VNG Magazine nummer 19, 6 december 2024

Auteur: Leonard Geluk

Leonard Geluk Commentaar VNG Magazine

Wat je kent, voelt veilig. Met mijn calvinistische opvoeding denk ik altijd: kan het nog een tandje beter? Bij ons thuis kreeg je voor een zesje geen waardering. Zo ben ik bij de kritische VNG-achterban altijd prima op m’n gemak, en voelde het een beetje unheimisch dat Sharon en ik felicitaties kregen voor het onderhandelingsresultaat in het Overhedenoverleg.
We spraken erover in de klankbordgroep van gemeentebestuurders en op de Najaars ALV, vorige week. Het is winst dat het kabinet toezegde dat er – met terugwerkende kracht – een oplossing komt voor het tekort op de jeugdzorg. Het advies van de Deskundigencommissie-Van Ark, dat verschijnt in januari, krijgt de status van bindend nu het kabinet zegt dat het niet de vraag is of, maar hoe het er iets mee gaat doen. Dit voelt goed en het klopt; in de Gemeentewet staat dat het rijk medebewindstaken aan gemeenten vergoedt.
Nu een oplossing voor jeugd in zicht is, ontstaat ruimte om gezamenlijk aan het werk te gaan met de ambities voor wonen, zorg, bestaanszekerheid en natuur en klimaat. Het kabinet erkent dat er tekorten zijn bij de uitvoering. Het ontsluiten van woningbouwlocaties vereist bijvoorbeeld cofinanciering van gemeenten, maar daarvoor zit in het gemeentefonds nu geen geld. In de Voorjaarsnota moeten voorstellen komen voor het uitvoeren van de gezamenlijke ‘Agenda van Nederland’, ook financieel.

Het kabinet erkent dat er tekorten zijn bij de uitvoering

Het is een veelzeggend positief teken dat de gemeenten op de ALV in grote meerderheid ja zeiden tegen zo’n agenda, mits er voldoende geld beschikbaar komt. Ze spraken ook vertrouwen uit in de afspraken over jeugd, maar tegelijk dat ze een juridische procedure willen starten, mocht het onverhoopt niet goedkomen.
Het was een ALV met meer optimisme dan die van voor de zomer, maar de zorgen zijn niet weg. De komende maanden moet er nog veel gebeuren om afspraken met het kabinet te verzilveren. Er komen onderhandelingen over alle onderwerpen voor een bestuursakkoord, dat moet er liggen in februari.
Mijn licht onbehaaglijke, bezorgde gevoel door de complimenten van gemeentebestuurders in de klankbordgroep wijt ik aan het besef dat we de komende tijd alert moeten blijven. De uitwerking van de afspraken is listig. Mijn innerlijke Calvijn herhaalt voortdurend dat er nog niets valt te juichen. Tegelijk geeft het veel voldoening dat het werk van de VNG wordt gezien en gewaardeerd.
‘Laten we een glas drinken om deze uitkomst te vieren,’ zei Sharon toen we na het Overhedenoverleg naar buiten liepen. Calvijn wilde weer protesteren, maar ik gaf hem geen gehoor. Zo vierden we een ingehouden feestje, en toostten we stilletjes ‘op de dag dat het geld in het gemeentefonds zit’.

Leonard Geluk is algemeen directeur van de VNG, leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk