VNG Magazine nummer 9, 21 mei 2021

Auteur: Gerdo van Grootheest

Bij de komende collegeonderhandelingen moet de openbare ruimte prominent op de agenda komen te staan. Politieke partijen zouden het onderwerp prominent in hun verkiezingsprogramma’s moeten opnemen, schrijft Gerdo van Grootheest van Stadswerk.
 

Gerdo van Grootheest

Verkiezingsprogramma’s, collegeakkoorden, portefeuilleverdeling. We zijn er het komend jaar weer druk mee. En hoe zal het gaan met de portefeuille beheer openbare ruimte? Wordt het een kluif waarom wordt gevochten? Of is het de laatste keus bij de verdeling van de posten? De openbare ruimte krijgt in de politiek vaak niet de plaats die ze verdient. Terwijl ze toch dé verbindende factor is. Tussen inwoners en bij de oplossing van maatschappelijke problemen.

Hondenpoep, losliggende tegels, stijgende onderhoudskosten, parkeerproblemen, overlast van bomen, strijd voor meer bomen. Er is altijd wat aan de hand in de openbare ruimte en de portefeuillehouder is het haasje. Vier jaar lang troubleshooter zijn voor alledaags leed waarbij je het nooit voor iedereen goed kan doen. Ga er maar aan staan. Het is dus niet verwonderlijk dat lang niet altijd om deze portefeuille wordt gevochten.

Er is altijd wat aan de hand in de openbare ruimte

Ontmoeten
Maar kijk eens verder. Denk eens aan de gebeurtenissen tijdens de coronapandemie. Hoe bewoners de publieke ruimte op loop- en fietsafstand van hun huis hebben gebruikt, waardoor zichtbaar werd hoe belangrijk de openbare ruimte is. Ze is veel meer dan een verbindingsweg, parkeerplaats of fietsenstalling. De openbare ruimte is dé plek waar we elkaar ontmoeten en contact maken met elkaar. Daaraan kunnen bijdragen, voorwaarden scheppen om onze leefomgeving nog beter in te richten: dat alleen al zou genoeg moeten zijn om haantje-de-voorste te zijn bij het toe-eigenen van deze portefeuille. Maar er is nog veel meer.

De openbare ruimte verbindt niet alleen bewoners. Mobiliteitsvraagstukken, klimaatadaptatie, de energietransitie en alle daarbij behorende partijen, ze zoeken allemaal een eigen weg in de bestaande omgeving. Door deze grote maatschappelijke vraagstukken met elkaar te verbinden, kunnen betere en uiteindelijk goedkopere oplossingen worden gecreëerd. En in dit dichtbevolkte en bebouwde land is ruimte schaars en moet de oplossing binnen de bestaande contouren worden gevonden. We moeten meer gaan bedenken en ontwerpen vanuit het bestaande, vanuit het beheer. En wie draait er dan aan de knoppen?

Wat is er mooier dan werken aan het visitekaartje van je gemeente?

Troubleshooter
De portefeuillehouder beheer openbare ruimte heeft de komende jaren de kans zich te ontwikkelen van troubleshooter voor alledaags leed tot katalysator bij grotere maatschappelijke vraagstukken. En wees nou eerlijk: wat is er mooier dan werken aan het visitekaartje van je gemeente? Het zijn toch de pleinen, de parken, het goed ingerichte winkelhart en de groene leefbare wijken die bepalend zijn voor de aantrekkelijkheid voor inwoners, bezoekers en ondernemers?

Om straks bij de collegeonderhandelingen de openbare ruimte prominent op de agenda te krijgen, moet er nu al wat gebeuren. Ik roep alle politieke partijen op in hun verkiezingsprogramma’s aandacht voor de openbare ruimte expliciet als speerpunt te benoemen. Dat verdient ze als dé verbindende factor. De Vereniging Stadswerk heeft in een handreiking 32 actiepunten geformuleerd om uit te putten bij het schrijven van de programma’s.

Profiteren
Laten we daarom de aandacht vestigen op de talrijke mogelijkheden en kansen die de openbare ruimte biedt. Want werken aan de kwaliteit van de leefomgeving: daar profiteren alle 17 miljoen Nederlanders dagelijks van.

Gerdo van Grootheest is voorzitter van de Vereniging Stadswerk en burgemeester van Culemborg.

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl