Bij het gemankeerde WK in het verkeerde seizoen in het verkeerde land hebben we gelukkig Louis van Gaal nog. Thuis hebben we soms nóg schik om de legendarische keeperswissel – Krul voor Cillessen – in 2014 tegen Costa Rica, toen Krul twee penalty’s stopte en we in de halve finale stonden. Wat een fijne zomer was dat. Van Gaal is altijd op alles voorbereid, elk scenario is doorgesproken en met een half woord weet elke speler wat hij moet doen. Spartaan is hij ook nog. Hartgrondig wensdenk ik met hem that we can come an end, ondanks alles.  

Goede voorbereiding, niets aan het toeval overlaten, telkens analyseren. Staan de spelers op de juiste plek? Van Gaal is het prototype van een leider die z’n team in optimale staat brengt. Wie doet dit voor de overheid? Nooit word ik uitgenodigd voor sessies die gaan over hoe we met elkaar de overheid kunnen verbeteren. Weliswaar heeft het ministerie van BZK een agenda voor het versterken van de democratie, maar die gaat niet over het binnenlands bestuur. Met alle kritiek op de versnippering, verkokering en de grote afstand tot de burgers, in het licht van de transformaties moet de overheid hoognodig haar conditie op peil brengen. In de politiek is nu bijna iedereen het erover eens dat we een sterke, richtinggevende overheid nodig hebben. 

Zo’n overheid moet misschien weer zelf de kennis in huis halen, nadat jarenlang het idee was dat je dit net zo goed op de markt kon inkopen. Gaandeweg wordt inhoudelijke deskundigheid geherwaardeerd omdat blijkt dat je er niet buiten kunt. Ook niet bij inkoop. Mogelijk is een heroriëntatie nodig op de carrousel van topambtenaren die telkens slechts een paar jaar ergens werken. Of op het verbeteren van de manier waarop wetgeving tot stand komt. Te vaak zijn slechte wetten ingevoerd naar aanleiding van incidenten, zoals het verbod voor woningcorporaties om te investeren in de leefomgeving na het financiële schandaal met Vestia. Corporaties betaalden daarna jarenlang de verhuurderheffing met rampzalige gevolgen. Of er worden maatregelen uitgevaardigd zonder dat de uitvoering is doordacht. Of er is een eenzijdige focus op het geld, zoals bij de Hervormingsagenda Jeugd, waarbij een besparing van 1 miljard is ingeboekt, terwijl niet duidelijk is of je de essentiële zorg dan wel overeind kunt houden. Gemeenten monitoren in een verbeterde overheid nauwkeurig waar het geld heen gaat. 

De zevende eigenschap van de Goede Overheid is dat die zichzelf continu verbetert, de zaag scherp houdt. Niet radicaal, maar stapsgewijs. Het past een sterk moederdepartement zich over die verbetering te ontfermen. Een bondscoach die stuurt op teamwork, training, reflectie en analyse. De gemeenten lopen zich al warm. Hup Holland!