VNG Magazine nummer 16, 25 oktober 2024
Tekst: Leo Mudde | Beeld: Ronald van den Heerik
De gemeenteraad van Rotterdam wil dat er een belangenvereniging komt voor mensen die financieel onder bewind zijn gesteld. PvdA-raadslid Sarah Reitema vindt het niet eerlijk dat bewindvoerders wél een eigen lobbyclub hebben, maar de mensen om wie het gaat níét.
In uw motie vraagt u het college te onderzoeken of er een belangenvereniging voor onderbewindgestelden kan komen. Waarom?
‘Al voor ik in 2022 in de raad kwam, was ik met dit onderwerp bezig. We hebben te maken met een verdienmodel op schulden. Zolang zo’n model wettelijk niet is verboden, moeten we lokaal alles op alles zetten om de mensen te beschermen tegen de perverse prikkels van deze absurde marktwerking. Bewindvoerders hebben in Nederland drie brancheverenigingen. Een daarvan is de NVVK, gemeenten zijn daar lid van. De NVVK lobbyt bij het rijk voor betere wetgeving in het belang van bewindvoerders. Mijn gemeente investeert dus via haar lidmaatschap in deze lobby. Wie moet dan de belangen van de mensen met schulden behartigen? Sinds een paar jaar is de gemeente verantwoordelijk voor de schuldhulpverlening, dus dan moet je ook openstaan voor vragen en advies aan de mensen om wie het gaat. Dat gebeurt niet, daarom zou de gemeente moeten investeren in een belangenvereniging die dat wél doet.’
De motie is met algemene stemmen aangenomen. Hoe verklaart u die brede steun?
‘Misschien omdat het een goed idee is? Deze motie heeft een lange voorgeschiedenis van constant hameren op het onderwerp. Misschien is er in de hoofden van de raadsleden wel een knop omgegaan, zo van: goh, mevrouw Reitema heeft toch wel een punt. Zelfs bewindvoerders ontkennen niet langer dat het systeem niet werkt. Dus ook politieke partijen kunnen er niet meer omheen. Dat verbod op een verdienmodel staat ook in het landelijke verkiezingsprogramma van mijn partij. Maar in de Tweede Kamer zit de PvdA in de oppositie, net als wij in Rotterdam, en ze hebben nog niet de kans gehad hierop in te zetten. Ik vind het ook niet erg om lokaal het initiatief te nemen, dan kan het vervolgens landelijk uitgerold worden. Je wilt soms ook testen of iets echt werkt, en waar kan dat beter dan in Rotterdam, de hoofdstad van financiële armoede en schulden?’
U wilt dat uw wethouder dit ook bij de VNG inbrengt. Wat kan de VNG betekenen?
‘Ik heb voor de zomer een meldpunt geopend, meldpuntbewindvoering.nl. Daar komen ook meldingen uit andere gemeenten binnen. De rode draad is: mensen willen gehoord worden, serieus genomen en dat er interesse wordt getoond. Maar ze wórden niet gehoord, voor hun belangen wordt niet professioneel gelobbyd zoals dat wel gebeurt voor bewindvoerders. Bewind is een obstakel voor het oplossen van problematische schulden. Omdat schuldhulpverlening nog een vrij nieuwe taak is, lopen gemeenten hier ook tegenaan. Het speelt niet alleen in Rotterdam, maar hier zien we wel het vaakst hoe dingen mis kunnen gaan. Waarom zou je dit dan niet breder willen oppakken?’