Het is een kakofonie van jewelste in het Renaissance Hotel in Brussel. Een lange rij bestuurders schuifelt de zaal in. Ik zie wethouders en burgemeesters uit alle regio’s. Het onderlinge praten is oorverdovend en hartverwarmend tegelijk. Vierhonderd bestuurders weten ook in Brussel de VNG te vinden, aan het begin van de Europese Week van Steden en Regio’s 2024.
In de volgende dagen spreken we met de VNG-directie de Permanente Vertegenwoordiger van Nederland in de EU en verscheidene topambtenaren bij de Europese Commissie. De gesprekken gaan over het rapport-Draghi over het stagnerende Europese concurrentievermogen en het belang van investeren in (digitale) innovatie en de energietransitie. Ook met het oog op geopolitieke onafhankelijkheid. Welke beweging maken we in Europa in het grote wereldverhaal? Hoe kunnen gemeenten daar een rol in spelen? Het is een heel andere sfeer dan in het door het hier en nu gedomineerde Den Haag. 
We spreken over arbeidsmigratie, over uitbuiting die de keerzijde is van de interne markt. Gemeenten kunnen arbeidsmigranten niet registreren. Daardoor weten ze niet waar de mensen zijn, hoe ze wonen en wat er nodig is. Zo gezien staat de Europese Commissie ver af van wat er speelt in gemeenten. 

Welke beweging maken we in Europa in het grote wereldverhaal?

Een belangrijk thema is de toekomst van het cohesiebeleid, dat gaat over regionale investeringen in bijvoorbeeld innovatie, de energietransitie of de digitale transitie. Het meeste geld gaat naar economisch zwakke regio’s in Europa, maar ook voor Nederlandse regio’s is geld beschikbaar. Zo wordt in de IJmond Europees cohesiebeleid ingezet voor het verduurzamen van de staalindustrie. Is dit onder de plannen van de nieuwe Commissie straks nog mogelijk? Het is goed dat we samen met provincies en het rijk een visiedocument hebben gemaakt over het toekomstig Europees cohesiebeleid, met daarin de oproep dat cohesiebeleid beschikbaar moet blijven voor alle regio’s. 
Op veel plekken in Brussel en Den Haag zitten we aan tafel om de zaak van gemeenten en de regio’s te bepleiten, ook in Europees verband. Het belang van regionaal samenwerken neemt toe en het is mooi om te zien dat ­gemeenten zich veelal in regionaal verband oriënteren in Brussel. Elke regio probeert begrijpelijkerwijs zo veel mogelijk Europese projecten en Europees geld binnen te halen om de regionale doelstellingen te verwezenlijken. Tegelijk is het belangrijk de krachten te bundelen, juist in deze voorfase. We moeten gezamenlijk aan de slag met de groene en digitale transitie om te kunnen concurreren op het wereldtoneel. Nationaal is hier te weinig geld voor. 
Steeds meer wordt de VNG ook de Vereniging van de gemeenten in Regio’s. Laten we elkaar ook in de Europese lobby vinden en samenwerken. Van kakofonie naar een duidelijk en herkenbaar geluid.