Een steeds grotere groep burgers heeft het idee dat er een kloof is ontstaan tussen het democratische ideaal en de democratische praktijk van volksvertegenwoordiging. Ze hebben het idee dat politici niet naar ze luisteren, dat hun problemen niet worden gezien, dat de democratie niet meer werkt. Deze burgers worden boos of keren zich van de democratie af. 
Een manier om deze ontevreden burgers weer bij de democratie te betrekken, is door het organiseren van burgerparticipatie. Voor mijn promotieonderzoek heb ik onderzoek gedaan naar de deelnemers aan burgerbegrotingen in drie gemeenten. Dit onderzoek laat zien: juist die burgers die het gevoel hebben dat de politiek niet naar ze luistert, voelen zich gehoord en serieus genomen na deelname, staan positief tegenover hun lokale politiek, en staan achter de uitkomst die via burgerparticipatie is bereikt. 
Hier zijn wel kanttekeningen bij te maken. Gemeenten die burgerparticipatie organiseren met het doel afgehaakte burgers opnieuw te betrekken, kunnen door bepaalde keuzes te maken maximaal aan deze burgers tegemoetkomen. Ze lopen dan wel het risico dat burgers die geen afstand tot de politiek ervaren met een ontevreden gevoel naar huis gaan. Op een aantal punten zijn hun voorkeuren namelijk tegenovergesteld.  

De aanwezigheid van politici wordt verschillend ervaren

Politici

Ten eerste wat betreft de aanwezigheid van politici. Hun aanwezigheid wordt verschillend ervaren. Verrassend genoeg zijn het juist de burgers die afstand tot de politiek ervaren die veel halen uit persoonlijk contact met lokale politici. Voor hen mogen politici dus heel aanwezig zijn, aan tafel aanschuiven, en praatjes maken met deelnemers.
Burgers die geen afstand tot de politiek ervaren, zien burgerparticipatie als iets voor en door burgers. Zij vinden een al te grote aanwezigheid van politici ongepast, en zien de rol van politici het liefst beperkt tot het openen van de bijeenkomst. Om een zo groot mogelijke groep deelnemers tevreden te stellen, moet hierin een balans gevonden worden. 
Ten tweede wat betreft de representativiteit van de bijeenkomst. Burgers die afstand tot de politiek ervaren, hechten geen belang aan objectieve representativiteit van de bijeenkomst. Voor hen is het niet belangrijk als er bepaalde sociaaleconomische groepen ondervertegenwoordigd zijn onder de deelnemers.

Beperkte ­representativiteit kan voor bepaalde groepen vergaande ­gevolgen hebben

Lastige keuze

Burgers die geen afstand tot de politiek ervaren vinden representativiteit daarentegen heel belangrijk. Zij zien dat bepaalde groepen missen, wijten dat vaak aan onvoldoende inzet van de organiserende gemeente, en vinden dit afdoen aan de uitkomst van de burgerparticipatie. Beperkte representativiteit kan voor hen dus vergaande gevolgen hebben. Hierin is een lastige keuze te maken, want de kans is groot dat een grotere objectieve representativiteit juist in het verkeerde keelgat schiet van de ontevreden burgers. Zij zijn vaak meer geneigd bepaalde groepen van deelname te willen uitsluiten. 
Het organiseren van burgerparticipatie gaat dus­ ­gepaard met het zoeken naar een ingewikkelde balans. Toch maakt het verbroederende potentieel van burgerparticipatie die zoektocht de moeite waard. Zowel de ‘tevreden’ als de ‘ontevreden’ burgers die aan de burgerbegrotingen deelnamen, gaven aan dat ze ­bovenal de gesprekken met andere deelnemers op prijs stelden. Daarbij deed het er niet toe of die anderen het met hen eens waren of juist andere perspectieven op tafel legden. Het zou dus kunnen dat een ervaren afstand tot de politiek verkleind kan worden door de afstand tussen burgers te overbruggen.