Het leertraject DSO professional Omgevingswet – waarbij deelnemers in 14 maanden bijgespijkerd worden over de werking van het Digitale Stelsel en de Omgevingswet en bovendien een nuttig product ontwikkelen – is al voor de tweede keer van start gegaan. En de eerste groep deelnemers heeft inmiddels ook de eindstreep gehaald! Erik den Ouden, Regelbeheerder en Regisseur omgevingsplan bij de gemeente Emmen én deelnemer van het eerste uur, blikt vol enthousiasme terug. En heeft voor zichzelf alweer een stoel gereserveerd bij de productpresentaties van de volgende groep.

Kijken naar kansen
Met een achtergrond als functioneel beheerder in de zorg, en een start als regelbeheerder ná de inwerkingtreding van de Omgevingswet, werd Den Ouden niet gehinderd door oude gewoonten en werkwijzen. Maar ook bij de andere deelnemers aan het leertraject bespeurde hij een opvallende blik voorwaarts. ‘Iedereen concentreerde zich op hoe het anders en beter kan. Er werd echt gekeken naar kansen. Kansen om de instrumenten van de Omgevingswet op elkaar af te stemmen, kansen voor verbeteringen in het Omgevingsloket, kansen om meer te doen met data, et cetera. Er waren ook veel inspirerende discussies met docenten. We hadden met z’n allen de blik op de toekomst gericht. Erg prettig, want om mij heen zie ik mensen nogal eens vastzitten in oude werkwijzen. Ze doen alles absoluut zo goed mogelijk volgens de nieuwe regelgeving, maar het blijft vaak bij ‘lijstjes afvinken’. Écht (samen)werken in de geest van de Omgevingswet gebeurt nog weinig. Ik hoop dat de komende tijd echt te kunnen pushen binnen mijn gemeente.’
Zo breed mogelijke opleiding
Toen Den Ouden aan het leertraject begon, was de functie van Regelbeheerder niet alleen nieuw voor hemzelf, ook voor de gemeente Emmen. ‘Ik hoopte met dit leertraject dan ook een totaaloverzicht te krijgen van mijn vakgebied onder de Omgevingswet. Met meer inzicht in de samenhang tussen het omgevingsplan, de visie, het programma, de VTH-processen en de toepasbare regels. En ik moet zeggen: de leerstof zat goed in elkaar en is ook goed bij mij geland. Binnen de gemeente kwam iedereen met een vraag over het omgevingsloket of het DSO altijd al naar mij, maar nu word ik nog meer gezien als autoriteit.’
Het eerste blok was oriënterend van aard, het tweede praktisch en het derde blok had de focus op specialisatie op één of meerdere werkvelden, zoals plan, VTH of toepasbare regels. Of een mix hiervan, waar Den Ouden voor besloot te gaan. ‘Dit bood een meer allround verdieping. Zeker bij kleinere gemeenten zijn de vakgebieden niet strikt gescheiden en kan dat handig zijn. Nu is Emmen niet klein, maar we zitten wel fysiek dicht op elkaar. Bovendien wilde ik gewoon zo breed mogelijk opgeleid worden, dus ik koos alle vijf de modules. Ja, ik heb het wel druk gehad in blok drie, haha!’
Hoogtepunt: het praktische blok twee
Maar het meest enthousiast is Den Ouden over blok twee, waarin de deelnemers in groepen aan de slag gingen met een concreet product. Veel samenwerken dus. Den Ouden: ‘Ik had niet verwacht dat zo leuk te vinden, einzelgänger als ik ben. Zelf dingen doen en uitzoeken, me niet te veel aanpassen aan anderen – daar ga ik doorgaans beter op. Maar ik heb genoten van het samenwerken in de groep en van de inspirerende coaches. Het onderdeel over persoonlijke ontwikkeling vond ik minder nodig, wat veel open deuren naar mijn idee, maar van dit blok als geheel heb ik absoluut het meeste opgestoken.’ Het product van de groep van Den Ouden richtte zich op werkprocessen verbeteren door analyse van data uit het DSO. ‘Er is zoveel data beschikbaar waar nog (te) weinig mee wordt gedaan. Ons product staat inmiddels op de site van de VNG, we hebben een webinar gegeven én een workshop voor 40 man vanuit de VNG waarbij twee mensen uit onze projectgroep een dashboard gaan bouwen. En ikzelf sprak laatst op het Proverocongres en tijdens een expertsessie. Echt mooi om te zien hoeveel vraag er naar onze datadashboards is.’
En Den Ouden is niet alleen enthousiast over zijn eigen product, ook van dat van andere deelnemers. ‘Ik vond al die productpresentaties zo leuk om te zien – prachtig wat mensen kunnen bedenken en maken – dat ik een verzoek heb ingediend om ook de presentaties van het volgende leertraject bij te wonen. En dat is gehonoreerd! Mooi toch. En naast die van mij, zijn er nog een paar extra plekken vrijgemaakt voor geïnteresseerde oud-deelnemers.’
Hechte groep pioniers en waardevol netwerk
Binnen de provincie Drenthe wist men elkaar sowieso al goed te vinden, dankzij het Omgevingsplatform Drenthe (OPD) waarin twaalf gemeenten (waaronder Emmen), waterschappen, de provincie en de omgevingsdienst regelmatig overleg hebben. ‘Planvorming doen veel gemeenten apart, maar op het gebied van bijvoorbeeld toepasbare regels helpen we elkaar.’ Maar het leertraject zorgde ook voor een prettig aanvullend netwerk. ‘Als ik iets wil weten, weet ik altijd wie te bellen. En vice versa. Dit gaat heel laagdrempelig doordat we elkaar zo goed hebben leren kennen. Ik heb tijdens het traject trouwens ook veel nuttige ervaringen van andere gemeenten met hun software gehoord. Zo gaf een groepsgenoot me een demo. Superhandig, want binnen de gemeente Emmen gaan we overstappen op een ander pakket, dus die ervaringen nemen we mee in de besluitvorming.’
‘Als ik iets wil weten, weet ik altijd wie te bellen. En vice versa. Dit gaat heel laagdrempelig doordat we elkaar zo goed hebben leren kennen.’
Aan de start van het traject viel Den Ouden al direct de sfeer van avontuur op, van pionieren, in plaats van het zoveelste moetje van de baas. ‘En dat sfeertje is blijven hangen. De groep was ontzettend divers qua leeftijden, menstype, rollen en ervaring en toch werden we heel hecht. Het voelde bijna als een vriendengroep. Mooi ook om in zoveel ‘keukens’ te hebben kunnen kijken. Ja, ik vind het dan ook oprecht jammer dat hen niet meer elke week zie. Al kom ik menigeen gelukkig nog steeds tegen als ik weer eens op een congres of iets dergelijks rondloop.’
Klaar voor de toekomst
Het zal niet verrassend zijn dat Den Ouden het leertraject van harte aanbeveelt. ‘Maar zorg wel dat je er voldoende tijd voor hebt. Collega-deelnemers die het naast hun werk moesten doen, hadden het best moeilijk met de tijdsplanning. Maar dit doe je er niet even bij, tenminste niet als je het goed wilt doen. Dus die tijd en ruimte moet je ook krijgen.’
En nu het traject is afgerond, neemt Den Ouden de energie voorwaarts graag mee de eigen organisatie in. ‘Mijn leidinggevende vroeg me hoe ik de toekomst van regelanalisten in Emmen zie. We willen liever geen éénpitter, zoals ik nu ben. Ik pleit dan ook voor een senior en junior. Sowieso is het goed als er meerdere verbindende collega’s zijn die de anderen kunnen inspireren bij het werken onder de Omgevingswet. Maar ook is het handig als er een vervanger is als ik uitval. Of met pensioen ga. Formeel is dat begin volgend jaar al, maar er staat nog zoveel interessants te gebeuren. Zo gaan we, zoals gezegd, werken met een nieuw softwarepakket, wat een hele migratie wordt, en we gaan ons omgevingsplan echt vormgeven en gebruiken. Goed annoteren is hierbij essentieel, zodat alles goed vindbaar is via regels op de kaart en de vergunningschecker. Dit vereist goede samenwerking tussen regelanalisten en planmensen. Ook moet er goede afstemming zijn tussen de omgevingsvisie en het -plan en ja, daar wil ik ook mijn bijdrage aan leveren. Kortom, ik wil nog wel een paar jaar extra mee!’