VNG Magazine nummer 11, 5 juli 2024

Auteur: Leonard Geluk

Leonard Geluk Commentaar VNG Magazine

Het is overtuigend – en leuk om naar te luisteren – als mensen vertellen over waar ze vandaan komen, over wat hun bronnen zijn. Je begrijpt terstond beter waar ze naartoe willen en hoe dat komt. 
Zo werd ik geraakt toen Sharon Dijksma in haar jaarrede op de Algemene Ledenvergadering vertelde over haar ouders; haar moeder de PvdA toegedaan, haar vader de VVD, dit in de tijd van Wiegel en Den Uyl. De laatste besloot in 1973 de regeringsverklaring met een citaat uit het Spreukenboek: ‘Waar visie ontbreekt, komt het volk om.’ Sharon haalde de spreuk aan in haar jaarrede. ‘Voor de grote thema’s komen de langetermijnoplossingen niet van Den Haag, de visie moet van ons, de gemeenten, komen.’
Met mijn christelijke achtergrond en levensovertuiging vind ik – net als Den Uyl – inspiratie in de Bijbel. Het is voor het werk bij de VNG enerzijds niet relevant, maar anderzijds wel; het is waar ik vandaan kom. Onlangs kreeg ik een uitnodiging om in de Laurenskerk in Rotterdam de preek van de leek te houden. Die wijdde ik aan de notie van de ‘vermoeide samenleving’ van de filosoof Byung-Chul Han, gezien in het perspectief van de leer van Christus die belooft dat er voor vermoeiden rust in het verschiet ligt. Er is een groot persoonlijk en maatschappelijk belang in rust. Niet te snel oordelen of je verliezen in emoties. Het vraagt bezinning om elkaar te vinden, connectie te kunnen maken. Niet te polariseren. 

Het vraagt bezinning om elkaar te vinden

Op de eerste congresdag vertelde schaatskampioen Mark Tuitert waar hij vandaan kwam. Over de burn-out op z’n twintigste door wedstrijdspanning en te veel trainen. Terwijl je geluk er niet van afhankelijk moet zijn of je wint, maar of je er zelf alles aan hebt gedaan. Inspiratie die Tuitert ontleende aan de stoïcijnse filosofie. Oude teksten die ook uitkomen op wijsheid, rust en oefenen op hoe sterk te staan in de storm van het leven. En soeverein om te gaan met emoties.
Hoogleraar Erik Scherder keek in zijn toespraak op het congres naar de kracht van verbeelding door de lens van de neuropsychologie. Hoe langetermijnfocus en -visie zich slecht verstaan met de weg van de minste weerstand, maar des te meer met moeite doen. Met in beweging komen. Zo is de toon van het congres compleet tegengesteld aan de tijdgeest waarin cynisme, polarisatie en wantrouwen de boventoon voeren. ‘Je zou er somber van worden,’ zei Sharon in haar jaarrede. ‘Maar juist nu hebben inwoners visie, leiderschap en idealen nodig.’ 
Ik vind het mooi, al die inspiratie voor de toekomst uit oude geschriften. We komen ergens vandaan, we willen ergens naartoe. Dat is nou precies het idee van 342 gemeenten die samen naar voren stappen.

Leonard Geluk is algemeen directeur van de VNG, leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk