VNG Magazine nummer 20, 18 december 2020

Auteur: Leo Mudde | Beeld: Pim Mul

Een condoleancebrief namens de gemeente en een nabestaandenloket. Daarvoor pleit het Goudse gemeenteraadslid Max de Groot (PvdA). Zijn initiatief is al in Gouda en twee andere gemeenten opgepakt.
 

Max de Groot, raadslid Gouda

Gemeenten moeten volgens u een actieve rol spelen wanneer iemand na het overlijden van een naaste geen antwoord heeft op de vragen die op hem of haar afkomen. Is dat wel een gemeentelijke taak?
‘Uit contacten met ouderen die hun partner hadden verloren, merkte ik dat er behoefte is aan een plek waar ze met hun vragen terechtkunnen. Ik zal een voorbeeld geven. Je partner, met wie je een kind hebt, overlijdt. Uit een vorig huwelijk had hij ook twee kinderen, van jaren geleden die jij nooit hebt gezien. Ben je dan je huis kwijt aan kinderen die je niet kent? Of: ik woon in een sociale huurwoning, moet ik daar nu uit? Een begrafenisondernemer kan veel vragen beantwoorden, maar deze niet.’

Wat kan een gemeente concreet doen?
‘In eerste instantie een brief sturen. Onze wethouder had eerst bedenkingen, omdat dat veel werk voor de ambtenaren zou zijn. Daarom hebben we de pensioengerechtigde leeftijd als grens genomen. Voorlopig krijgen alleen ouderen een brief. Een brief waaruit blijkt dat je als gemeente oprecht meeleeft. Tegelijkertijd geef je in die brief aan waar mensen voor bijzondere informatie terechtkunnen. Dat is een eerste stap, die nu in Gouda wordt uitgewerkt. Als dat fatsoenlijk is geregeld, is het tijd voor de volgende stap: een nabestaandenloket. Daar kan iedereen terecht. De persoon achter dat loket hoeft niet zelf alle informatie op een rij te hebben, maar moet wel kunnen verwijzen. Ik vergelijk het met een huisarts, waar je met al je vragen over gezondheid naartoe kunt. Vaak lost die je problemen direct op, in ieder geval weet hij waar je naartoe moet als het te specialistisch is. Ik hoop dat Gouda de eerste gemeente is met zo’n loket. Het komend jaar wordt de financiële haalbaarheid onderzocht. In deze coronatijd, waarin meer mensen dan gemiddeld overlijden, is het belangrijk dat de gemeente dit snel oppakt. We moeten dit natuurlijk goed voorbereiden en niet doubleren met wat de begrafenisondernemer al doet.’

De motie is nu door drie gemeenten aangenomen: Gouda, Gorinchem en Krimpenerwaard. Zou elke gemeente dit moeten doen?
‘Wat mij betreft wel. Elke gemeente kan er natuurlijk een eigen invulling aan geven. De ene kan ervoor kiezen de brief alleen in het Nederlands te schrijven, de andere kiest misschien ook voor een Turkse of Arabische versie. Het hoeft ook geen politiek onderwerp te zijn. In Gouda stemden twee partijen tegen omdat zij het geen overheidstaak vinden. Eerlijk gezegd begrijp ik dat niet. Het gaat over echt serieuze problemen van kwetsbare mensen. Wie een partner verliest, is per definitie kwetsbaar.’