Knelpunt: Het is onduidelijk hoe structureel geleerd kan worden van knelpunten uit de praktijk
Er wordt regelmatig tegen dezelfde knelpunten aangelopen in de praktijk, maar er wordt nog niet altijd structureel van geleerd en verbeterd.
Casus waarin personen zorgmijdend en gedrag vertonen, zijn weerbarstig en vergen een lange adem. In de uitvoering wordt dan op korte termijn de meeste waarde gecreëerd. Toch verzuchten betrokken professionals ook regelmatig dat ‘het systeem’ niet meewerkt, of zelfs tegenwerkt. En dat sommige knelpunten telkens weer terugkomen, in verschillende casuïstiek. Dit impliceert dat er nog niet altijd structureel geleerd wordt van knelpunten uit de praktijk. Een aanpak om vanuit praktijkknelpunten het systeem tegen het licht te houden, ontbreekt nog vaak. Ook zijn professionals vaak bang om dergelijke knelpunten op te schalen, omdat dat hun eigen onvermogen zou laten zien.
Hieronder vindt u een aantal oplossingen voor het knelpunt. Als de oplossing voor een specifieke groep geldt (zorg mijdend, overlast gevend of hoog risico op gevaarlijk gedrag) dan staat dat erbij.
Categorie beleidsniveau
Een casus die zich kenmerkt door een hoog risico op gevaarlijk gedrag kan, zeker wanneer er acute en urgente ontwikkelingen plaatsvinden, de nadruk leggen op het hier en nu. Er moet immers op korte termijn gehandeld worden.
Een casus die zich kenmerkt door zorgmijdend gedrag, heeft vaak aanhoudend aandacht nodig. De vinger moet immers continu aan de pols gehouden worden.
Een gesprek voeren over welke structurele lessen uit een casus te trekken zijn, gebeurt niet altijd en is lastig. Dat komt omdat er verschillende niveaus en elementen op elkaar in werken. Het volgende analysekader kan daarbij helpen.
1. Om welk type knelpunten gaat het?
- Welke persoonlijke knelpunten spelen er, die met de cliënt te maken hebben?
- Welke professionele knelpunten zijn er, die met de kennis of kwaliteit van hulpverleners te maken hebben, de kwaliteit van regie, of de mate waarin de hulpverleningsalliantie op een lijn zit?
- Welke systeemknelpunten zijn er? En van welke aard zijn die? Hebben ze te maken met wetgeving en regels (juridisch), hebben ze te maken met financieringsstromen en belangen (financieel), hebben ze te maken met een bepaalde aanpak en manier van werken binnen of tussen organisaties (cultureel) of hoe we bepaalde zaken (niet) hebben georganiseerd (organisatorisch)?
2. Zijn het incidentele knelpunten, of zijn ze structureel van aard? Deze vraag is het best te beantwoorden aan de hand van een grotere set aan cases.
Na het maken van een overzicht van knelpunten is het zaak om eerst te verdiepen, door de status quo bevragen. Dat kan met vragen als ‘is dit knelpunt te verklaren door… een gebrek aan professionaliteit? Een gebrek aan bruikbaar budget? Verschillende belangen? Een gebrek aan snelheid of toegang? Een gebrek aan een of meerdere voorzieningen?’ en vervolgens te bevragen waarom dát zo is.
Door op deze wijze systematisch knelpunten en de aannames in de status quo in kaart te brengen, ontstaan vervolgens de ingrediënten voor het ontwerpen van structurele oplossingen.
In de regio Rotterdam-Rijnmond/Zuid-Holland-Zuid is binnen het Veiligheidshuis één casusoverleg ingericht. Dit overleg werkt met een gedifferentieerde agenda, die loopt van lichte naar zware problematiek (enige overlast tot en met EPA top). De agenda is zo ingericht dat steeds de juiste partijen aan tafel zitten. Daar hebben is geëxperimenteerd met systeemleren door boven de casus uit te stijgen en knelpunten te identificeren.
Voor meer informatie over deze oplossing: Jelle Zeilstra, gemeente Rotterdam
Categorie: beleidsniveau
In de gemeente Rotterdam is het politie-GGZ programma opgezet waarin politie en GGZ dagelijks de E33 meldingen doornemen en bespreken welke vervolgstappen nodig zijn.
Voor meer informatie over deze oplossing: Jelle Zeilstra, gemeente Rotterdam
Categorie beleidsniveau
In de regio Rotterdam-Rijnmond/Zuid-Holland-Zuid is in samenwerking met de ketenpartners binnen het Veiligheidshuis en ZSM een domeinoverstijgend Regionaal Informatie Kennis Knooppunt (RIKK) ingericht waar informatie over onder andere personen met verward gedrag bij elkaar gebracht wordt.
Voor meer informatie over deze oplossing: Jelle Zeilstra, gemeente Rotterdam