Hoewel niet perfect, móést de VNG wel met dit akkoord instemmen. Want volgens Dortmans staat de samenleving te springen om een voortvarende aanpak van de problemen in de jeugdzorg en om betere hulp aan kinderen en gezinnen. Een grote verantwoordelijkheid die de gemeenten niet willen ontlopen. Het voorstel werd met 94 procent van de stemmen aangenomen.
In een aantal moties hadden gemeenten zorgen geuit over het financiële kader en de praktische uitvoerbaarheid. Over de financiering van de jeugdzorg zei Dortmans dat de gemeenten al sinds 2017 onderhandelen met verschillende kabinetten over de financiering. ‘Ik kan oprecht zeggen dat we bij de onderhandelingen de afgelopen anderhalf jaar tot het gaatje zijn gegaan. In december vorig jaar leek het er nog op dat het kabinet op geen enkele manier bereid was in onze richting te bewegen. De grote vraag is: is wat er nu voorligt, voldoende? Mijn duidelijke antwoord is: er ligt een stevig akkoord.’

Grote winst

Als ‘grote winst’ voor gemeenten noemde Dortmans de bevriezing van de door het kabinet al ingeboekte bezuinigingen voor de jaren 2024 en 2025, de overeengekomen uitgangspunten voor de verdeling van de financiële verantwoordelijkheden en risico’s. Weliswaar blijft een bezuiniging van één miljard op termijn boven het stelsel hangen, maar het allerbelangrijkst is volgens Dortmans dat er afspraken zijn gemaakt over een ‘stevige commissie’ van deskundigen die in 2025 en 2028 met adviezen komen. ‘De instelling hiervan is echt een heel grote stap en daarom zien we dit resultaat ook als het maximaal haalbare. Wij voelen geen enkele ruimte meer om met dit kabinet tot een ander resultaat te komen. En uitstellen is geen optie. Dit is, op dit moment, het juiste akkoord.’

Rode lijn

Niet iedereen was daar direct van overtuigd, bleek tijdens de ledenvergadering. Zo trok wethouder Manouska Molema namens haar eigen gemeente Groningen en achttien andere gemeenten een rode lijn, omdat niet was voldaan aan alle voorwaarden die gemeenten eerder aan een eventueel akkoord hadden gesteld. De VNG moest terug naar de onderhandelingstafel, zei Molema, onder meer om een gezond perspectief voor gemeenten vanaf 2026 af te spreken en om duidelijk te definiëren wat wordt verstaan onder ‘autonome groei’ en ‘bijzondere omstandigheden’ waarvan in het akkoord sprake is. ‘We vertrouwen de onderhandelaar wel, maar het rijk niet’, zei Molema. Haar motie werd verworpen, hetzelfde lot trof een vergelijkbare motie van Parkstad.
Vijf andere moties met aanvullende voorwaarden werden wel aangenomen. Die gingen onder meer over de instelling van een implementatieplan bij de Hervormingsagenda met daaraan gekoppeld een ‘routekaart’ voor wetgeving (motie van Dijk en Waard) en over een uitvoeringstoets op het implementatieplan (Nissewaard).

Vastgesteld

De instemming van de gemeenten maakte de weg vrij voor een definitieve vaststelling van de Hervormingsagenda door het rijk, de VNG, cliëntenorganisaties, aanbieders, professionals, de Nationale Jeugdraad en het Nederlands Jeugdinstituut. Dat gebeurde maandag 19 juni.