeten hun mond houden.
Ondanks het feit dat rechts altijd aan de macht is in Nederland op het nationale niveau, zie je dat er op rechts het minste vertrouwen is in politieke instituties en machtshebbers. In hun waarneming is links aan de macht – zelfs de VVD wordt op links geplaatst omdat de partij milieumaatregelen steunt. De 100 miljoen euro die de overheid heeft uitgetrokken voor het ‘het weerbaarder maken van het openbaar bestuur’ zal niet helpen. Onze kinderen zullen leven in een politiek gewelddadige en onveilige wereld.