Iedereen in Nederland krijgt in zijn leefomgeving te maken met maatregelen voor grootschalige opwek van duurzame wind- en zonne-energie. Dat vereist maatwerk. Overheden, maatschappelijke partners, netbeheerders, bedrijfsleven en waar mogelijk inwoners werken samen regionaal keuzes uit waar wind- en zonne-energie een plek krijgen in de leefomgeving. Deze plannen worden beschreven in de Regionale energiestrategie (RES).
De RES wordt opgesteld door een regionaal samenwerkingsverband van gemeenten, provincies, waterschappen, maatschappelijke partners en het rijk, voor de ruimtelijke inpassing van de energietransitie. Elke regio beschrijft waar en in welke mate er plek is voor de opwek van duurzame energie. Het realiseren hiervan gebeurt stapsgewijs. Gemeenten spelen ook in de uitvoering een belangrijke rol; bij de vergunningverlening, het participatieproces en de ruimtelijke planning.
De RES op weg naar 2030 en 2050
De RES is een beleidsdocument dat de komende jaren verder wordt ontwikkeld. Elke 2 jaar is er een update.
Elektriciteit
De focus van de RES ligt op de opgaven van de sectortafel Elektriciteit. Om de doelen uit het Klimaatakkoord te bereiken, staan de 30 regio’s aan de lat om in 2030 35 Terawattuur (TWh) aan duurzame energie op land te realiseren. Lees meer over de opgave op het gebied van elektriciteit
Als een regio dit wil, kunnen ook opgaven van andere tafels worden meegenomen in de RES, zoals maatregelen voor duurzame mobiliteit, industrie of landbouw en landgebruik. Besluitvorming over de RES’en vindt in onderlinge afweging plaats via de gemeentelijke, provinciale en nationale omgevingsvisies en -plannen.
Hernieuwbare energie wordt opgewekt zowel op land als op zee. Hoewel wind op zee in belangrijke mate bijdraagt, is daarnaast ook zonne-energie en windenergie op land nodig om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar duurzaam opgewekte elektriciteit. Omdat de opwek op land grote invloed heeft op de leefomgeving, moet dit zorgvuldig worden afgewogen en ingepast.
Wat doet de VNG
De VNG is een van de opdrachtgevers van het Nationaal Programma RES, samen met de koepelorganisaties IPO, UvW en de ministeries van BZK en EZK. Het NP RES ondersteunt het proces door kennis te ontwikkelen en delen, een lerende community te faciliteren, partijen te verbinden, knelpunten te agenderen en koppelkansen te signaleren.
In het kader van de RES heeft de VNG een actieve rol in het signaleren en agenderen van de ondersteuningsbehoeftes en knelpunten bij gemeenten. De VNG faciliteert gemeenten in het realiseren van de regionale energiestrategieën, eigenstandig of via het NP RES. Onderdeel hiervan is het organiseren van informatiebijeenkomsten waarin ook ruimte is voor vragen van en gesprekken met gemeenten. Ook worden er meedenksessies georganiseerd over actuele zaken waarin de mening van gemeenten wordt gevraagd en aandachtspunten worden gedeeld.
Meer informatie
Raadgever over de Regionale Energiestrategieën en energie-infrastructuur
Meer informatie over de RES, de werkwijze en het wat, waarom en wanneer, leest u op de website van het NP RES (regionale-energiestrategie.nl). Daar vindt u onder meer
- video's over de regionale energiestrategie
- informatie over de volgende onderwerpen:
Warmte
Voor het verwarmen van de gebouwde omgeving, moeten alle duurzame-energiebronnen worden benut. Voorbeelden zijn verwarmen met geothermie, restwarmte van de industrie of aquathermie.
Leefomgeving
Met de transitie naar duurzame energie gaan we meer windmolens en zonneparken zien. Dit gaat de leefomgeving ingrijpend veranderen. Om een goede afweging te maken moeten belangen goed worden afgewogen en combinaties worden gezocht met andere opgaven zoals bijvoorbeeld woningbouw.
Lees meer over de leefomgeving
Participatie
Niet alleen is afstemming en deelname van inwoners van belang bij deze opgave, in het Klimaatakkoord is lokaal eigendom (streefpercentage is 50%) en financiële deelneming een belangrijk onderwerp. Dit betekent niet alleen eigendom maar ook zeggenschap.