Laatst bijgewerkt: 7 april 2025

VNG Magazine nummer 6, 11 april 2025

Martijn van der Steen, klein formaat foto

Ik moest het drie keer lezen toen ik het op mijn lokale nieuwssite zag. ‘D66 doet in 2026 mee aan de gemeenteraadsverkiezingen!’ Mijn verbazing was niet dat D66 in mijn woonplaats meedeed, maar dat het in de krant stond. Het bericht deed mij realiseren dat we minder dan een jaar verwijderd zijn van de gemeenteraadsverkiezingen. En dat roept de vraag op wat dat laatste jaar voor u betekent.
Het (mijn) Feyenoord van Arne Slot had een opmerkelijke eigenschap. De latere kampioen stond vaak tot diep in de tweede helft achter, om dan in een zinderende laatste fase alsnog de wedstijd te beslissen. Zo harkte mijn team in de slotfase een groot deel van de punten binnen. Met het kampioenschap tot gevolg. De slotfase maakte dat seizoen het verschil. 
Je kunt de laatste fase ook anders benutten. Als je in de Tour de France als knecht elke dag hard moet werken voor je kopman, dan loont het om in de slotfase van de etappe je krachten te sparen. Dan laat je je uit het peloton zakken en trap je rustig naar boven. Zo spaar je krachten, die je morgen immers weer nodig hebt. Je rijdt de Tour uit door zuinig met je krachten om te springen. De slotfase van vandaag staat in het teken van de inspanning van morgen. Door in de laatste fase de benen rust te geven kun je morgen tot het gaatje gaan. 

Alsjeblieft, doe voor de samenleving wat Arne Slot bij Feyenoord deed en vlieg er in de slotfase met volle overtuiging in

Mijn vraag is wie u als raadslid of wethouder wilt zijn. Het Feyenoord van Arne Slot, dat er tot de allerlaatste seconde elke druppel energie uitperst? Of de wielrenner die in de laatste fase de benen spaart voor morgen? Allebei is legitiem. Maar afhankelijk van wat u kiest zal uw laatste jaar er heel anders uitzien. 
Ik heb een vermoeden hoe het zal gaan. Ik hoor het in mijn praktijk al dagelijks terug. ‘Ja, in november is het al campagnetijd natuurlijk.’ En tja, in zo’n laatste jaar gebeurt er niet veel meer. Het lokaal bestuur valt stil, omdat u straks de benen stil houdt. Mij ergert de vanzelfsprekendheid van die gedachte. Niemand kijkt er meer van op. 
Ik snap dat campagnetijd belangrijk is en dat politieke mores daar ruimte voor bieden. Politici gunnen elkaar hun campagnetijd. Maar ik denk niet dat de samenleving zich politici kan veroorloven die de benen stilhouden. We hebben een rijksoverheid die niets beslist en die elk vraagstuk onbeantwoord laat. Die vraagstukken liggen in uw gemeente op straat en bij mensen op de keukentafel. We gaan als gemeenschap de slotfase in op achterstand en we hebben heel dringend een slotoffensief nodig.
Dus alsjeblieft, raadsleden en wethouders van Nederland: doe voor de samenleving wat Arne Slot bij Feyenoord deed. Vlieg er in de slotfase met volle overtuiging in en ga voor niets minder dan de late winnende goal. Dan belanden we (ooit) alsnog samen op de Coolsingel. 

Martijn van der Steen is co-decaan van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) en bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, steen@nsob.nl